Η Διευθύντρια της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ξάνθης, σε μια «εφ΄όλης» συνέντευξη επί του θέματος
Τα πειραματικά και η λειτουργία τους, οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές, οι γονείς και το…17ο Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης
«Δώρο» της πολιτείας, χαρακτήρισε την δυνατότητα δημιουργίας Πειραματικού Σχολείου στην Ξάνθη, η Διευθύντρια Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Ευμορφία Στυλιανίδου, παραχωρώντας στην «Θ» μια συνέντευξη εφ΄όλης της ύλης επί του θέματος, με αφορμή τις κινητοποιήσεις γονέων και εκπαιδευτικών του 17ου Δημοτικού Σχολείου Ξάνθης, αλλά και την συνάντησή τους με την ίδια, χθες. Το συγκεκριμένο σχολείο είναι εκείνο που προτάθηκε για την μετατροπή του σε «πειραματικό».
Ερ: Τι συνέβη αναφορικά με το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε για την δημιουργία Πειραματικού Σχολείου στην Ξάνθη;
Απ: Όλα ξεκινούν από την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η οποία ξεκίνησε στις αρχές Μαρτίου από το Υπουργείο Παιδείας, ώστε να μετατραπούν υπάρχουσες σχολικές μονάδες σε «Πειραματικά Σχολεία». Σε αυτήν την πρόσκληση καλούνταν οι Σύλλογοι Διδασκόντων των σχολικών μονάδων, να προτείνουν την μετατροπή του σχολείου τους σε «Πειραματικό Σχολείο», έχοντας βέβαια ενημερωθεί για όσα διαλαμβάνονται στον ν. 4692/2020 που περιγράφει την μετατροπή των υπαρχόντων σχολικών μονάδων σε «Πειραματικά Σχολεία». Ακολούθησε Υπουργική Απόφαση τον Φεβρουάριο του 2021 με θέμα «χαρακτηρισμός δημόσιων σχολικών μονάδων ως πρότυπων ή πειραματικών» και εκεί περιγράφεται η διαδικασία που θα ακολουθήσουν οι σχολικές μονάδες ή οι υπηρεσίες της εκπαίδευσης για την μετατροπή των σχολείων. Μετέπειτα ακολούθησε η πρόσκληση του Υπουργείου Παιδείας, λέγοντας ουσιαστικά: «είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε μέσα σε αυτήν την προθεσμία». Η προθεσμία μέχρι τις 23 Μαρτίου, αναφέρονταν στους Συλλόγους Διδασκόντων, που θα μπορούσαν να επιλέξουν να μετατρέψουν ένα σχολείο σε «Πειραματικό» (που αφορά στην πρωτοβάθμια, καθώς τα πρότυπα αφορούν μόνο την Β/θμια ενώ τα πειραματικά και τις δυο βαθμίδες), Έτσι λοιπόν, η μετατροπή ενός σχολείο σε «πειραματικό», περιγράφεται ξεκάθαρα από το θεσμικό πλαίσιο και προηγείται η τυχόν απόφαση Συλλόγου Διδασκόντων, μιας σχολικής μονάδας.
Αφού λοιπόν πέρασε αρκετό διάστημα και αφού δεν λάβαμε μια πρόταση από Σύλλογο Διδασκόντων – και θα εξηγήσουμε τους λόγους – η επόμενη κίνηση (όπως περιγράφεται στην εν λόγω Υπ. Απόφαση) είναι να πραγματοποιηθεί αυτός ο χαρακτηρισμός μετά από αίτηση του Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στον οποίο υπάγεται προτεινόμενη σχολική μονάδα. Ο Διευθυντής Εκπαίδευσης, καλείται να εκτιμήσει αν θα λάβει ένα «δώρο» του Υπουργείου Παιδείας, προς οποιαδήποτε περιοχή της Ελλάδος.
Εάν παλαιότερα επιλέγαμε – είτε ένας Σύλλογος Διδασκόντων είτε ένας Διευθυντής Εκπαίδευσης – να προτείνουμε την μετατροπή σχολείου σε πειραματικό, δεν θα ήταν καθόλου εύκολο. Θα ήταν έως…αδύνατο. Αυτήν την στιγμή, η πολιτεία επέλεξε να κάνει ένα «δώρο» στις περιοχές εκτός των κέντρων – στο πλαίσιο της επέκτασης του δικτύου των πειραματικών σχολείων – διότι αυτά βρίσκονται κυρίως στα μεγάλα κέντρα που έχουν παλιά πανεπιστήμια και σε άλλα όπου υπάρχουν και παιδαγωγικά τμήματα, τα χρειάζονται τα πειραματικά σχολεία για την εκπαίδευση των υποψηφίων εκπαιδευτικών ( των υποψηφίων δασκάλων). Κατά συνέπεια, δεν είχαμε πειραματικά σχολεία, μακρύτερα από τα πανεπιστήμια. Ωστόσο, τα πανεπιστήμια έχουν επεκταθεί, έχουν και άλλα τμήματα και υπάρχει ενδιαφέρον από τα πανεπιστήμια για την ίδρυση πειραματικών σχολείων και για αυτόν τον λόγο καταθέτω ότι στην περιοχή μας, υπάρχουν δύο τμήματα, το «Γλώσσας και Φιλολογίας» και το «Τμήμα Παρευξείνιων» στην Κομοτηνή, που έχουν ένα ενδιαφέρον για τα δικά μας σχολεία και στο γλωσσικό κομμάτι. Ωστόσο, πάντα υπάρχει και το ενδιαφέρον του Παιδαγωγικού Τμήματος, προκειμένου να έχει ένα πειραματικό σχολείο, εκτός Αλεξανδρούπολης, διότι έχουμε πληθυσμιακές ομάδες με ενδιαφέρον. Υπάρχει συνεχές ενδιαφέρον για πρακτική άσκηση φοιτητών.
Ερ: Το παράδειγμα της Αλεξανδρούπολης, όπου ήδη λειτουργεί «πειραματικό σχολείο» θεωρείται πετυχημένο ως μοντέλο;
Απ: Είναι εξαιρετικά θετικό και μάλιστα με δική μου πρωτοβουλία, επικοινώνησα με την Διευθύντρια του Πειραματικού Σχολείου, ζητώντας να μου εξηγήσει θέματα πρακτικού ενδιαφέροντος, τα οποία δεν μπορείς να τα «αντλήσεις» πάντα από τους νόμους και τις υπουργικές αποφάσεις, διότι το πρακτικό επίπεδο έχει να κάνει με το θέμα της υλοποίησης ερευνητικών προγραμμάτων και των ομίλων, που λειτουργούν σε απογευματινή βάση, με την ευθύνη των Πειραματικών Σχολείων.
Ερ: Τι σημαίνει Πειραματικό Σχολείο, σε τι διαφέρει από τα υπόλοιπα και ποιος είναι ο τρόπος λειτουργίας του;
Απ: Αυτό περιγράφεται στο άρθρο 12 του ν. 4692/2020, οπότε μπορεί να ενημερωθεί ο καθένας για το τι είναι ένα Πειραματικό Σχολείο. Με λίγα λόγια είναι ένα σχολείο όπου εστιάζει όλη η επιστημονική κοινότητα σε αυτό. Είναι ένα σχολείο, όπου υλοποιούνται όλα τα επιστημονικά δεδομένα της παιδαγωγικής, της ψυχολογίας, της διδακτικής, των μαθημάτων.
Αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας, είναι το ίδιο ωράριο με όλα τα σχολεία, παραμένει το ολοήμερο, παραμένει το τμήμα ένταξης για παιδιά με ιδιαίτερες ανάγκες, παραμένει η παράλληλη στήριξη μαθητών με ανάγκη υποστήριξης εξατομικευμένη και εξειδικευμένη, παραμένει ο αριθμός μαθητών ανά τμήμα (όπως σε όλα τα σχολεία). Το Πειραματικό Σχολείο, δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες και την κατάλληλη διδακτική και προσπαθεί για το καλύτερο αποτέλεσμα, σε έναν αριθμό μαθητών, όπως σε όλα τα σχολεία, προκειμένου να επεκτείνει τα αποτελέσματά του σε τάξεις συνήθεις με τον αριθμό μαθητών που ισχύει στα περισσότερα σχολεία της Ελλάδος. Άρα αν εφαρμόσουμε μια τακτική και πρακτική σε μια τάξη 15 ατόμων, δεν είναι πάντα εύκολο να το εφαρμόζουμε στα 25.
Ερ: Πως γίνεται η επιλογή των μαθητών που θα φοιτήσουν την επόμενη χρονιά στο Πειραματικό Σχολείο;
Απ: Ο νόμος προβλέπει ότι η επιλογή των μαθητών στα πειραματικά γίνεται με κλήρωση. Ο νομοθέτης επέλεξε την κλήρωση, γιατί πάντα υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον να φοιτήσουν μαθητές στα πειραματικά, οπότε θα πρέπει να κληρώνονται. Οι θέσεις στα πειραματικά είναι πάντα λιγότερες, από αυτό που ζητούν οι γονείς για τα παιδιά τους, άρα θεωρείται ένα σχολείο που δίνει όσα περισσότερα γίνεται. Στην περίπτωση της μετατροπής ενός σχολείου σε πειραματικό, μέχρι το Καλοκαίρι, οι μαθητές που θα φοιτήσουν την επόμενη χρονιά από την Β΄έως την ΣΤ΄τάξη, παραμένουν στο σχολείο αυτό, μέχρι την αποφοίτησή τους, αλλά θα ακολουθούν το αναλυτικό πρόγραμμα του Πειραματικού Σχολείου. Για όσες κενές θέσεις μαθητών θα υπάρχουν από Β έως ΣΤ, θα μπορούν οι υπόλοιποι γονείς της Ξάνθης, να δηλώσουν συμμετοχή για να φοιτήσουν τα παιδιά τους. Για την Α΄τάξη, στην περιπτωση που επιλεγεί να γίνει ένα πειραματικό σχολείο, βγαίνει πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τα παιδιά της Α΄Τάξης και ανάλογα με την επιθυμία να φοιτήσουν στο συγκεκριμένο σχολείο, όποιο θα είναι (αν και είναι πολύ σημαντικό να πούμε ότι το 17ο έχει πιθανότητες να είναι), θα είναι υποψήφια για την κλήρωση. Αν είναι λιγότερα από 25 θα φοιτήσουν όλα στο σχολείο αυτό. Στην περίπτωση που κάποιος γονέας, δεν επιθυμεί να φοιτήσει το παιδί του στο πειραματικό και ανήκει στην περιοχή του σχολείου που έγινε πειραματικό, θα μετεγγραφεί στα όμορα σχολεία, όπως συμβαίνει σε ένα σημερινό οποιοδήποτε σχολείο.
Ερ: Εφόσον οι Σύλλογοι Διδασκόντων, δεν συμφώνησαν στη δημιουργία ενός Πειραματικού Σχολείου, στην ουσία να μετατραπεί δηλαδή ένα σχολείο σε Πειραματικό, εσείς γιατί για ποιον λόγο θεωρείτε ότι θα πρέπει να γίνει;
Απ: Οι Σύλλογοι Διδασκόντων, είναι εκπαιδευτικοί, είναι επαγγελματίες, κάνουν πολύ καλά την δουλειά τους, όμως το θεσμικό όργανο (Σύλλογος Διδασκόντων) δεν μπορεί πάντα να αποφασίζει «ορθά», διότι όταν μετατρέπεται ένα σχολείο σε πειραματικό, οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε αυτό και έχουν οργανική θέση, δεν θα έχουν πια οργανική θέση σε αυτό το σχολείο. Τα πειραματικά σχολεία δεν έχουν εκπαιδευτικούς με οργανική θέση. Πηγαίνουν, εφόσον επιλέγονται και μένουν για όσο χρόνο είναι επαρκείς. Άρα, ένας εκπαιδευτικός που σήμερα έχει οργανική θέση στο σχολείο, θα μπορεί να την μετακινήσει σε άλλη σχολική μονάδα. Άρα αν σε ένα σχολείο, σήμερα υπηρετούν περισσότεροι άνθρωποι που δεν έχουν οργανική θέση, δεν θα ήταν ηθικό να αποφασίζουν για την τύχη αυτών που υπηρετούν με οργανική, παρότι τους δίνεται η δυνατότητα. Έτσι, όταν σε ένα σχολείο σήμερα, υπηρετούν 15 εκπαιδευτικοί και εξ αυτών έχουν οργανική οι 4-5 (για παράδειγμα), πως οι υπόλοιποι θα πάρουν μια απόφαση που αφορά την τύχη των ανθρώπων που έχουν οργανική; Τίθενται ηθικά θέματα. Επίσης, οι συνάδελφοι που έχουν οργανική, θεωρούν ότι θα βρεθούν χωρίς οργανική θέση ή σε μια θέση μακριά – μη βολική. Κατανοώ απόλυτα την αγωνία τους και για αυτό εξηγώ οτι στην Ξάνθη (στην οποία έχω αρμοδιότητα) σήμερα, για ένα σχολείο της πόλης όπου υπηρετούν 8- 10 άνθρωποι με οργανική θέση, θα κληθούν κατά προτεραιότητα όλων, να πάνε με οργανική σε άλλο σχολείο. Έχουμε οργανικές (σ.σ. εννοεί κενές) διότι έφυγαν πολλοί άνθρωποι με μετάθεση από την Ξάνθη και πάρα πολλοί άνθρωποι βγαίνουν φέτος στην σύνταξη. Κατά συνέπεια – περίπου – για φέτος θα έχουμε 50 κενές οργανικές θέσεις στον Ν. Ξάνθης, οπότε οι 10-12 άνθρωποι που θα χάσουν την οργανική τους από αυτό το σχολείο (σ.σ. το πειραματικό) θα μπορούν να πάρουν οργανική και μέσα στην πόλη, όλοι. Το ίδιο ισχύει και για τον Γυμναστή και για τον Καθηγητή Αγγλικών.
Ερ: Γιατί προτάθηκε συγκεκριμένα το 17ο Δημοτικό Σχολείο;
Απ: Αρχικά να αναφέρω ότι δεν είναι η οριστική κατάθεση αίτησης από εμένα. Έγινε μια διερεύνηση και μια συζήτηση με τους εκπαιδευτικούς του 17ου Δημοτικού Σχολείου και επειδή έπρεπε από κάπου να ξεκινήσει η δική μου διερεύνηση, με αυτήν την σκέψη, επέλεξα το 17ο Δημοτικό, για να συζητήσω και να απαντήσω σε ερωτήματα. Και αν θέλετε, μπορεί να είναι και η δική μου πρόταση, διότι υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι. Η σκέψη πάει στο 17ο Δημοτικό Σχολείο, διότι έχει δύο όμορα και σε πολύ κοντινή απόσταση σχολεία (11ο Δημοτικό και Εύμοιρο), τα οποία έχουν την μεγαλύτερη δυνατότητα, να δεχτούν μαθητές που περισσεύουν.
Σε ο,τι αφορά σε αυτό που μου κατέθεσαν οι γονείς, ότι «χάνεται» το σχολείο της γειτονιάς, αυτό συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις και για πολλούς λόγους και σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι υπεύθυνη η πολιτεία, αλλά όταν στοχεύεις στο καλύτερο – και να εμπλουτίσεις την εκπαίδευση των παιδιών – σίγουρα υπάρχουν κάποια μειονεκτήματα, αλλά όταν εκτιμάς περισσότερο τα πλεονεκτήματα, οδηγείσαι στην καλύτερη λύση.
Ερ: Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους γονείς αναφορικά με την λειτουργία ενός τέτοιου σχολείου στην Ξάνθη;
Απ: Κάνουμε πλουσιότερη την εκπαίδευση στην Ξάνθη μας. Ωστόσο, η απόφαση δεν είναι της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Εμείς κάνουμε πρόταση. Αυτή θα αποφασισθεί από το Υπουργείο Παιδείας. Επίσης εμείς θα καλέσουμε τον Δήμο Ξάνθης – αλλά και όλους τους φορείς – να υποστηρίξει την επιλογή πειραματικού σχολείου, εφόσον επιλεγεί, βελτιώνοντας την υπάρχουσα υποδομή με αύλειους χώρους κλπ ώστε να είναι ένα σχολείο που θα «σηματοδοτεί» το καλύτερο εκπαιδευτικό περιβάλλον.
