Ο γνωστός στρατηγικός αναλυτής και ακαδημαϊκός, μιλά ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ στην «Θ»
Εύλογη ανησυχία και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο από αυτά που συμβαίνουν αυτήν την στιγμή μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Για όλα αυτά, για τα συμφέροντα που διακυβεύονται, για την σχέση της Ελλάδας με αυτά αλλά και την στάση που θα κρατήσει η χώρα μας, σε περίπτωση συμπλοκής, μίλησε ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ στην «Θ» ο γνωστός στρατηγικός αναλυτής και ακαδημαϊκός κ. Νίκος Λυγερός.
Σύμφωνα με τον ίδιο η Ρωσία θεωρεί πως η Ουκρανία είναι στην «αυλή» της, αλλά στην πραγματικότητα αντιλαμβάνεται ότι έρχεται ολοένα και πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ, ενώ αναφερόμενος στην θέση και στην στάση της Ελλάδας απέναντι σε όσα συμβαίνουν, κάνει λόγο για μια «ξεκάθαρη θέση» αλλά και για μια «προβλέψιμη, αποτελεσματική και έμπρακτη στάση, απέναντι στις δυο υπερδομές».
Η ΡΩΣΙΑ ΘΕΩΡΕΙ ΟΤΙ Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ «ΑΥΛΗ» ΤΗΣ, ΑΛΛΑ… ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΕΡΧΕΤΑΙ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΣΕ ΕΕ ΚΑΙ ΝΑΤΟ
Αναλυτικότερα ο κ. Λυγερός, εξήγησε ότι:
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να πούμε για να ξεκαθαρίσουμε το όλο «πλαίσιο» είναι ότι η Ρωσία παραδοσιακά και ως Σοβιετική Ένωση, θεωρεί ότι η Ουκρανία είναι στην «αυλή» της. Άρα θεωρεί πως ο,τιδήποτε σχετίζεται με την Ουκρανία, μπορεί να βάλει σε κίνδυνο αυτήν την «ισορροπία» για την ίδια. Στην πραγματικότητα, αντιλαμβάνεται ότι η Ουκρανία έρχεται όλο και πιο κοντά στην Ευρώπη – με αυτή την έννοια εννοώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση – και βέβαια και με το ΝΑΤΟ.
Απο πλευράς ΝΑΤΟ, βλέπει ότι η Ρωσία συνεχίζει τον πόλεμο που είχε αρχίσει το 2014 μέσα στην Ουκρανία (μετά από τις δυο περιοχές με την Κριμαία και το Ντονμπάς) και βλέπει επίσης ότι υπάρχουν ανάλογες κινήσεις προετοιμασίας και για την Φινλανδία και την Σουηδία. Άρα, έχουμε να κάνουμε με τρεις χώρες που είναι συνοριακές, με τα ΝΑΤΟικά και τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Βλέπουμε ότι ασκείται αυτή η πίεση από την πλευρά της Ρωσίας και θέλει το ΝΑΤΟ να μην «ενεργοποιηθεί» μια θεωρεία «ντόμινο» του τύπου: Εφόσον δεν κάναμε τίποτα στην Ουκρανία, μετά θα πάει και σε άλλες χώρες.
Αυτό σημαίνει ότι το ΝΑΤΟ θεωρεί ότι πρέπει να προστατεύει την δομή του και την υπερδομή του έως την Ουκρανία και για τις επόμενες κινήσεις (το είδαμε με την Σουηδία και την Φινλανδία που έρχονται πιο κοντά στο ΝΑΤΟ ενώ επίσημα, αρχικά ήταν ουδέτερες όπως είναι – για παράδειγμα – η Ελβετία) και βλέπουμε ότι τώρα υπάρχει μια αντιπαράθεση του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας για την «ζώνη» – επιρροή που έχει ο καθένας στην περιοχή της Ευρώπης και για αυτό βλέπουμε επίσης ότι ο πρόεδρος της Αμερικής είναι πιο δυναμικός αυτήν την περίοδο επάνω στο Ουκρανικό θέμα (γιατί ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε 8 χρόνια που το ζούμε) λέγοντας ότι δεν αλλάζει τίποτα αν δεν κάνουμε τίποτα στην στάση της Ρωσίας. Άρα η ιδέα είναι ότι πρέπει να φανούν οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί ότι είναι ενωμένοι και κρατούν την ίδια εξωτερική πολιτική επάνω σε αυτό το θέμα, έτσι ώστε να είναι προστατευμένη και η Ουκρανία. Με όλα αυτά, εννοώ ότι δεν είναι καθαρά ένα Ουκρανικό εσωτερικό πρόβλημα που πήρε ξαφνικά διαστάσεις εξωτερικής πολιτικής. Είναι καθαρά μια αντιπαράθεση σε υψηλό επίπεδο, που θυμίζει τον «Ψυχρό Πόλεμο». Τόσο απλά. Άρα, αυτό που θέλουν να πουν οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί, είναι ότι δεν μπορούν να αφήσουν την Ρωσία να κάνει ο,τι θέλει, θεωρώντας ότι η Ουκρανία θα έπρεπε να ήταν το «μοντέλο» της η Λευκορωσία και θεωρούν ότι από την στιγμή που έχουμε να κάνουμε με ένα κράτος που είναι όλο και πιο «φιλικό» προς το ΝΑΤΟ και προς την ΕΕ – το οποίο έχει μια μεγάλη ευρωπαϊκή παράδοση – δεν μπορούν να το αφήσουν – μέσα στην Ευρώπη – να το διαχειρίζεται με αυτόν τον τρόπο η Ρωσία.
ΞΕΚΑΘΑΡΗ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ – ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΗ, ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΡΑΚΤΗ Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΥΟ «ΥΠΕΡΔΟΜΕΣ»
Τι σχέση έχουν όμως όλα αυτά με την Ελλάδα και τι στάση θα κρατήσει η χώρα μας;
Όπως απαντά ο κ. Λυγερός:
Είναι πολύ απλό το θέμα όσον αφορά στην Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι πρώτα από όλα μια χώρα ΝΑΤΟική από τις αρχές σχεδόν (δεν είναι στα ιδρυτικά μέλη αλλά είναι πραγματικά από τις αρχές) και αυτό εξηγεί βέβαια και την παρουσία της στον πόλεμο στην Κορέα. Μετά από 30 χρόνια, έγινε ευρωπαϊκή άρα είναι μέσα σε αυτές τις δύο «υπερδομές» (που θα λέγαμε πιο απλά ότι είναι ο ευρωπαϊκός κόσμος και ο ευρωαμερικανικός κόσμος). Κατά συνέπεια, η θέση της Ελλάδας είναι ξεκάθαρη όσον αφορά στο θεσμικό και στο κρατικό. Από την άλλη πλευρά, επειδή εμείς το κοιτάζουμε και θρησκευτικά με το θέμα της Ορθοδοξίας και της φιλίας με την Ρωσία, μπορεί μερικοί να θεωρούν ότι δεν είναι και τόσο ξεκάθαρο το «πλαίσιο» και ποια είναι η στάση που πρέπει να έχουμε απέναντι σε ένα τέτοιο πρόβλημα, αλλά σε επίπεδο υψηλής στρατηγικής, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Η πολιτική του Διεθνούς Δικαίου, δεν έχει κανένα πρόβλημα εδώ μέσα. Εδώ είναι παντελώς ξεκάθαροι και ξέρουν ακριβώς τι κάνει ο καθένας.
Λέω απλώς, ότι η Ρωσία μετά το 1945 – με την συμφωνία που είχε γίνει μεταξύ του Τσόρτσιλ όσον αφορά στην ζώνη επιρροής για κάθε χώρα κοντά στην δική της ζώνη – είχε αποφασίσει ότι η Ελλάδα δεν θα είναι με το ρωσικό μέρος, εφόσον είχε δεχθεί να είναι 90% η αγγλική επιρροή και η ρωσική 10%. Άρα αυτά τα γνωρίζουμε και είναι ιστορικά δεδομένα. Από αυτήν την στιγμή και μετά – δεν σημαίνει ότι δεν θέλει να έχει μια επιρροή η Ρωσία στην Ελλάδα, ούτε ότι δεν υπάρχει μια σχέση – η ίδια η Ρωσία ξέρει πάρα πολύ καλά που βρίσκεται η Ελλάδα γεωπολιτικά. Άρα, μπορεί να εκμεταλλεύεται μια φυσική φιλία που έχουμε προς την Ρωσία λόγω της ιστορίας και της θρησκείας, αλλά επί του πρακτέου η Ρωσία λειτουργεί πολύ γεωπολιτικά (το βλέπουμε ακόμη και με το Οικουμενικό Πατριαρχείο που θα ήθελε άνετα να είναι στην Μόσχα, χωρίς κανένα πρόβλημα) παρόλο που μερικοί στην Ελλάδα, δεν το αντιλαμβάνονται. Άρα λέω ότι υπάρχει μια «συμμετρική σχέση» και αν δεν την λάβουμε υπόψη, δεν καταλαβαίνουμε και την συμπεριφορά της Ρωσίας και απέναντί μας. Συνεπώς, δεν είναι ότι η Ρωσία περιμένει από την Ελλάδα να είναι σύμμαχός της σε αυτήν την περίπτωση. Δεν περιμένει απολύτως τίποτα γιατί ξέρει πολύ καλά ότι είμαστε στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Δεν έχουμε να δικαιολογηθούμε για στην στάση που κρατάμε. Η στάση που κρατάμε είναι προβλέψιμη, είναι αποτελεσματική και είναι έμπρακτη και στις δυο υπερδομές.
