Το αστυνομικό και το νομικό σκέλος της υπόθεσης εξηγούν στη «Θ» ο συνδικαλιστικός εκπρόσωπος των αστυνομικών και η πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ξάνθης
Ανακούφιση αφενός για την σύλληψή τους… προβληματισμός (αγανάκτηση από τα «θύματά» τους και όχι μόνον) για την αντιμετώπισή τους από την πολιτεία στην συνέχεια. Ο λόγος για τους ανήλικους δράστες των καταστροφών σε αυτοκίνητα και επιχειρήσεις με σκοπό την κλοπή, αλλά και με μόνη διάθεση… καταστροφής ξένης περιουσίας.
Τα απανωτά περιστατικά σημειώθηκαν στην Ξάνθη το τελευταίο χρονικό διάστημα, αλλά λόγω του «καταδρομικού» τους χαρακτήρα παρέμεναν ανεξιχνίαστα μέχρι χθες, που οι δράστες έπεσαν στα «χέρια» της τοπικής αστυνομίας.
Ποιο είναι όμως το μέλλον αυτών των νεαρών παραβατών; Τι θα ακολουθήσει; Τι μπορεί να κρύβεται πίσω από έναν παραβατικό ανήλικο; Τι προβλέπει ο νόμος για αυτούς και τι – αντίστοιχα – για τους γονείς τους;
Απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω, δίνουν μέσα από την «Θ» ο πρόεδρος της Συνδικαλιστικής Κίνησης Αστυνομικών Νομού Ξάνθης κ. Νίκος Γουναρίδης, ο οποίος μιλά παράλληλα και για την επιτυχία των αστυνομικών και η πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ξάνθης κ. Δέσποινα Χατζηφωτιάδου, η οποία εξηγεί εν ολίγοις το πνεύμα του νόμου για τους ανηλίκους (που διαχωρίζονται σε υποκατηγορίες ανάλογα με την ηλικία τους) ο χαρακτήρας του οποίου είναι «σωφρονιστικός» και όχι «τιμωρητικός».
ΠΑΡΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΕΡΓΑ, ΚΑΤΑΦΕΡΑΜΕ ΝΑ ΣΥΛΛΑΒΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΡΑΞΑΝ ΑΥΤΕΣ ΤΗΣ ΖΗΜΙΕΣ
Αναλυτικότερα, ο κ. Γουναρίδης επισήμανε στην «Θ» ότι:
Παρόλες τις ελλείψεις, τον μεγάλο φόρτο εργασίας, τα πολλά πάρεργα που έχουμε σαν Αστυνομία, οι συνάδελφοι – με το φιλότιμό τους, δουλεύοντας παραπάνω από τις ώρες του καθιερωμένου οκταώρου της αστυνομίας – καταφέραμε να συλλάβουμε τους ανήλικους που διέπραξαν αυτές τις ζημιές το τελευταίο διάστημα στην Ξάνθη. Εμείς, σαν Αστυνομία, προσπαθούμε να ελαχιστοποιήσουμε αυτά τα προβλήματα, αλλά δυστυχώς δεν γίνεται διότι δεν υπάρχει επαρκής αστυνόμευση λόγω της έλλειψης προσωπικού από την μια και απο τα πολλά πάρεργα που έχουμε επωμισθεί από την άλλη. Δεν είναι δηλαδή μόνον θέμα αστυνομίας, το πρόβλημα που υπάρχει με διαρρήξεις, κλοπές και με όλα αυτά τα ταραχοποιά στοιχεία που υπάρχουν στην Ξάνθη. Η διαδικασία που ακολουθείται μετά την σύλληψη, έγκειται στο ότι γίνεται η δικογραφία, η οποία μεταβιβάζεται στην Εισαγγελία και από εκεί γίνονται όλες οι ενέργειες, για το τι θα ακολουθήσει (η κράτησή τους σε κάποιο κέντρο ανηλίκων ή ο ορισμός δικάσιμου, οπότε θα αφεθούν ελεύθεροι;) Όλα αυτά είναι δουλειά της Εισαγγελίας και όχι της Αστυνομίας. Δεν γνωρίζω τα στοιχεία της Δικογραφίας, αλλά όταν είναι ανήλικοι – κανονικά – πρέπει οι γονείς να έχουν επιπτώσεις για παραμέληση εποπτείας ανηλίκων. Δεν γνωρίζω αν υπάρχει στην εν λόγω Δικογραφία ή αν ορίσει ο Εισαγγελέας να γίνει εκ νέου Δικογραφία για αυτό το θέμα. Από εδώ και πέρα, γενικότερα, είναι θέμα Εισαγγελέα. Η νομοθεσία το ορίζει πάντως και μπορεί να ακολουθηθεί διαδικασία για τους γονείς του κάθε ανήλικου που κάνει κάποια παραβατική πράξη, γενικότερα. Πάντως, δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές στην Ελλάδα, έτσι ώστε να συμμορφώσουν την παραβατικότητα των ανηλίκων.
ΒΑΡΥΝΟΥΣΑΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ, ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΟΙ ΑΝΗΛΙΚΟΙ
Από την πλευρά της η κ. Χατζηφωτιάδου, εξήγησε ότι:
Διαδραματίζουν πολλά ρόλο (σχολικό περιβάλλον, προσωπικότητα, οικονομικές συνθήκες μιας οικογένειας, ψυχικοί και ψυχολογικοί παράγοντες, βία και κακοποίηση μέσα στην οικογένεια, παρέες, μιμητισμός, ιντερνέτ, μέσα μαζικής επικοινωνίας κ.α). Πλέον είναι πολλοί οι παράγοντες που επηρεάζουν την εγκληματικότητα και κυρίως την παιδική εγκληματικότητα. Οι ανήλικοι είναι μια πληθυσμιακή κατηγορία βαρύνουσας σημασίας και έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (νεαρή ηλικία, εύκολη διαμόρφωση της προσωπικότητας, ενώ παίζουν ρόλο και ψυχικοί παράγοντες). Όμως, να πούμε ότι σε αυτήν την ηλικιακή κατηγορία, υπάρχουν και περιθώρια βελτίωσης και διαπαιδαγώγησης. Όλα αυτά, λαμβάνονται υπόψη και από τον νόμο. Ο νόμος, αντιμετωπίζει τα ανήλικα από την ηλικία των 12 ετών έως τα 18. Από 12 ετών και κάτω, θεωρούνται «ποινικά ανεύθυνοι» και τα αδικήματα που τελούνται από αυτούς, παραμένουν ατιμώρητα. Για αυτό τον λόγο, ο νόμος θεωρεί τον ανήλικο ως άτομο που δεν έχει ολοκληρωμένη προσωπικότητα και λόγω του ότι διανύει την παιδική ή την εφηβική ηλικία και επειδή διαφέρει η ωριμότητα σε κάθε ανήλικο, χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης σε σχέση με τον ενήλικο.
Για αυτόν τον λόγο επίσης, θεσπίζονται ειδικότεροι κανόνες ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου για τους ανηλίκους. Το δικαϊκό μας σύστημα, είναι ένα αυτοτελές σύστημα που περιλαμβάνει κυρίως αναμορφωτικά και θεραπευτικά μέτρα, αλλά και ποινικό σωφρονισμό. Είναι ανάλογα με την βαρύτητα του αδικήματος που διαπράττει ένας ανήλικος και την ηλικία που έχει. Με τον ν. 4689/2020, οι ανήλικοι χωρίζονται σε δυο κατηγορίες από 12 έως 15 ετών και από 15 έως 18 ετών. Για αυτούς από 12 έως 15 ετών, υπάρχουν αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα, ενώ για εκείνους από 15 έως 18 ετών, υπάρχουν τα αναμορφωτικά και θεραπευτικά μέτρα, αλλά και εγκλεισμός σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων μόνον εφόσον διαπράξουν κακούργημα.
ΑΝΑΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΤΑ ΜΕΤΡΑ – ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΚΑΚΟΥΡΓΗΜΑ
Επίσης η ίδια συνέχισε λέγοντας ότι:
Τα αναμορφωτικά μέτρα, πάλι με την βαρύτητα του αδικήματος και τον βαθμό ανάπτυξης του ανηλίκου (γιατί κάθε δικαστήριο εξετάσει και το κατά πόσο είναι ώριμο ένα παιδί, αν έχει καταλογισμό και αν αντιλαμβάνεται τι έχει πράξει) είναι διάφορα. Αυτά μπορεί να είναι από επίπληξη έως και αφαίρεση της επιμέλειας από τους γονείς. Τα θεραπευτικά μέτρα είναι – για παράδειγμα – η παρακολούθηση εντός θεραπευτικού προγράμματος ώστε να σωφρονιστεί, να ενταχθεί στην κοινωνία, να καταλάβει το λάθος του, να παρακολουθείται από επιμελητές ανηλίκων κ.ο.κ. Ο εγκλεισμός σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων, μπορεί να επιβληθεί μόνο σε περίπτωση που τελέσει κακούργημα και από ο,τι γνωρίζω υπάρχει ένα τέτοιο ειδικό κατάστημα στην Νέα Ιωνία του Βόλου. Είναι εγκλεισμός, αλλά ο νόμος δεν θέλει να εξομοιώσει τον εγκλεισμό ενός ανηλίκου με την στερητική όπως η φυλάκιση (σ.σ. των ενηλίκων). Τον έχει σε ειδικό κατάστημα ώστε να αναμορφωθεί, να σωφρονιστεί και να επανέλθει στην κοινωνία καλύτερος. Αυτή είναι η θεωρία του νόμου και – κατά την άποψή μου – σωστά πράττει, γιατί ο ανήλικος όπως είπα έχει περιθώρια να σωφρονιστεί. Βέβαια, ο πρωταρχικός «πυρήνας» (σ.σ. για την παραβατική συμπεριφορά ενός ανηλίκου) είναι η οικογένεια από την οποία προέρχεται ένα παιδί.
ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΟΜΟ Η ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ Ή Η ΑΝΑΔΟΧΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΠΙΕΙΚΕΣΤΕΡΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ 18-20 ΕΤΩΝ ΜΕ ΤΟ ΕΛΑΦΡΥΝΤΙΚΟ ΤΗΣ ΜΕΤΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ
Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η οικογένεια ενός παραβατικού ανηλίκου όμως; Έχουν κάποιες επιπτώσεις οι ίδιοι οι γονείς του;
Απαντώντας στην παραπάνω ερώτηση, η κ. Χατζηφωτιάδου, σημειώνει ότι:
Ανάλογα με την βαρύτητα ενός εγκλήματος, μπορεί να φτάσουν σε σημείο να αφαιρεθεί η επιμέλεια από τους γονείς ή να δοθεί η επιμέλεια σε ανάδοχη οικογένεια. Το προβλέπει αυτό ο νόμος. Όμως, αυτό το εξετάσει ο φυσικός δικαστής κατά περίπτωση, εξετάζοντας παράλληλα και την βαρύτητα αλλά και τον βαθμό ωριμότητας ενός ανηλίκου. Ακόμη, υπάρχει και μια ειδική κατηγορία νέων από 18 εως 20 για κάποιον που θα διαπράξει μια παράνομη πράξη ώστε να πάρει και το ελαφρυντικό της μετεφηβικής ηλικίας. Δηλαδή, ο νόμος δίνει μια επιεικέστερη αντιμετώπιση των νέων και ο λόγος είναι ότι δεν θέλει να τον τιμωρήσει αλλά να τον σωφρονίσει. Να καταλάβει το λάθος του και να επανενταχθεί στην κοινωνία.
Όσον αφορά στην παρακολούθηση προγράμματος και η ανάθεση σε κάποια άλλη ανάδοχη οικογένεια, συμβαίνει σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Τέλος, να σημειώσουμε ότι ο νόμος σε μερικές περιπτώσεις, προβλέπει να μπορέσει να αποκαταστήσει την «ζημία» ο ανήλικος που την διέπραξε, αλλά αυτό όπως κατανοείτε είναι δύσκολο και πρέπει να έχει την συναίνεσή του.
