Με πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις, παρουσία αιρετών της τοπικής αυτοδιοίκησης η πρώτη μέρα της διημερίδας στην Ξάνθη
Στρ. Κοντός:”Δεν είναι μόνον οικονομικό το ζήτημα του δημογραφικού”
Σ. Μιχαηλίδης:”Μικρές τομές σε μεγάλα ζητήματα”
Ηλ. Αποστολόπουλος:” Σύνθετο το πρόβλημα”
Με κεντρικό μήνυμα την φράση “οι δήμοι στην πρώτη γραμμή για μία αποτελεσματική δημογραφική πολιτική”, ξεκίνησαν σήμερα το απόγευμα οι εργασίες της διημερίδας για το δημογραφικό ζήτημα.
Αυτήν την σημειολογική ημέρα των “Ελευθεριών” η Ξάνθη υποδέχτηκε δημάρχους και αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οποίοι μίλησαν για τις προκλήσεις αλλά και τις προοπτικές που υπάρχουν για την αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού ζητήματος.
Η διημερίδα διοργανώνεται από το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕΔΕ, σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και τον Δήμο Ξάνθης. Κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών, μίλησαν ο Δήμαρχος Ξάνθης κ. Στράτος Κοντός, ο Δήμαρχος Νέστου και πρόεδρος της ΠΕΔ ΑΜΘ κ. Σάββας Μιχαηλίδης, ο πρόεδρος της ΙΤΑ και Δήμαρχος Παπάγου – Χολαργού κ. Ηλίας Αποστολόπουλος, ο εκπρόσωπος της Ιεράς Μητρόπολης Ξάνθης και Γραμματέας Συνοδικής Επιτροπής, πρωτοπρεσβύτερος π. Βασίλειος Λεοντιάδης, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας κ. Σοφία Ζαχαράκη, ο Περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κ. Χριστόδουλος Τοψίδης, ο Γ.Γ Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής κ. Κωνσταντίνος Γλούμης – Ατσαλάκης, ο πρόεδρος της ΕΕΤΑΑ κ. Δημήτρης Μαραβέλιας και η Υπεύθυνη Επικοινωνίας της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα κ. Ευαγγελία Γεωργίτση.
Ακολούθησε η ομιλία του προέδρου της ΚΕΔΕ και Δημάρχου Αμπελοκήπων – Μενεμένης κ. Λαζάρου Κυρίζογλου, ο οποίος ανέπτυξε τις θέσεις της ΚΕΔΕ για το δημογραφικό ζήτημα στους δήμους.
Όλοι οι ομιλητές επικεντρώθηκαν στο μείζον πρόβλημα πού ταλανίζει τη χώρα και ιδιαίτερα τις επαρχιακές πόλεις αλλά και στη σημασία των κινήτρων που θα πρέπει να δοθούν από πλευράς του κράτους καθώς και στο ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει η τοπική αυτοδιοίκηση στην – μακροπρόθεσμη κατα γενική ομολογία – επίλυση του ζητήματος.
“ΠΟΛΕΙΣ ΟΠΩΣ Η ΞΑΝΘΗ, ΕΝΤΟΠΙΖΟΥΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ – ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ”
Σε δηλώσεις του στην “Θ” και στην thraki.com.gr. ο Δήμαρχος Ξάνθης κ. Στράτος Κοντός, επισήμανε ότι “η αλήθεια είναι ότι το δημογραφικό πρόβλημα είναι ένα πρόβλημα το οποίο μαστίζει το σύνολο της χώρας αυτή τη στιγμή και εμείς σαν δήμοι, μέσω του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕΔΕ έχουμε αναλάβει κάποιος πρωτοβουλίες έτσι ώστε να αναδειχθεί το πρόβλημα όχι μόνο στη βασική του μορφή αλλά και να προκύψουν από αυτό προτάσεις οι οποίες μέσα από την υλοποίησή τους θα φέρουν μία βελτίωση σε αυτό το πολύ σοβαρό πρόβλημα. Ένα πρόβλημα το οποίο οι επαρχιακές πόλεις όπως είναι η Ξάνθη το εντοπίζουν καθημερινά μπροστά τους και ως προς το ανθρώπινο δυναμικό – το οποίο πλέον είναι δυσεύρετο για μία πόλη θα την Ξάνθη – και ως προς τη γήρανση του πληθυσμού που τη βλέπουμε καθημερινά. Οπότε μέσα από επιστημονικές ημερίδες και επιστημονικές προσεγγίσεις τόσο σοβαρών θεμάτων προκύπτουν σίγουρα πολύ σοβαρά αποτελέσματα τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν σαν μέλη τους τοπικής αυτοδιοίκησης να λάβουμε μέτρα έτσι ώστε να βοηθήσουμε στο συγκεκριμένο θέμα. Ένα θέμα αντιλαμβάνομαι – όπως πολύ εύστοχα είπατε – λόγω της μεγάλης οικογένειας που έχουμε δημιουργήσει με τη σύζυγό μου, Φλώρα και βλέπουμε πραγματικά τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει ένα νέο ζευγάρι πού είναι στο ξεκίνημα του και έχει μπει σε αυτή τη διαδικασία. Προβλήματα τα οποία, θα μου επιτρέψετε να πω, δεν περιορίζονται μόνο στο οικονομικό σκέλος. Υπάρχουν πάρα πολλά ζητήματα τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην αναστροφή αυτού του κλίματος τα οποία ουσιαστικά θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για να μπει ένα νέο ζευγάρι στη διαδικασία της τεκνοποίησης. Ζητήματα που αφορούν στο επίπεδο της παιδείας, στο επίπεδο της δημοσίας υγείας, στο επίπεδο της ασφάλειας, στο επίπεδο που “αγκαλιάζει” το κράτος μία νέα μητέρα και ένα νέο πατέρα. Και επιμένω ότι δεν είναι μόνο οικονομικά τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε”.
“Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΣΩΝ ΠΟΛΛΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΑΣ, ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ”
Αναφορικά με την επιλογή του Δήμου Ξάνθης να φιλοξενήσει την εν λόγω διημερίδα, ο ίδιος σημείωσε ότι “η επιλογή έγινε από το συμβούλιο του ινστιτούτου και ευχαριστώ πολύ τον κ. Αποστολόπουλο, μετά από μία συζήτηση που είχαμε και του εξέφρασε το ενδιαφέρον σαν Δήμος Ξάνθης να φιλοξενήσουμε κάποιες από τις ημερίδες που διοργανώνει κάθε χρόνο του ινστιτούτο. Γιατί για περιοχές όπως η δική μας, η συμμετοχή τόσων πολλών αυτοδιοικητικών έχει πολλαπλή ανάγνωση. Έρχονται, γνωρίζουν την πόλη μας, γνωρίζουν τον τόπο μας και φυσικά γίνονται και συζητήσεις πέραν των θεμάτων της διημερίδας, κάτι που παράγει πολύ όμορφα αποτελέσματα για το σύνολο των δημάρχων που συμμετέχουν”.
“ΜΙΚΡΕΣ ΤΟΜΕΣ ΣΕ ΜΕΓΑΛΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ”
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΠΕΔ ΑΜΘ και Δήμαρχος Νέστου κ. Σάββας Μιχαηλίδης, μετά το πέρας της τοποθέτησής του που περιλάμβανε ακόμη και το μεταναστευτικό αλλά και το…εγχείρημα της συνένωσης των ΔΕΥΑ ακόμη, εξήγησε στην “Θ” ότι “θα έλεγα ότι η επιγραμματικά μπορούμε να βάλουμε τον τίτλο “μικρές τομές, σε μεγάλα ζητήματα”. Και το λέω γιατί αναφερθήκατε στα παραδείγματα που έφερα. Τα παραδείγματα αυτά έχουν ένα εύρος κοινωνικό, πολιτικό και παράλληλα σημαντικό, αφού είναι αυτά που μπορούν να δημιουργήσουν ζητήματα και προβλήματα στον όποιον σχεδιασμό αντιμετώπιση των δύο μεγάλων ζητημάτων. Το δημογραφικό (πού είναι εξαρτώμενο) και η κοινωνική συνοχή.
Υπάρχουν άνθρωποι των γραμμάτων και της πολιτικής που από το 1979-1980 το είχαν προβλέψει. Θα θυμίσω το άρθρα του Παπανούτσου στο “βήμα”, όπου μιλούσε για την πολιτισμική κρίση που ξεκίνησε τις οποίας οι συνέχεια θα ήταν μία κοινωνικοπολιτική κρίση και μάλιστα προέβλεψε περίπου και το χρόνο, δηλαδή στις αρχές του 20ου αιώνα. Όλοι εμείς βέβαια, δεν είχαμε αντιληφθεί 40 χρόνια πριν αυτά που λέγανε και γράφανε τότε όλοι αυτοί που έβλεπαν την αλληλουχία των γεγονότων να ωριμάζει αρνητικά για τον τόπο μας. Και φυσικά, όπως εξελίχθηκε, είναι και ένα ευρωπαϊκό ζήτημα. Όμως πρέπει να ενδιαφερθούμε κυρίαρχα για τον τόπο μας και φυσικά να το αναλύσουμε όσο γίνεται και σε επίπεδο περιφέρειας και σε επίπεδο δήμων. Προσωπικά εντοπίζω το ζήτημα – το οποίο είναι πολυεπίπεδο και φυσικά δεν μπορεί να λυθεί με ευχές, αλλά με μακροπρόθεσμα μέτρα τα οποία θα πρέπει να αποδεικνύουν την αντοχή τους, την χρησιμότητα τους και τα ευεργετήματά τους κάθε χρόνο – κυρίαρχα στις γενναίες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να έρθουν. Δηλαδή το εντοπίζω στη σημερινή λειτουργία του όλου διοικητικού μηχανισμού -μοντέλου. Σήμερα έχουμε ένα μηχανισμό ο οποίος από μεγάλη απόσταση, χωρίς να βιώνει το ζήτημα, προσπαθεί να δώσει λύσεις νομοθετώντας. Είναι καιρός να αντιληφθούμε ότι το μοντέλο διαχείρισης διοίκησης – πριν την μηχανογράφηση του, πριν την έκρηξη των νέων τεχνολογιών – έχει πλέον ξεπεραστεί. Πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Ένα μεγάλο λοιπόν ζήτημα που προκύπτει είναι το αν θα έχουν οι δήμοι το ρόλο που συνήθως τους δίνεται, δηλαδή να αναλαμβάνουν όλα αυτά που απεχθάνεται ή δεν θέλει να λειτουργήσει το δημόσιο μέσα από τους μηχανισμούς του ή αν θα αναλάβουν σημαντικά και καίρια ζητήματα εξεύρεσης άμεσων λύσεων. Αυτό νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό για τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Για παράδειγμα, ποιος θα σκεφτόταν ότι ένα κομμάτι δημογραφικού προβλήματος σε περιφερειακούς δήμους είναι οι συγκοινωνίες και για αμεσότητα; Δηλαδή η ανάγκη μεταβίβασης στην πρωτεύουσα του δήμου από τα χωριά μας που που δεν υπάρχει σήμερα. Λέω λοιπόν ότι ή ανάγκη στην εκπαίδευση, η ανάγκες στην άθληση και γενικότερα οι ανάγκες στην καθημερινότητα απαιτούν από τους νέους γονείς να κάνουν δύο και τρία δρομολόγια και οι αποστάσεις των 5 και 6 km να γίνονται αφόρητες. Είναι κάτι το οποίο θα έπρεπε να έχει προβλεφθεί. Είναι κάτι που θα έπρεπε να λυθεί ώστε να μην συγκεντρώνεται στις πρωτεύουσες των νομών και των δήμων όλο το κομμάτι του πληθυσμού πού βρίσκεται διασκορπισμένο σήμερα στα τοπικά διαμερίσματα. Αυτό λοιπόν είναι ένα απλό θέμα που αν το δείτε στη διάσταση του θα αντιληφθείτε αμέσως έναν κυρίαρχο ρόλο -στον οποίο φυσικά ως αυτοδιοίκηση δεν έχουμε καμία δυνατότητα παρέμβασης- τόσο στο επίπεδο των υποδομών (δρόμοι κλπ) όσο και στο επίπεδο της διαδικασίας διαχείρισης (συγκοινωνίες, οχήματα, προσωπικό κ.α). Αν αυτό το βάλουμε στη νέα του διάσταση θα πρέπει να πούμε ότι χρειάζεται και ένα πληροφοριακό σύστημα, ένα τηλεπικοινωνιακό σύστημα, ένα ίντερνετικό σύστημα, το οποίο θα διαχειρίζεται μέσα από ένα μοντέλο την πληροφορία, όπως γίνεται σε προοδευτικές χώρες. Δηλώνει ο ίδιος ο γονέας στο πρόγραμμα από πού θέλει να πάρουν τα παιδιά του και που θέλει να πάνε. Εμείς όμως πού βρισκόμαστε; Πού βρίσκεται το κράτος της κοινωνικής πρόνοιας; Θα μπορούσα να αναπτύξω πάρα πολλά θέματα. Συγκεντρώνοντας όλα αυτά βλέπουμε το λόγο για τον οποίο σήμερα έχουμε ένα αρνητικό πρόσημο σε πολλά επίπεδα, ιδιαίτερα στην επαρχία. Δεν θα συζητήσω βέβαια για τα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα που είναι τα πρώτα, ούτε για τα εκατοντάδες εκτάρια γης πού βρίσκονται σε κάθε δήμο αδιάθετα, των οποίων το μοντέλο διαχείρισης είναι ξεπερασμένο. Πρέπει να βρούμε το σωστο κίνητρο που να είναι μέσα στα πλαίσια της λογικής και να μπορεί να ανταποκρίνεται”.
Τέλος ο ίδιος ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, το παράδειγμα του Καναδά η κυβέρνηση του οποίου δίνει στους πολίτες όσο εκτάρια γης επιθυμούν με την προϋπόθεση να μην προσλάβουν εργάτες. Κάτι που αμέσως δίνει το κίνητρο της τεκνοποίησης, προκειμένου αργότερα τα παιδιά να εργαστούν εκεί”.
“ΣΥΝΘΕΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΜΕ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ, ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ”
Τέλος από την δική του πλευρά ο κ. Αποστολόπουλος, σημείωσε τα εξής:
“Το δημογραφικό είναι ένα πολύ σύνθετο πρόβλημα. Το ΙΤΑ της ΚΕΔΕ, ύστερα από την προτροπή του προέδρου της ΚΕΔΕ κ. Λαζάρου Κυρίζογλου αποφάσισε να εκπονήσει αυτή τη μελέτη με τη συνεργασία του καθηγητή κ. Γιάννη Ψυχάρη από το Πάντειο Πανεπιστήμιο αλλά και άλλους διακεκριμένους καθηγητές πού είναι μέλη του επιστημονικού μας συμβουλίου. Η μελέτη δείχνει λοιπόν ότι το πρόβλημα είναι έντονο. Το πρόβλημα δεν είναι ίδιο σε όλες τις περιοχές. Είναι πολύ πιο έντονο σε μικρούς ορεινούς δήμους αλλά και νησιωτικούς δήμους, από ότι σε αστικές περιοχές. Εμείς εκτός από την καταγραφή του προβλήματος, παρουσιάζουμε μέσα στη μελέτη πετυχημένες key studies που έχουν γίνει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και όλου του κόσμου (καλές πρακτικές θα μπορούσα να πω) έτσι ώστε ενδεχομένως να μπορέσει και εδώ η κυβέρνηση να πάρει ιδέες για το πώς έχουν αντιμετωπίσει έξω το συγκεκριμένο πρόβλημα. Για παράδειγμα στο Μπιλμπάο πού αποφάσισε κάποια στιγμή να κάνει το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθεί πάρα πολύ ο τουρισμός του, να μη φεύγουν πλέον οι νέοι από την πόλη και να μένουν για να ασχολούνται με τον τουρισμό. Επίσης στην Αυστραλία, στην πόλη Ασλευ αποφασίστηκε να φτιάχνονται σπίτια από το κράτος και να δίδονται στους νέους με πολύ χαμηλο τίμημα, με σκοπό βεβαίως να μείνουν στην περιοχή. Σε μία πόλη της Ιαπωνίας αποφασίστηκε να υπάρχει ένας πολύ χαμηλός φορολογικό συντελεστής σε επιχειρήσεις, οπότε οι επιχειρήσεις προσλαμβάνανε κόσμο που έμενε στην περιοχή. Αυτά είναι δύο – τρία απλά παραδείγματα. Γιατί καλά είναι και τα επιδόματα που αποφασίζει κυρίως το κράτος να δώσει, αλλά νομίζω ότι πρέπει να πάμε πιο βαθιά στο πρόβλημα, γιατί όπως είπε ο πρόεδρος, αν ξεκινήσουμε σήμερα, θα δούμε μία λύση μετά από 15 – 20 χρόνια. Δεν μπορούμε να αντιστρέψουμε γρήγορα τα δεδομένα. Χρειάζονται και κίνητρα και καλύτερη επικοινωνία και γενικότερα μία προτροπή στους νέους και περισσότεροι παιδικοί σταθμοί κλπ. Να πούμε ότι η μελέτη θα τυπωθεί σε βιβλίο, θα πάει σε όλους τους δήμους, θα πάει στους πολιτικούς και νομίζω ότι έτσι θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε. Είμαι αισιόδοξος”.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΑΥΡΙΟ ΤΟ ΠΡΩΙ Η ΜΕΛΕΤΗ
Αξίζει να σημειωθεί ότι αύριο το πρωί θα παρουσιαστεί η μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕΔΕ για το δημογραφικό, αφού προηγηθούν εισαγωγικές τοποθετήσεις από τον πρόεδρο του ΙΤΑ κ. Ηλία Αποστολόπουλο και τον πρόεδρο ΕΣ ΙΤΑ και πρώην Δήμαρχο Σάμου κ. Μιχάλη Αγγελόπουλο. Η μελέτη θα αντιπρόεδρο ΕΣ ΙΤΑ και Καθηγητή Περιφερειακής Ανάπτυξης Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιάννη Ψυχάρη, ενώ θα ακολουθήσει τοποθέτηση από την Διευθύντρια Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ξάνθης και Διδάκτωρ Διεθνούς Δικαίου και Πολιτικών Επιστημών κ. Ευμορφία Στυλιανίδου.
