Π. Διούδη: «Όλα ξεκινούν από τα πρότυπα…»
«Πρόσωπο αναφοράς ο εκπαιδευτικός ή ο διευθυντής του σχολείου» σημειώνει με έμφαση η ίδια στην «Θ»
Στον σχολικό εκφοβισμό επικεντρώθηκε το μήνυμα του Υπουργού Παιδείας κ. Κώστα Γαβρόγλου κατά την ημέρα που χτύπησε το «πρώτο κουδούνι» σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και έτσι η «Θ» δεν θα μπορούσε να μην ασχοληθεί, τόσο με το συγκεκριμένο ζήτημα όσο και με το ζήτημα της ένταξης ενός παιδιού στο σχολικό περιβάλλον, αφού είναι πολλοί οι μαθητές της «πρώτης τάξης» (σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης) που χρειάζονται χρόνο προσαρμογής στα νέα δεδομένα και ακόμη περισσότεροι οι γονείς που θέλουν να υποστηρίξουν τα παιδιά τους και κυρίως να τα «αφουγκραστούν».
Για όλα τα παραπάνω μίλησε στην «Θ» η επιστημονικά υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Ξάνθης κ. Παγώνα Διούδη, η οποία παράλληλα ενημερώνει τους αναγνώστες για τις «ομάδες γονέων» που συνεχίζονται για άλλη μια χρονιά στην «Έκφραση».
«ΝΑ ΑΦΟΥΓΚΡΑΖΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΘΗΣΥΧΑΖΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ»
Ειδικότερα η ίδια ανέφερε ότι «όσον αφορά την μετάβαση από ένα σχολικό περιβάλλον σε ένα άλλο, σαφώς και υπάρχουν μερικές φορές κάποιες δυσκολίες προσαρμογής. Είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο καθώς για κάθε καινούρια αρχή (είτε αφορά παιδιά είτε ενήλικες) θέλουμε τον χρόνο μας για να προσαρμοστούμε στο νέο περιβάλλον που εντασσόμαστε. Το ίδιο συμβαίνει και με τα παιδιά που τελειώνουν το νηπιαγωγείο και πηγαίνουν στην Α Δημοτικού. Αυτός είναι ένας σημαντικός αναπτυξιακός σταθμός στην ζωή των παιδιών. Πολλές φορές υπάρχει άγχος για το άγνωστο, φόβος για την νέα κατάσταση, ανασφάλεια για το αν το παιδί θα δημιουργήσει παρέες κλπ. Όλες αυτές οι ανησυχίες είναι φυσιολογικές. Καλό θα είναι να τις αφουγκραζόμαστε, να δίνουμε στο παιδί το περιθώριο να τις εκφράσει και να το «ακούμε» ώστε ό,τι έχει μέσα του κάτι να «βγαίνει» και να νιώθει ότι είναι αποδεκτό ακόμη και όταν έχει ανασφάλειες και άγχη γιατί όλα αυτά είναι φυσιολογικά. Αυτό που χρειάζεται να έχουμε οι γονείς στο νου μας, είναι να δώσουμε χρόνο στο νέο σχολείο, στις νέες συνθήκες, στον εκπαιδευτικό που έχει αναλάβει το παιδί αλλά κυρίως στο ίδιο το παιδί. Κάθε παιδάκι έχει τον δικό του ρυθμό να εντάσσεται και να προσαρμόζεται σε νέες ομάδες και σε νέα περιβάλλοντα. Αντίστοιχα όλα αυτά ισχύουν και για τους μαθητές των άλλων βαθμίδων εκπαίδευσης. Βέβαια όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί, επειδή δεν έχει τόσες εμπειρίες και τόσα αποθέματα, ίσως να δυσκολεύεται λίγο παραπάνω και τα μεγαλύτερα παιδιά, που πηγαίνουν από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο ή από το Λύκειο στο Πανεπιστήμιο, θα έχουν άγχος και αγωνία για την νέα κατάσταση την οποία καλούνται να βιώσουν. Εμείς λοιπόν πρέπει να έχουμε στο νου μας να αφουγκραζόμαστε το παιδί, να μην το συγκρίνουμε με άλλα παιδιά, να μην το κάνουμε να νιώθει ότι είναι «ντροπή» να αγχώνεται, να του δίνουμε το δικαίωμα να εκφράζεται, χωρίς να κάνουμε συνέχεια λόγο για το πώς είναι και το αν είναι καλύτερα. Πολλές φορές, τα παιδιά ιδίως της πρώτης δημοτικού ή του νηπιαγωγείου, «καθρεφτίζουν» τα άγχη των γονέων. Τα άγχη μιας μαμάς που ανησυχεί για το αν το παιδί της θα μπορέσει να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον για παράδειγμα. Είναι απόλυτα φυσιολογικό βέβαια, όμως κάποιες φορές δεν μπορούμε να «φιλτράρουμε» αυτήν την ανησυχία, την περνούμε στα παιδιά και ενισχύουμε και το δικό τους άγχος. Όλα πρέπει να γίνονται με την πίστη ότι σε λίγο καιρό θα είναι όλα καλά. Να περάσουμε στο παιδί ότι μπορεί αυτή να είναι μια μεταβατική περίοδος, όμως όλα τα παιδιά είναι στην ίδια κατάσταση και σε λίγο καιρό θα είναι όλα όπως πρέπει».
«ΠΡΟΣΩΠΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ Ή Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ»
Στο ζήτημα του σχολικού εκφοβισμού τώρα, σύμφωνα με την κ. Διούδη «εδώ μας ενδιαφέρουν και οι περιπτώσεις των παιδιών που μπορεί κάποια στιγμή να γίνουν τα θύματα κάποιας κατάστασης και οι περιπτώσεις των παιδιών που γίνονται θύτες καθώς και οι περιπτώσεις των παιδιών που δεν είναι ούτε θύτες ούτε θύματα αλλά παρατηρούν αυτά που συμβαίνουν. Και στους τρεις αυτούς «ρόλους» οφείλουμε να δώσουμε σημασία. Για να «θωρακίσουμε» ένα παιδί θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι έχουμε μαζί του μια αρκετά καλή επικοινωνία ώστε για ο,τιδήποτε συμβεί στο παιδί, να νιώσει άνετα και να το πει στους γονείς του χωρίς να φοβάται ότι θα το μαλώσουν ή ότι θα του κάνουν κήρυγμα, πριν να το ακούσουν. Επίσης, ένα παιδί θα πρέπει να το συμβουλεύουμε πως για ο,τιδήποτε το κάνει να αισθανθεί άσχημα, να αισθανθεί ότι φοβάται ή ότι απειλείται, να έχει πάντοτε πρόσωπο αναφοράς τον εκπαιδευτικό της τάξης του ή τον διευθυντή του σχολείου. Πρέπει να προτρέψουμε τα παιδιά, να αναφέρουν σε αυτά τα πρόσωπα ο,τιδήποτε τους τρομάξει».
«ΟΛΑ ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ, ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ»
«Από εκεί και έπειτα, όσον αφορά τα παιδιά που μπορεί να γίνουν θύτες, καλό είναι να αναλογιστούμε όλοι τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε μεταξύ μας, μέσα στις οικογένειές μας. Το πόσο ανεκτικοί είμαστε στην κοροϊδία, στα άσχημα λόγια, στο πόσο εύκολα κρίνουμε τους άλλους γιατί αν τα παιδιά έχουν τέτοια πρότυπα και με πολύ μεγάλη ευκολία ακούν στο σπίτι τους άσχημους χαρακτηρισμούς για συμμαθητές τους, για φίλους τους ή για φίλους των γονιών τους, θα είναι πιο εύκολο να μεταφερθούν όλα αυτά στην παρέα των συνομηλίκων τους. Βέβαια αιτία του εκφοβισμού, δεν είναι μόνο η «μίμηση» του προτύπου. Μπορεί να είναι και η παραμέληση. Μπορεί να είναι και η αδιαφορία. Μπορεί να είναι και η ίδια η βία μέσα στο σπίτι. Υπάρχουν παιδιά που μέσα στο σχολείο μπορεί να είναι θύτες αλλά μέσα στο σπίτι τους μπορεί να είναι τα θύματα. Γενικώς νομίζω ότι όλα ξεκινούν από τα πρότυπα, την οικογένεια και τους γονείς που θα πρέπει να αναλογιστούμε είτε στην μια περίπτωση είτε στην άλλη, τι παράδειγμα δίνουμε και τι δεξιότητες αναπτύσσουν τα παιδιά μας και για να αντιστέκονται σε οποιαδήποτε μορφή βίας και να υποστηρίζουν τον εαυτό τους και για να μην «μιμούνται» μορφές βίας» συνέχισε η ίδια, σημειώνοντας ότι «μια καλή επικοινωνία, μια ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των παιδιών, παιδιά που μαθαίνουν καλούς τρόπους συμπεριφοράς, παιδιά που οι γονείς τους τα βάζουν στην διαδικασία να σκέφτονται τα συναισθήματα των άλλων, να τους νοιάζουν οι άλλοι άνθρωποι και όχι μόνο ο αυτός τους. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό πλαίσιο πρόληψης ενάντια στον σχολικό εκφοβισμό».
«ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΑ ΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΓΟΝΕΩΝ»
Με όλα τα παραπάνω θέματα όμως ασχολούνται και οι «ομάδες γονέων» για τις οποίες η κ. Διούδη ενημερώνει ότι «εμείς ούτως ή άλλως στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς στέλνουμε στα σχολεία μια λίστα θεμάτων για ενημερώσεις σε συλλόγους γονέων και κηδεμόνων. Συνεπώς οι γονείς μπορούν να δουν ποιο από αυτά τα θέματα θα τους ενδιέφερε, ώστε να διοργανώσουμε μια ομιλία στο σχολείο τους. Από εκεί και πέρα, γίνονται «ομάδες γονέων» στον χώρο του φορέα μας, που ανακοινώνονται μέσω των τοπικών ΜΜΕ. Έχουμε ομάδες προσχολικής, ομάδες σχολικής ηλικίας και ομάδες εφηβικής ηλικίας για γονείς που τα παιδιά τους είναι στην εφηβεία».