Τα τελευταία ειδικά χρόνια, τουλάχιστον στις μεγάλες ελληνικές πόλεις, συναντάμε μαύρους, προερχόμενους σχεδόν αποκλειστικά από την Αφρική. Πρόκειται για οικονομικούς, ως επί το πλείστον, μετανάστες.
Κάποιοι από αυτούς έχουν ενταχθεί στην ελληνική κοινωνία, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση εκείνη των αδελφών Αντετοκούνμπο.
Υπάρχουν βέβαια και μαύροι (η χρήση της λέξης «μαύρος» γίνεται αποκλειστικά για προσδιορισμό του χρώματος και δεν έχει κανένα ρατσιστικό χαρακτηριστικό) Έλληνες και μαύρες Ελληνίδες, παιδιά μεικτών γάμων μεταξύ Ελλήνων – Ελληνίδων με μαύρες – μαύρους. Όπως ο παλιός διεθνής μπασκετμπολίστας Σοφοκλής Σχορτσιανίτης.
Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι υπάρχουν και Αφροέλληνες, (κατά το Αφροαμερικανοί), με μαύρο χρώμα δέρματος, οι οποίοι ζουν για αιώνες στη Θράκη; Ας δούμε όμως περισσότερα στοιχεία γι’ αυτούς.
Πού ζουν οι Αφροέλληνες;
Οι Αφροέλληνες, χίλιοι περίπου στον αριθμό σήμερα, ζουν σε μερικά χωριά του νομού Ξάνθης. Συγκεκριμένα, «κεφαλοχώρι» τους είναι το Άβατο, ενώ έχουν έντονη παρουσία στα χωριά Παλαιό Κατράμιο, Εύλαλο, Δέκαρχο, Κρεμαστή και Παλαιό Εράσμιο.
Είναι γεννημένοι στην Ελλάδα, Έλληνες πολίτες, μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα που μιλούν ελληνικά με θρακιώτικη προφορά και μάλιστα δυσανασχετούν όταν τους ρωτούν για το αν είναι Έλληνες…
Πώς βρέθηκαν στη Θράκη οι Αφροέλληνες;
Με τους «μαύρους Έλληνες», δεν έχουν ασχοληθεί ιδιαίτερα οι επιστήμονες. Εξαίρεση αποτελεί ο καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Νικόλαος Ξηροτύρης, ιδρυτής του Εργαστηρίου Ανθρωπολογίας στο Δ.Π.Θ. (1992).
Σε συνέντευξή του στον Βαγγέλη Μπότσαρη και την εφημερίδα «Έθνος», ανέφερε:
«Είναι γνωστό πως στη Θράκη έφτασαν αφρικανικά φύλα στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα. Μεταφέρθηκαν εκεί από Αιγύπτιους σουλτάνους που ήθελαν εργάτες, δουλοπάροικους για τα χωράφια τους. Όπως ο Μοχάμετ Άλι (Πασάς της Αιγύπτου γεννημένος στην Καβάλα και πατέρας του Ιμπραήμ), στον οποίο ανήκαν περιοχές όπως η Καβάλα και η Ξάνθη, έφερνε Αφρικανούς, κυρίως από το Σουδάν που ήταν τότε αποικία της Αιγύπτου»…».
Αυτή φαίνεται ότι είναι και η επικρατέστερη εκδοχή.
Κάποιοι πιστεύουν ότι οι μακρινοί πρόγονοι των Αφροελλήνων, ήρθαν στη Θράκη από τα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής και αγοράστηκαν ως… μπράβοι από τους ντόπιους Οθωμανούς αξιωματούχους.
Η εκδοχή ότι οι «μαύροι Έλληνες» είναι απόγονοι Αφρικανών που έφεραν στην Ελλάδα οι Σύμμαχοι κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επίσης δεν φαίνεται πιθανή.
Η ζωή των Αφροελλήνων στα χωριά της Ξάνθης
Όπως αναφέραμε, οι Αφροέλληνες είναι μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα. Στα χωριά της Ξάνθης όπου ζουν, υπάρχουν αρκετά τζαμιά. Για κάποιον ακατανόητο λόγο τα παιδιά τους φοιτούν σε μειονοτικά σχολεία και μαζί με τα ελληνικά, μαθαίνουν και τούρκικα!
Ζουν αρμονικά με τους Χριστιανούς Έλληνες της περιοχής και έχουν τα δικά τους έθιμα.
Τεχνίτες και αγρότες οι περισσότεροι, δεν αντιμετωπίζουν φυλετικά προβλήματα ενώ οι άντρες δηλώνουν με υπερηφάνεια ότι υπηρέτησαν στον Ελληνικό Στρατό.
Οι πρώτοι μεικτοί γάμοι έγιναν το 1945 με γυναίκες από το Κίρτζαλι της Βουλγαρίας.
Όταν έγινε η ανταλλαγή των πληθυσμών με τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923, θα έπρεπε ή να φύγουν ή να μείνουν στην Ελλάδα.
Το γεγονός ότι δεν πήγαν στην Τουρκία, ούτε βέβαια στο… Σουδάν, με το οποίο οι σημερινοί Αφροέλληνες λένε ότι δεν έχουν καμία απολύτως σχέση και παρέμειναν στην Ελλάδα, δείχνει πολλά.
Ελπίζουμε να ανακαλύψουμε περισσότερα στοιχεία για τους «μαύρους Έλληνες» και να τα παραθέσουμε σε μελλοντικό μας άρθρο.
