«Δράστες» από… 1 έως 14 ετών! Τι φταίει για την αύξηση της παιδικής εγκληματικότητας;
Παν. Διούδη από την «Έκφραση Ξάνθης» και Αστυν. Δ/ντης Ξάνθης μιλούν στην «Θ»
Ένα περιστατικό με τραγικό τέλος σημειώθηκε στην Καβάλα πριν λίγες ημέρες, με δράστες ηλικίας 11 έως 14 ετών. Στην προσπάθειά τους τα «παιδιά» να… ληστέψουν έναν γέροντα 91 ετών, τον έσπρωξαν για να μπούνε στο σπίτι του και να πάρουν τα λιγοστά χρήματα που είχε. Μάλιστα η ιστορία για τον 91χρονο είχε τραγικό τέλος, καθώς… ξεψύχησε λίγες ημέρες αργότερα!
Για τις περιπτώσεις όπου δράστες είναι ανήλικοι, που ολοένα και αυξάνονται, τους «παράγοντες» που ενισχύουν το φαινόμενο, αλλά και τα είδη εγκληματικότητας (που όσο περνούν τα χρόνια αποκτούν βιαιότερη μορφή) μίλησαν στην «Θ» ο Αστυνομικός Διευθυντής Ξάνθης κ. Χρήστος Σταμπουλής, αλλά και η ψυχολόγος και επιστημονική συνεργάτης του κέντρου «Έκφραση Ξάνθης» κ. Παγώνα Διούδη. Το παραπάνω περιστατικό, αποτέλεσε την αφορμή για το παρόν ρεπορτάζ προκειμένου να αποτυπωθεί και η «αλυσίδα» της παιδικής εγκληματικότητας στην Ξάνθη.
«ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ…ΘΥΜΩΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ»
Η κ. Διούδη αναφέρει ότι «γενικώς η κοινωνία μας έχει γίνει πιο βίαιη σε όλες τις εκδηλώσεις της. Όταν μιλούμε για νεανική η εφηβική παραβατικότητα, μιλούμε για ένα φαινόμενο που έχει ποικίλες συνιστώσες και διαφορετικούς βαθμούς εκδήλωσης. Εκφράζει κατά αρχήν την απόκλιση και την εκτροπή συμπεριφοράς των παιδιών. Η εφηβική παραβατικότητα δεν λαμβάνει πάντα την μορφή αξιόποινης πράξεις, εκτός αν μιλάμε για εγκληματικότητα των παιδιών. Την συναντούμε και μέσα και έξω από την οικογένεια και τα σχολεία. Μπορεί να είναι ατομική πράξη ή να είναι συλλογικές πράξεις. Να είναι παιδιά που οργανώνονται σε συμμορίες και δρουν με επιθετικό και βίαιο τρόπο ενάντια σε άλλα παιδιά ή σε άλλους ανθρώπους. Αυτές οι πράξεις μπορεί να αφορούν κλοπές, ληστείες, επιθετικότητα, βανδαλισμούς, βιαιότητα, κάθε μορφή βίαιης συμπεριφοράς και το σίγουρο είναι ότι διέπονται από ένα αντικοινωνικό πάθος. Από μια τάση ενάντια στην κοινωνία και σε αυτό που εκπροσωπεί η κοινωνία. Τα παιδιά αυτά είναι θυμωμένα με την κοινωνία».
«ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΤΕΤΟΙΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ»
«Οι παράγοντες που οδηγούν σε τέτοιου είδους συμπεριφορές, όπως σε όλες τις περιπτώσεις είναι οικογενειακοί, παράγοντες που συνδέονται με το εκπαιδευτικό σύστημα, οικονομικοί, κοινωνικοί, ψυχολογικοί, παράγοντες που σχετίζονται με την κουλτούρα, τον πολιτισμό διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων αλλά και παράγοντες που μπορεί να σχετίζονται με την κληρονομικότητα (γίνονται έρευνες και προς αυτήν την κατεύθυνση). Όσον αφορά τους οικογενειακούς παράγοντες έχει βρεθεί ότι παιδιά που μεγαλώνουν σε περιβάλλοντα όπου υπάρχει βία, έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να υιοθετήσουν αυτό το πρότυπο βίας και να εκδηλώσουν προβληματικές συμπεριφορές, που αρκετές φορές φτάνουν στα όρια της παραβατικότητας και της εγκληματικής συμπεριφοράς. Παιδιά που εισπράττουν πολύ αυστηρές τιμωρίες ή που βιώνουν πολύ σκληρή απόρριψη από τους γονείς τους, είναι επίσης παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε εκδήλωση τέτοιας συμπεριφοράς στην εφηβική και νεανική ηλικία. Παιδιά των οποίων οι γονείς κάνουν χρήση ουσιών ή έφηβοι που κάνουν οι ίδιοι χρήση ουσιών, έχουν πιθανότητες να καταφύγουν στην επιθετική – παραβατική συμπεριφορά, αλλά ας μην ξεχάσουμε και την ακραία, υπερβολική υπερπροστασία που μπορεί να βιώνουν κάποια παιδιά που θα μπορούσε και αυτή να πυροδοτήσει θυμό, επιθετικότητα που κάποια στιγμή μπορεί να πάρει τέτοιες προεκτάσεις» συνέχισε η ίδια, υπογραμμίζοντας ότι «σαφώς υπάρχουν και όλοι εκείνοι οι κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες που ενισχύουν την ένταση με την οποία εκφράζεται το φαινόμενο αυτό που σαφώς και προϋπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει πάντα. Η ένταση στην έκφραση του φαινομένου οφείλεται και στο ότι σαν κοινωνία αντιμετωπίζουμε ολοένα και περισσότερα προβλήματα όσον αφορά τους θεσμούς, τις αξίες, τα πρότυπα, τις κοινωνικές σχέσεις, τις σχέσεις των ανθρώπων, τις οικονομικές δυσκολίες. Όλα αυτά κάνουν τους ανθρώπους να κλείνονται περισσότερο στον εαυτός τους, να παραμελούν ίσως την ουσία της σχέσης τους με τους άλλους (ακόμη και με τα ίδια τους τα παιδιά) και όλα αυτά επιτείνουν την ένταση του φαινομένου».
«ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΜΟΡΦΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ, Η ΠΑΙΔΕΙΑ»
Αναφορικά με το αν παίζει ρόλο η παιδεία (σε αντιστοιχία με τα φαινόμενα σχολικής διαρροής) η κ. Διούδη σημειώνει με έμφαση ότι «σαφώς το σχολείο και η παιδεία, είναι παράγοντες προστασίας ενάντια σε κάθε μορφή προβληματικής συμπεριφοράς. Είναι μια ασφαλιστική δικλείδα που μαζί με την επικοινωνία στην οικογένεια, με την αποδοχή από την πλευρά των γονέων, βοηθά ώστε να αποτραπεί η εμφάνιση προβληματικών ή επιθετικών συμπεριφορών. Τα παιδιά που εγκαταλείπουν το σχολείο, σαφώς και έχουν περισσότερες πιθανότητες να μπλέξουν σε ακατάλληλες παρέες, να επηρεαστούν από διάφορους άλλους παράγοντες και να παρασυρθούν σε τέτοιου είδους συμπεριφορές. Τα παιδιά που εμφανίζουν παραβατικότητα ή μια τάση προς την παραβατική συμπεριφορά είναι παιδιά που αποδεδειγμένα έχουν δυσκολίες προσαρμογής σε κοινωνικές ομάδες, σε νέα κοινωνικά πλαίσια, μπορεί να αντιμετωπίζουν διάφορα ψυχολογικά προβλήματα ή ψυχολογικές δυσκολίες, έχουν προβλήματα κοινωνικής ζωής (παιδιά που ίσως έχουν βιώσει την απόρριψη) και όχι το αίσθημα του «ανήκειν» αλλά και παιδιά που πολύ συχνά αντιμετωπίζουν και οικογενειακές δυσκολίες όπως αυτές που προανέφερα. Για όλα αυτά θα μπορούσε σαφώς να βοηθήσει η κοινωνική μέριμνα, η πρόταξη ευαίσθητων ομάδων στην θεραπευτική υποστήριξη, ο περιορισμός του επιπέδου χρήσης ουσιών, η αύξηση της προσβασιμότητας σε υπηρεσίες και φορείς ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και η συνεργασία σχολείου – οικογένειας και ψυχοκοινωνικών φορέων ώστε να γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων».
«ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΡΡΟΗΣ – ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΑΙΖΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΟ»
Από την πλευρά του ο κ. Σταμπουλής αναφέρει ότι «τα τελευταία κρούσματα που βγήκαν στην δημοσιότητα αναφέρονται σε άλλες διευθύνσεις. Ωστόσο τέτοια κρούσματα φυσικά και υπάρχουν. Η σχολική διαρροή, ξέρετε ότι υπήρξε εδώ και πολλά χρόνια και θα συνεχίσει να υφίσταται από ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων. Αυτό δεν είναι κάτι πρόσφατο. Είναι πολύ παλιό φαινόμενο. Η έλλειψη παιδείας, η οικογένεια, η διαπαιδαγώγηση κλπ παίζουν σημαντικό ρόλο στο να υπάρχουν τέτοια κρούσματα».
«ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΟ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΗ ΚΑΙ Η…ΒΙΑΙΟΤΗΤΑ»
«Όσο περνούν τα χρόνια τέτοια φαινόμενα αυξάνονται, αλλά όχι σε ανησυχητικό βαθμό. Εγκληματικότητα ανηλίκων υπήρχε από παλιά. Βέβαια τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε πιο βίαια φαινόμενα εγκληματικότητας σε κάποιες περιπτώσεις. Δεν μιλώ βέβαια για την περιοχή μας αλλά γενικά. Βλέπουμε ανάμειξη ανήλικων παιδιών ακόμη και σε ειδεχθή εγκλήματα» συνέχισε ο ίδιος, ενώ αναφορικά με τα περιστατικά που σημειώνονται κατά καιρούς στην δική μας περιοχή, σημείωσε ότι «αυτά αφορούν κυρίως κλοπές. Το φαινόμενο των ναρκωτικών είναι σταθερό. Έχουμε να κάνουμε κυρίως με κλοπές μικροαντικειμένων, μοτοποδηλάτων κλπ. Έχουμε περιστατικά που αφορούν ποδήλατα και μηχανάκια κυρίως. Για ένα διάστημα έκλεβαν τα μηχανάκια, τα διέλυαν και ενδεχομένως κάποιοι να τα έκαιγαν κιόλας. Κυρίως σε τέτοια αντικείμενα εντοπίζονται οι παραβάσεις. Σίγουρα είναι κοινωνικό το φαινόμενο. Έχει να κάνει με τις προσλαμβάνουσες του κάθε παιδιού, την παιδεία και την διαπαιδαγώγησή του. Όλα αυτά παίζουν σημαντικό ρόλο».
