Ήδη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πραγματοποιήσει επισκέψεις εργασίας στα περισσότερα υπουργεία και η διάθεση των νέων υπουργών να «τρέξουν» γρήγορα εκκρεμή θέματα και να δώσουν άμεσες λύσεις έχει ήδη καταγραφεί. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα, τόσο του υπουργείου Παιδείας ως προς τον εξορθολογισμό της ύλης της Γ’ Λυκείου για τις πανελλαδικές, όσο και του υπουργείου Υγείας για την κάλυψη κενών σε νοσοκομεία της περιφέρειας.
Ειδικότερα, ο υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας έδωσε δείγματα γραφής από τις πρώτες κιόλας ημέρες της θητείας του, καθώς ανταποκρίθηκε άμεσα στα αιτήματα των νοσοκομειακών γιατρών για τις ελλείψεις παθολόγων στο νοσοκομείο Λήμνου, προκηρύσσοντας τρεις μόνιμες θέσεις, όπως και στην περίπτωση της Σάμου. Επίσης, παρενέβη για το ζήτημα της κάλυψης από τον ΕΟΠΥΥ των υλικών για τους εγκαυματίες της φωτιάς στο Μάτι. Παράλληλα, την Πέμπτη (25/07/2019), η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας κατέγραψε κατά τη συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Υγειονομικών Περιφερειών τις ανάγκες σε χρηματοδότηση και σε προσωπικό, ώστε να προχωρήσει γρήγορα ο σχεδιασμός για κάθε ΥΠΕ.
Την ίδια ώρα πληροφορίες από το περιβάλλον του Μεγάρου Μαξίμου αναφέρουν ότι δρομολογούνται και οι πρώτες παρεμβάσεις στον τομέα του φαρμάκου. Σε αυτό συντείνουν δύο παράγοντες: πρώτον, η παρέμβαση Κοστέλο στο συνέδριο του Economist που έδωσε στην ουσία «πράσινο φως» για αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης. Δεύτερον, η εντολή Μητσοτάκη να προχωρήσουν οι δεσμεύσεις που είχε δώσει η Νέα Δημοκρατία προεκλογικά. Στον τομέα του φαρμάκου αφορούν εκτός από τη δαπάνη και το clawback, τα εμβόλια και τους κλειστούς προϋπολογισμούς.
Τη δραματική κατάσταση που διαμορφώνεται και φέτος από τις υπερβάσεις της φαρμακευτικής δαπάνης επισημαίνει ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) σε επιστολή προς τον υπουργό Υγείας κ. Κικιλία. Με βάση τα μέχρι στιγμής στοιχεία, το clawback μόνο για την εξωνοσοκομειακή αγορά αναμένεται να αυξηθεί στα 750 εκατ. ευρώ το 2019. Οι εταιρείες αδυνατούν να καταβάλουν επιστροφές μεγαλύτερες από αυτές του 2018, επομένως απαιτούνται άμεσα παρεμβάσεις.
Το ζήτημα που συνδέεται ευθέως με το clawback είναι η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης. Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε προϋπολογίσει μια μικρή αύξηση της εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ περίπου. Ωστόσο η κριτική της φαρμακοβιομηχανίας ήταν ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επαρκής. Μόνο η δαπάνη για την κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών υπολογίζεται σε 270 εκατ. ευρώ ανά έτος, χωρίς ποτέ να έχει προβλεφθεί χρηματοδότηση για τη φαρμακευτική τους περίθαλψη.
Ακόμα και ο επικεφαλής της αποστολής της Κομισιόν στην Ελλάδα, Ντέκλαν Κοστέλο, δήλωσε στον Economist ότι το επίπεδο της δημόσιας δαπάνης υγείας στη χώρα μας είναι πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (4,7% του ΑΠΕ στην Ελλάδα έναντι άνω του 7% στις χώρες της Ευρώπης). Στις διαπραγματεύσεις που θα έχουν το αμέσως επόμενο διάστημα οι θεσμοί με το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών, η αύξηση της δαπάνης θα είναι ένα από τα θέματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΝΔ δια του αρχηγού της και νυν πρωθυπουργού, έχει δεσμευθεί προεκλογικά για αύξηση της δαπάνης του φαρμάκου κατά 150 εκατ. ευρώ, σε συνάντηση με εκπροσώπους της φαρμακοβιομηχανίας, αναφέρουν πηγές του κλάδου. Το ζήτημα αυτό επεξεργάζεται το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας.
Το ζήτημα του clawback βέβαια απαιτεί περαιτέρω κινήσεις. Όπως ξεκαθάρισε ο κ. Κοστέλο δεν τίθεται θέμα να μην υπάρχει καθόλου clawback προς το παρόν, όμως η συνεχής αυξητική τάση του δείχνει πως δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε, δημιουργώντας ανισορροπία. Στις εξαγγελίες της ΝΔ περιλαμβάνεται ο συμψηφισμός δαπανών από κλινικές μελέτες, επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη κτλ. όμως στο τραπέζι υπάρχει και το ζήτημα των κλειστών προϋπολογισμών ανά κατηγορία φαρμάκων. Συγκεκριμένα, κατά τις προεκλογικές συναντήσεις με στελέχη του κλάδου, η ΝΔ είχε δεσμευθεί για τον καταμερισμό της φαρμακευτικής δαπάνης σε δύο κλειστούς προϋπολογισμούς, έναν για τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους και έναν για όλα τα υπόλοιπα. Στόχος είναι να κατανέμεται δικαιότερα το clawback μεταξύ των εταιρειών, δηλαδή τα ΦΥΚ που δημιουργούν την υπέρβαση, άρα και τη μεγάλη άυξηση του clawback να επιβαρύνονται με το ποσοστό που τους αναλογεί και τα γενόσημα, on/off-patent που δεν δημιουργούν υπέρβαση, με τη μικρή επιβάρυνση που τους αναλογεί, αντίστοιχα.
Η τρίτη και επίσης κρίσιμη προεκλογική δέσμευση της ΝΔ έχει να κάνει με τα εμβόλια και την εξαίρεσή τους από τη φαρμακευτική δαπάνη. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ και τον ΠΟΥ, αλλά και με βάση την πολιτική που ακολουθούν τα περισσότερα κράτη της Ευρώπης, τα εμβόλια εντάσσονται στην πρόληψη και στις πολιτικές δημόσιας υγείας. Η ΝΔ, η οποία άλλωστε έχει εφαρμόσει μέχρι κεραίας τις οδηγίες του ΟΟΣΑ σε πολλές άλλες περιπτώσεις, έχει δεσμευθεί για εξεύρεση ξεχωριστού κονδυλίου για τη δαπάνη των εμβολιασμών.
Για όλα τα παραπάνω, έχει τοποθετηθεί ξεκάθαρα, επίσης, ο τότε τομεάρχης Υγείας της ΝΔ, Βασίλης Οικονόμου, σε συνέντευξή του . Μάλιστα, το κυβερνών κόμμα έχει δεσμευθεί ότι θα υλοποιηθούν άμεσα με αναδρομική ισχύ από 01/01/2019. Καθώς πρόκειται για μέτρα διόρθωσης μιας κατάστασης ανισσοροπίας και στρεβλώσεων στην αγορά του φαρμάκου, πληροφορίες αναφέρουν ότι βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας του υπουργού Υγείας και ότι αναμένονται εξελίξεις το επόμενο διάστημα.
