Με αφορμή την επιστροφή του Ευαγγελιστάριου στην Ι.Μ Εικοσιφοίνισσας…
Μητροπολίτης Ξάνθης: «Θα καταφύγουμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο»
Ένα σημαντικό πρώτο βήμα για την επιστροφή των κλεμμένων ιερών κειμηλίων από τα Μοναστήρια μας, την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και όχι μόνον, έγινε την περασμένη εβδομάδα, μετά από μια μακρά οδύσσεια και πολλές περιπέτειες, ένα από τα σπανιότερα χειρόγραφα ευαγγέλια, γραμμένο στο τέλος του 10ου αρχές του 11ου αιώνα που είχε κλαπεί από Βουλγάρους από την ιστορική ιερά μονή Παναγίας της Εικοσιφοίνισσας στο Παγγαίο, επέστρεψε και πάλι «σπίτι» του.
Το χειρόγραφο, με αριθμό ταξινόμησης 220, αφορά σε ένα περγαμηνό ευαγγέλιο που είχε εξαφανιστεί για πάρα πολλά χρόνια καθώς δεν βρίσκονταν στα κλεμμένα κειμήλια που φυλάσσονται στο ιστορικό μουσείο της Σόφιας. Το Ευαγγελιστάριο εκλάπη, μεταξύ άλλων χειρόγραφων και κειμηλίων, από την ιερά μονή Εικοσιφοίνισσας τον Μάρτιο του 1917, και επέστρεψε στο μοναστήρι όπου ανήκει με οικειοθελή απόφαση του Μουσείου της Βίβλου της Ουάσιγκτον, στην κατοχή του οποίου βρισκόταν από το 2014 μετά από δημοπρασία του οίκου Christie’s από όπου και το αγόρασε.
Αντίστοιχες κλοπές κειμηλίων, σημειώθηκαν και στις Ιερές Μονές Παναγίας Καλαμούς και Παναγιάς Αρχαγγελιώτισσας στην Ξάνθη, με τα χειρόγραφα που χρονολογούνται από τον 10ο αιώνα, να ανέρχονται σε 52, όπως εξηγεί μιλώντας στην «Θ» ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου κ.κ. Παντελεήμων, ο οποίος – εκτελώντας χρέη τοποτηρητή στην Μητρόπολη Δράμας, μετά την εκδημία του Μητροπολίτου Παύλου – αναφέρθηκε και σε αυτά τα κειμήλια καλώντας τους γείτονες να μιμηθούν το παράδειγμα του Μουσείου της Βίβλου. Ο ίδιος, επισήμανε παράλληλα ότι αναμένονται κινήσεις από τις τρεις Μητροπόλεις (Σερρών, Δράμας, Ξάνθης) εν ευθέτω χρόνω, για προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, κάτι που τελικά καθυστέρησε λόγω της αναπάντεχης εκδημίας του Μητροπολίτη κυρού Παύλου, σημειώνοντας ότι υπάρχει πλήρης κατάλογος των κειμηλίων, χάρις στον τότε διάκονο και μετέπειτα Μητροπολίτη Φιλίππων που ήρθε και κατέγραψε τα σπάνια χειρόγραφα, που μέχρι και σήμερα αναμένουν την επιστροφή τους στα Μοναστήρια όπου ανήκουν.
«ΜΕ ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ, Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΔΡΑΜΑ – ΝΑ ΜΙΜΗΘΟΥΝ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ»
Αναλυτικότερα, ο Μητροπολίτης Ξάνθης κ. Παντελεήμων, εξήγησε στην «Θ» ότι «με αφορμή το Ευαγγελιστάριο της Εικοσιφοίνισσας, έγινε λόγος για τα χειρόγραφα της Καλαμούς και της Αρχαγγελιώτισσας που ανάγονται από τον 10ο αιώνα, όπως έγινε λόγος και για τα κειμήλια από την Μονή του Τιμίου Προδρόμου των Σερρών. Και βέβαια, εγώ κατέληξα την ομιλία μου λέγοντας ότι η εκδήλωση αυτή που έγινε στην Εικοσιφοίνισσα, έχει σαν αποδέκτες του γείτονές μας που είναι και ομόδοξοι (Χριστιανοί Ορθόδοξοι) και εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να μιμηθούν το παράδειγμα του Μουσείου της Βίβλου. Οι προσπάθειες είχαν ξεκινήσει εδώ και μια δεκαετία. Να μιμηθούν λοιπόν αυτό που έκανε το Μουσείο της Βίβλου από την Ουάσιγκτον. Ας το κάνουν και αυτοί. Θα είναι μια κίνηση καλής θέλησης».
«ΘΑ ΚΑΤΑΦΥΓΟΥΜΕ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ – ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ Η ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΛΟΓΩ ΕΚΔΗΜΙΑΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΔΡΑΜΑΣ»
Αναφορικά με την Προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης, ο ίδιος διευκρινίσει ότι «δεν έχει γίνει ακόμη. Είχαμε συνεννοηθεί οι τρεις Μητροπολίτες (Σερρών, Δράμας και εγώ) να καταφύγουμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Με την αναπάντεχη φυγή όμως του Μητροπολίτη Δράμας, θα πρέπει να το ξεκινήσουμε με τον νέο Μητροπολίτη. Δεν το αφήνουμε. Απλώς, λόγω της εκδημίας του Μητροπολίτη Δράμας, θα το ανακινήσουμε εκ νέου οι Μητροπόλεις Ξάνθης, Δράμας και Σερρών».
«52 ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΑΛΑΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΡΧΑΓΓΕΛΙΩΤΙΣΣΑΣ – ΕΧΟΥΜΕ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ»
Σε ερώτηση της «Θ» για τον αριθμό των κλεμμένων κειμηλίων από τις Ιερές Μονές Παναγίας Καλαμούς και Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου, σημειώνει ότι «τα δικά μας είναι στα 52 χειρόγραφα. Εμείς έχουμε πλήρη κατάλογο των χειρογράφων (τι είναι το καθένα, ποιες είναι οι διαστάσεις του, την χρονολογία του κλπ). Το 1904, όταν Μητροπολίτης Δράμας ήταν ο Ιερομάρτυρας Χρυσόστομος (ο μετέπειτα Σμύρνης) είχε ένα διάκονο, ονόματι Χρυσόστομο, ο οποίος μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, σαν διάκονος τότε, ήρθε και τα κατέγραψε. Αυτός λοιπόν, έρχεται σαν Μητροπολίτης Φιλίππων (στην Καβάλα) και το 1962 έγινε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών (Χρυσόστομος Χατζησταύρου). Σε αυτόν οφείλουμε τον πλήρη κατάλογο των χειρογράφων που έχουμε. Πρόκειται λοιπόν για 52 χειρόγραφα που χρονολογούνται από τον 10ο αιώνα».
