Με αφορμή το ειδεχθές έγκλημα που κόστισε την ζωή της νεαρής φοιτήτριας στη Ρόδο
Ολοένα και περισσότερα είναι τα ειδεχθή εγκλήματα με θύτες και θύματα νεαρά άτομα, όπως αυτό το προηγούμενων ημερών που κόστισε την ζωή σε ένα 21χρονο κορίτσι που ζούσε τα φοιτητικά του χρόνια στην Ρόδο.
Η Ελένη έχασε στην ζωή της με τον πιο βίαιο και αποτρόπαιο τρόπο και μάλιστα με θύτες έναν 19χρονο και έναν 21χρονο.
Και δυστυχώς δεν είναι ούτε ένα, ούτε δύο αυτά τα εγκλήματα που σοκάρουν την κοινή γνώμη όχι μόνο λόγω της ίδιας της πράξης, αλλά και λόγω της ακραίας βιαιότητας των νέων ανθρώπων που προκαλείται.
Για όλα τα παραπάνω μίλησαν στην «Θ» η πτυχιούχος εγκληματολογίας κ. Χρύσα Ούτση αλλά και η Επιστημονική Συνεργάτης του Κέντρου Πρόληψης Ξάνθης και Ψυχολόγος κ. Παγώνα Διούδη.
«ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΤΟ ΚΑΘΕ ΕΓΚΛΗΜΑ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ»
Ειδικότερα η κ. Ούτση αναφέρει στην «Θ» ότι «η κοινωνία μας, εμείς οι ίδιοι γινόμαστε μάρτυρες-σε εισαγωγικά και μη, διαφόρων μορφών βίας και διαφόρων εγκλημάτων. Αισθανόμαστε την βία πολλές φορές σαν μια αυτονόητη κατάσταση αν και η Ελλάδα μέχρι το έτος 1989 ήταν σε γενικές γραμμές η εγκληματικότητα της, ήταν ελεγχόμενη αν εξαιρέσουμε την τρομοκρατία.
Τα «ειδεχθή» εγκλήματα ή αλλιώς αποτρόπαια εγκλήματα που ακούμε τα τελευταία χρόνια δεν ήταν ο κανόνας, αλλά η εξαίρεση του κανόνα. Σήμερα όχι. Το κάθε έγκλημα είναι ξεχωριστό, μπορεί να έχει ίδια στοιχεία αλλά δε μπορείς να το εξετάσεις συνολικά για να βγάλεις συμπεράσματα και δεν πρέπει. Η εγκληματικότητα όμως στους νέους είναι ναι- ένα κοινωνικό φαινόμενο και πολλές φορές ακραίο σκληρό φαινόμενο- αυτό πρέπει να δούμε».
«ΠΟΛΛΑΠΛΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΤΟΙ ΟΙ ΛΟΓΟΙ»
«Οι λόγοι που είτε το προκαλούν, είτε το συντηρούν ή το πολλαπλασιάζουν είναι πολλοί και σύνθετοι και επηρεάζουν διαφορετικά τον καθένα εν δυνάμει εγκληματία. Καθοριστικός παράγοντας είναι η χαλάρωση των ηθών, των οικογενειακών δεσμών και της ουσιαστικής επικοινωνίας.
Έχουμε κρίση των αξιών . Η οικογένεια έχασε τον ρόλο της, την αξία της. η παιδεία από την άλλη υποτίθεται ότι διαμορφώνει προσωπικότητες , όμως αποδεδειγμένα, δεν έχει καταφέρει κάτι το ουσιαστικό στους θύτες. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαμόρφωσαν μια κοινωνία της εικόνας, η επικοινωνία είναι εικονική χωρίς ηθικά ερείσματα και από… φωτεινά πρότυπα για να επιδείξουν θάρρος, εκτίμηση στον άνθρωπο, στην ζωή, στην αξία της ζωής και της προσωπικότητας, προκειμένου αυτά τα παιδία να υιοθετήσουν και εφαρμόσουν ανώτερες αξίες και ιδανικά» συνέχισε η ίδια, επισημαίνοντας παράλληλα ότι «η πραγματική ζωή δεν είναι φωτογραφία να πατήσεις ένα πλήκτρο να την διαγράψεις για να την διαχειριστείς. Αν δεν υπάρχει επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο στην πραγματική ζωή όταν βγαίνουν από την εικονική αυτή πραγματικότητα δεν είναι σε θέση να την διαχειριστούν την πραγματικότητα με την λογική».
«ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ…ΑΓΓΕΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ – ΟΛΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ»
Κλείνοντας η κ. Ούτση σημείωσε με έμφαση ότι «κοινωνίες «αγγέλων» στην εποχή μας δεν υπάρχουν, τώρα αν όχι χθες ήρθε η στιγμή των φίλων, των γονιών, της οικογενείας, της θρησκείας να καταλάβουμε ότι ευθύνη μας απέναντι στους νέους δεν σταματά ποτέ. Η παραβατική συμπεριφορά υπήρχε και θα υπάρχει, τα ναρκωτικά, οι κλοπές, η βία … όχι δεν άλλαξε το dna μας -Κάποιοι όμως αφήσαμε την καθημερινότητα και τις δυσκολίες -να μας «πάρουν τα παιδιά μας» και ήρθε η στιγμή να μην τα αναγνωρίζουμε ούτε εμείς αλλά ούτε η κοινωνία και να ψάχνουμε ευθύνες σε τρίτους. Η βία στα σχολεία μας είχε «χτυπήσει το καμπανάκι» και συνεχίζει. Τι περιμένουμε να δούμε για να καταλάβουμε ότι όλοι είμαστε υπεύθυνοι για το τι ανθρώπους χαρίζουμε στην κοινωνία;»
«ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΝΟΨΙΣΤΟΥΝ ΣΕ ΕΝΑΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ»
Από την πλευρά της η κ. Διούδη ανέφερε ότι «η αιτίες αυτού του φαινομένου σαφώς και δεν μπορούν να συνοψιστούν σε έναν μόνον παράγοντα. Συνδέονται με πολλές παραμέτρους. Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι η κοινωνία μας περνά κρίση σε επίπεδο αξιών, σε επίπεδο οικονομικών, σε επίπεδο σχέσεων και όλα αυτά έχουν επίδραση και στον τρόπο που αισθάνονται συμπεριφέρονται τα μέλη αυτής, είτε είναι ανήλικοι είτε ενήλικες. Για εμένα το βασικό σημείο στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε από την πλευρά των γονέων είναι η ευθύνη που έχουμε όταν φέρνουμε παιδιά στον κόσμο, να τα «γαλουχήσουμε» και να αναπτύξουμε όλες εκείνες τις κοινωνικές και προσωπικές δεξιότητές τους που θα τα κάνουν ικανά να αντισταθούν σε πιέσεις, σε επιρροές αλλά και να μπορέσουν να αντιληφθούν εγκαίρως τους κινδύνους που κρύβει οποιαδήποτε συνθήκη συναντήσεων στην ζωή τους. Σαφώς και υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων με έντονη και ιδιαίτερη ψυχοπαθολογία και μιλάμε για περιπτώσεις που χαρακτηρίζονται ως ψυχιατρικές διαταραχές και σαφώς και υπάρχει επιτακτική ανάγκη να παρακολουθηθεί το εκάστοτε άτομο από ψυχίατρο ή παιδοψυχίατρο (αν πρόκειται για άτομο μικρής ηλικίας) σε συνδυασμό ίσως και με μια παρακολούθηση από ψυχολόγο. Πέρα από αυτούς νομίζω ότι όλοι χρειάζεται να εστιάσουμε στην σωστή επικοινωνία των παιδιών μας από πολύ μικρή ηλικία. Να αναπτύξουμε όλα εκείνα τα «συστατικά» που θα δημιουργήσουν ένα πλαίσιο για να επικοινωνούμε αρκετά ικανοποιητικά τουλάχιστον με τα παιδιά μας».
«ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ Η ΣΧΕΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΓΟΝΕΩΝ – ΠΑΙΔΙΩΝ»
«Για να γίνει αυτό, θα πρέπει ο γονέας πρώτον να είναι διαθέσιμος να το κάνει, να το επιλέξει, να εστιάσει στις ποιοτικές σχέσεις, να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν, να ακούει το παιδί του και μετά να το καθοδηγεί, να το «γνωρίσει» το παιδί του, να του δώσει τις αφορμές ώστε να μπορεί να αποφασίζει, να σκέφτεται, να δρα μόνο του, να μην παίρνει συνέχεια «έτοιμη τροφή» από την πλευρά των γονέων, να «καθρεφτίζει» τα συναισθήματά του, να μην τα απορρίπτει και τα απαξιώνει ή τα κατακρίνει. Θα πρέπει δηλαδή τα παιδιά να μεγαλώνουν σε σπίτια που και παίρνουν συναίσθημα (αγάπη, αγκαλιά, φροντίδα, προσοχή και αποδοχή) από τους γονείς. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο είναι να νιώθει αποδεκτό από τους ανθρώπους που το έφεραν στον κόσμο. Αν δεν νιώσει την αποδοχή στα μάτια των γονέων του, τότε μια ζωή θα κυνηγά την αποδοχή έξω από αυτούς» συνέχισε η ίδια, επισημαίνοντας ότι «μπορεί ένα παιδί να φοβάται την απόρριψη και επομένως να είναι επιρρεπές στο να συνάψει σχέσεις οι οποίες δεν θα το τιμούν ή οι οποίες θα δρουν κακοποιητικά απέναντί του. Από την άλλη πλευρά επειδή μιλήσαμε για την στιγμή εκείνη που ένας άνθρωπος φεύγει από τους κόλπους της οικογένειας και καλείται να λειτουργήσει αυτόνομα και με αφορμή το περιστατικό των τελευταίων ημερών (σ.σ στην Ρόδο), όταν ένα παιδί ξεκινά την φοιτητική περίοδο της ζωής τους, είναι λογικό να γνωρίσει νέους ανθρώπους να συνάψει κοινωνικές, φιλικές και προσωπικές σχέσεις. Η συμβουλή που θα μπορούσαμε να δώσουμε είναι να δίνουν την ευκαιρία στον εαυτό τους να γνωρίσουν καλά τους ανθρώπους πριν προχωρήσουν σε οποιαδήποτε επόμενο βήμα. Υπάρχουν και οι απρόοπτοι παράγοντες όπως η «τύχη». Υπάρχουν πράγματα που δεν ελέγχονται καλώς ή κακώς. Μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ γονέων – παιδιών θα μπορούσε να αποτελέσει έναν προστατευτικό παράγοντα και από εκεί και πέρα η δυνατότητα ενός παιδιού να κρίνει, να αξιολογεί, να αντιλαμβάνεται τους κινδύνους που υποβόσκουν σε οποιαδήποτε περίπτωση σχέσεων εμπλέκεται».
«ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ»
Κλείνοντας η κ. Διούδη σημείωσε επίσης ότι «σε περιπτώσεις εγκλημάτων, βιασμών κλπ, σαφώς οι άνθρωποι αυτοί που τα διαπράττουν τις περισσότερες φορές προέρχονται από περιβάλλοντα τα οποία μπορεί να υπήρχε βία, παραμέληση, κακοποίηση, έλλειψη αγάπη και έλλειψη επικοινωνίας. Επομένως όταν ένα παιδί μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον που στερείται την αγάπη, την προσοχή, την φροντίδα και αντί αυτού εισπράττει βία ή είναι θύμα κακοποίησης, τότε αυτό το παιδί σαφώς και έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να λειτουργήσει βάσει του προτύπου. Ένας σημαντικός επίσης παράγοντας που συμβάλλει στην εμφάνιση και στην αύξηση των βίαιων εγκλημάτων είναι όλα τα ερεθίσματα που προέρχονται από το διαδίκτυο και την ενασχόληση των νέων ανθρώπων με ηλεκτρονικά – διαδικτυακά παιχνίδια που έχουν επιθετικό περιεχόμενο, από την αύξηση των περιστατικών εκφοβισμού, από τον λεγόμενο ηλεκτρονική ή και σχολικό εκφοβισμό όπου υπάρχει επιθετικότητα η οποία και πολλαπλασιάζεται σε διάφορες πτυχές της κοινωνίας μας. Είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τα εγκλήματα γιατί τα παιδιά είναι εκτεθειμένα σε πολύ βίαιες σκηνές ή σε σκηνές επιθετικού περιεχομένου και πολλές φορές και τα ίδια βιώνουν εκφοβισμό και στον χώρο του διαδικτύου αλλά και στον χώρο του σχολείου και εκεί έρχεται και η ευθύνη των γονέων αλλά και η ευθύνη του εκπαιδευτικού συστήματος για την πρόληψη όλων αυτών των καταστάσεων που πιθανόν αποτελούν έναν από τους παράγοντες που συνθέτουν το φαινόμενο».
