Αύξηση των καταθέσεων εν μέσω πανδημίας, αλλά…
Ο γνωστός οικονομικός αναλυτής και πρόεδρος του ΕΠΑΜ αναλύει τις εκδοχές της όλης κατάστασης στην «Θ»
Μπορεί τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος να αναφέρονται σε αύξηση καταθέσεων των Ξανθιωτών και γενικότερα των Ελλήνων για το διάστημα από τον Δεκέμβριο του 2019 έως τον Ιούνιο του 2021 (εν μέσω πανδημίας), ωστόσο η εν λόγω αύξηση – σύμφωνα με τον γνωστό οικονομολόγο -αναλυτή και πρόεδρος του ΕΠΑΜ κ. Δημήτρη Καζάκη που μιλά ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ στην «Θ» – αφορά σε τρέχουσες και όχι προθεσμιακές καταθέσεις, ενώ παράλληλα δεν αποκλείεται να γίνεται και μια τρόπον τινά… νομιμοποίηση του «μαύρου χρήματος».
Ο ίδιος, κάνει παράλληλα λόγο για καταστάσεις υπερπληθωρισμού και διαμόρφωση τιμών σε ημερήσια βάση το επόμενο τρίμηνο, ενώ παράλληλα σημειώνει – μεταξύ άλλων – ότι «θα φτάσουμε στο τέλος του 2022, να ονειρευόμαστε την… επιστροφή στην πανδημία».
ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΕΣ ΟΙ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ – ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΤΟ «ΜΑΥΡΟ ΧΡΗΜΑ» ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ
Αναλυτικότερα ο κ. Καζάκης, εξήγησε στην «Θ» ότι:
Αν προσέξει κανείς τα στοιχεία, μιλούμε για τρέχουσες καταθέσεις (ταμιευτηρίου ή όψεως) και όχι προθεσμιακές. Αυτό, εκ πρώτης, είναι λόγω του ότι ο περισσότερος κόσμος πλέον, κινείται μέσω τραπεζικών λογαριασμών. Κινεί δηλαδή τις δοσοληψίες του μέσω e- banking κλπ, για αυτό και οι προθεσμιακές πέφτουν. Αν σου περίσσευαν, δεν θα τα άφηνες ταμιευτηρίου ή όψεως που έχουν μηδενικό – και τώρα πάνε να βάλουν και αρνητικό – επιτόκιο. Θα το έβαζες στην προθεσμιακή, για να το «κλείσεις» και να πάρεις κάποιο επιτόκιο παραπάνω. Οι προθεσμιακές όμως, μειώνονται συνέχεια. Επίσης, υπάρχει το λεγόμενο «μαύρο χρήμα» που εκτινάχθηκε την εποχή της πανδημίας και αυτό δεν αφορά στους μικρομεσαίους, που συνήθως «ενοχοποιούνται» για αυτήν την δουλειά, διότι ιδιαίτερα το 2020 και το 2021, είχαμε εκτεταμένα lockdowns και άρα συρρίκνωση του τζίρου της αγοράς. Η αύξηση του «μαύρου χρήματος», αποτυπώνεται από τα στοιχεία της ΤτΕ μέσω της αύξησης της νομισματικής κυκλοφορίας, δηλαδή της κυκλοφορίας των χαρτονομισμάτων. Σε συνθήκες lockdown και μείωσης του τζίρου της αγοράς, πως αυξήθηκε η κυκλοφορία του χρήματος; Η μόνη εξήγηση είναι ότι υπάρχει το λεγόμενο «μαύρο χρήμα», το οποίο διακινήθηκε πιο ελεύθερα στην ελληνική οικονομία, με την εγγύηση του κρατικού (δημοσιονομικού) ελλείμματος και από την άλλη με το «ξέπλυμα» στις τράπεζες. Αυτό το «ξέπλυμα» στις τράπεζες – το να φέρνω δηλαδή χρήμα, να το καταθέτω στις τράπεζες από το πουθενά, να ανοίγω λογαριασμούς και μετά να το αξιοποιώ – είναι η διαδικασία νομιμοποίησης του «μαύρου χρήματος». Για παράδειγμα, πείτε ότι έχετε 200.000 ευρώ «μαύρα», που τα έχετε κάνει από «ρεμούλες» ή από οπουδήποτε. Ανοίγετε έναν λογαριασμό, τα καταθέτετε εκεί και τελειώσατε. Και κυρίως, αυτό γίνεται όχι από την εγχώρια αγορά αλλά απ΄έξω. Έρχονται χρήματα απ’ έξω και τοποθετούνται στις ελληνικές τράπεζες και με αυτόν τον τρόπο «ξεπλένονται» και γίνονται νόμιμα. Δεν ρωτά κανείς. Κάντε μια βόλτα στην τράπεζα και πείτε τους ότι τους φέρνετε μια βαλίτσα με 1 εκ. Θα σας ρωτήσει κανείς «από πού προήλθε;». Όχι. Δεν πρόκειται να σας ρωτήσει κανείς, αν τα λεφτά αυτά προέρχονται από λαθρεμπόριο ή από «μίζες» ή ο,τιδήποτε. Με αυτόν τον τρόπο, νομιμοποιήθηκε το «μαύρο χρήμα» στην Ελλάδα και έτσι εμφανίζεται αυτή η λεγόμενη «αύξηση καταθέσεων». Δεν αφορά στον «κοσμάκη». Δεν αφορά στον «κακομοίρη». Διότι ο «κακομοίρης» θα το εμφάνιζε στην προσωπική του κατάθεση ή με άλλο τρόπο. Ούτως ή άλλως, αυτός είχε μείωση τζίρου, άρα από πού θα έβγαζε τα χρήματα αυτά; Μιλάμε για τους μεγάλους που έκαναν «χρυσές δουλειές» στην πανδημία.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΙΜΩΝ ΣΕ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΒΑΣΗ, ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΡΙΜΗΝΟ
Τι έρχεται όμως, μετά την υγειονομική κρίση στην…τσέπη των Ελλήνων;
Σύμφωνα με τον κ. Καζάκη:
Εδώ, είναι πολλαπλά τα ζητήματα. Είναι αυτό που φαίνεται αλλά και αυτό που δεν φαίνεται. Το πρώτο ζήτημα είναι η κρίση που έχει να κάνει με τις αυξήσεις των τιμών, που «καλπάζουν». Αυτό οφείλεται σε δύο βασικούς λόγους. Υπάρχουν συγκυριακά στοιχεία (η διατάραξη της ομαλότητας στις εφοδιαστικές αλυσίδες, στις παγκόσμιες μεταφορές) αλλά δεν είναι καθοριστικά. Τα καθοριστικά στοιχεία είναι δύο. Το πρώτο είναι ότι οι μεγάλες εταιρείες (κυρίως ναυτιλιακών μεταφορών) όπως επίσης και οι μεγάλες αλυσίδες εφοδιασμού, απέκτησαν τον έλεγχο της παγκόσμιας οικονομίας. Μέσα στην πανδημία, από περίπου 25% που είχαν έλεγχο του παγκόσμιου εμπορίου, τώρα έχουν ανέβει πάνω από 45%. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ελέγχουν την παραγωγή, διάθεση και κατανάλωση πάρα πολλών βασικών ειδών και κυρίως της ενέργειας και των τροφίμων (που είναι και τα δύο η αιχμή του δόρατος). Εκεί, έχουν εκτινάξει τις τιμές, διότι εφόσον έχουν μονοπωλιακή θέση στην αγορά, γιατί να μην έχουν μεγαλύτερα ποσοστά κέρδους, αυξάνοντας τις τιμές; Το δεύτερο στοιχείο, είναι η χρηματιστικοποίηση της παγκόσμιας αγοράς. Η τιμή του ρεύματος (για παράδειγμα) διαμορφώνεται από το χρηματιστήριο ενέργειας, το οποίο είναι αντικείμενο τρομακτικής κερδοσκοπίας και έτσι εκτινάσσεται συνέχεια. Συν – βέβαια – και τα γεωπολιτικά, δηλαδή ο αναμενόμενος πόλεμος με την Ρωσία που εκτινάσσει την υπόθεση του φυσικού αερίου και του πετρελαίου και όλα αυτά συμβάλλουν. Από εκεί και πέρα, γίνεται εκτίναξη των τιμών γιατί τα στοιχεία παραγωγής των εθνικών οικονομιών, υπέστησαν συντριβή και στην θέση τους ενισχύθηκε ο μονοπωλιακός έλεγχος των πολύ μεγάλων εταιρειών και των μεγάλων δικτύων (εφοδιαστικών αλυσίδων). Και θα ζήσουμε – κυριολεκτικά – καταστάσεις όπου θα υπάρχει έλλειψη αγαθών, η οποία που έχει αρχίσει ήδη. Για παράδειγμα, σε αγαθά τεχνολογίας αιχμής, όπως οι υπολογιστές, υπάρχει τρομακτική έλλειψη γιατί αλλάζουν εβδομάδα με την εβδομάδα οι τιμές, οπότε κάποιος εισαγωγέας ή μια εταιρεία στην Ελλάδα, δεν μπορεί να ρισκάρει με «στοκάρισμα» σε τέτοια προϊόντα. Αυτό θα εκτιναχθεί στο αμέσως επόμενο τρίμηνο και θα έχουμε καταστάσεις υπερπληθωρισμού (δηλαδή διαμόρφωση τιμών, σε ημερήσια βάση). Δεν θα ξέρεις τι θα βρεις στο μάρκετ την επόμενη ημέρα, με τι τιμή και αν είναι διαθέσιμα. Εκεί βαδίζουμε, όχι μόνον εμείς αλλά ολόκληρη η ανεπτυγμένη δύση (ΕΕ και ΗΠΑ)
ΞΕΦΥΓΕ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΚΑΙ…ΚΟΠΗΚΑΝ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΣΕ ΥΓΕΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ
Κλείνοντας ο κ. Καζάκης σημείωσε ότι:
Για το επόμενο τρίμηνο θα δούμε αυτήν την εξέλιξη, συν του ότι όλο αυτό φέρνει μια νέα τρομακτική κρίση χρέους. Ήδη η ελληνική οικονομία κινείται στα 408 δις δημόσιο χρέος και το αστείο είναι ότι ήδη από την περασμένη Δευτέρα, τα ελληνικά κρατικά ομόλογα «χτύπησαν» 2.45 επιτόκιο, εκεί που ήταν σχεδόν «μηδενικό». Αν λοιπόν ο πληθωρισμός κρατηθεί 5% ή 6% (αυτήν τη στιγμή στην Ευρωζώνη είναι 5.1%), η τάση των επιτοκίων του δανεισμού, είναι να υπερβούν τον πληθωρισμό. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ένα τεράστιο χρέος, μέχρι τώρα δανειζόμασταν με την εγγύηση της ΕΚΤ που από τον Μάρτιο θα σταματήσει την αγορά κρατικών ομολόγων (και της Ελλάδας και των υπόλοιπων κρατών), επομένως πως θα δανειστούμε; Από πού και με τι κόστος; Καταλαβαίνετε ότι προς το Πάσχα και τις αρχές Καλοκαιριού, θα μπαίνουμε σε αναγκαστική παύση πληρωμών προς το εσωτερικό. Ήδη έχει ξεκινήσει αυτή η «ιστορία» από το τελευταίο τρίμηνο του 2021. Αν δείτε το Δελτίο Εκτέλεσης Προϋπολογισμού του τελευταίου μήνα του ’21, θα δείτε ότι μια σειρά από προβλεπόμενες δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,2 δις, δεν έγιναν. Για αυτό και έχουμε πρόβλημα και στην υγεία και στην πολιτική προστασία αλλά και σε μια σειρά από υποδομες που θα έπρεπε, για τον Χειμώνα. Αυτό δεν έγινε, γιατί το δημοσιονομικό έλλειμμα έχει ξεφύγει και έπρεπε το κράτος να μπει σε πρόσθετο δανεισμό (και δεν μπορούσε να το κάνει, αφού ήδη από τον Δεκέμβριο είχαμε ‘’χτυπήσει’’ 1.8 στα επιτόκια) και έτσι τα έκοψαν. Αυτή είναι η κρίση που αρχίζει και κλιμακώνεται και το θέμα είναι ότι υπάρχει πλήρης αποσιώπηση του θέματος και δεν το αναδεικνύει κανείς, για να έρθει «ξαφνικό» στον Έλληνα, όπως το 2010 (που του έφεραν μετά τα μνημόνια σαν αναγκαίο κακό και μονόδρομο). Μέσα στο 2022, αναγκαστικά θα πρέπει να μπούμε σε νέο δανεισμό, να προσφύγουμε στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από άποψη προϋποθέσεων (Conditionalities). Για να το πω πιο απλά, θα φτάσουμε στο τέλος του 2022, να ονειρευόμαστε την… επιστροφή στην πανδημία.
