Ευθ. Μπακογιάννης: «Τράπεζα Γης» και «ΔΙΑΤΗΡΩ» για την συντήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς
Μ. Τσέπελης: Να κάνουμε την παλιά πόλη μας, κόσμημα!
Αυτοψία στα κτίρια επί της Οδού Αγίου Γεωργίου 6 και επί της Οδού Πυγμαλίωνος Χρηστίδη 15 στην Παλιά Πόλη της Ξάνθης, που χαρακτηρίζονται διατηρητέα αλλά και… «ετοιμόρροπα» έκανε σήμερα ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, του ΥΠΕΝ κ. Ευθύμιος Μπακογιάννης.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΝ, ενημερώθηκε από τον Δήμαρχο Ξάνθης κ. Μανώλη Τσέπελη, τον Αντιδήμαρχο Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Ξάνθης κ. Γιάννη Ζερενίδη, αλλά και τον αντιπρόεδρο του ΤΕΕ Θράκης κ. Βασίλη Ασημίδη, αναφορικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα εν λόγω κτίρια, ενώ ακολούθως ανακοίνωσε από την Ξάνθη την υλοποίηση του προγράμματος «ΔΙΑΤΗΡΩ» (κατά το «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ») και παράλληλα αναφέρθηκε στον σχεδιασμό του υπουργείου σχετικά με την ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών αναφορικά με την αποκατάσταση τέτοιων κτιρίων με σημαντική πολιτιστική-αρχιτεκτονική ταυτότητα.
Ανάμεσα σε αυτές πέραν του προαναφερόμενου προγράμματος, ξεχωρίζουν τόσο η «ΤΡΑΠΕΖΑ ΓΗΣ» όσο και το νέο πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» που θα φροντίσει τα δημόσια κτίρια, στο πλαίσιο της ενεργειακής αναβάθμισής τους.
«ΤΡΑΠΕΖΑ ΓΗΣ», «ΔΙΑΤΗΡΩ» ΚΑΙ… ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ
Μιλώντας για όλα τα παραπάνω, ο κ. Μπακογιάννης ανέφερε ότι:
Η επίσκεψη σχετίζεται με ένα πλάνο επισκέψεων που έχει αναλάβει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο. Ανάλογες κάνει και το Υπουργείο Υποδομών. Πρόκειται για επισκέψεις σε κτίρια που είναι επικίνδυνα ή επικινδύνως ετοιμόρροπα ή κτίρια τα οποία χρήζουν μιας προστασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκε και η επίσκεψή μου στην Β. Ελλάδα. Νομίζω ότι η συνεργασία που έχουμε με τον Δήμαρχο Ξάνθης είναι εξαιρετική. Από την πρώτη στιγμή ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα που έκανε το υπουργείο και απέστειλε κατάλογο με κτίρια τα οποία έχουν κριθεί ότι χρήζουν κάποιας προστασίας.
Ενημέρωσα και τον δήμαρχο ότι το υπουργείο θα αναλάβει κάποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες για αποκατάσταση αυτών των κτιρίων.
Ήδη θεσμοθετήσαμε στο χωροταξικό νομοσχέδιο την «Τράπεζα Γης», ένα εργαλείο που δίνει την δυνατότητα στους ιδιοκτήτες των διατηρητέων κτιρίων, να δίνουν το υπόλοιπο του συντελεστή στην «Τράπεζα Γης» και να παίρνουν χρήματα για να μπορούν να αποκαθιστούν το ακίνητό τους.
Το δεύτερο είναι ότι στο Ταμείο Ανάκαμψης, ετοιμάζουμε ένα πρόγραμμα που λέγεται «ΔΙΑΤΗΡΩ» (κάτι αντίστοιχο με το «Εξοικονομώ» το οποίο είναι και επίκαιρο στις ημέρες μας).
Θα είναι ένα πρόγραμμα για τα διατηρητέα κτίρια για τα οποία θα μπορούν να ζητήσουν χρηματοδότηση για αποκατάσταση του φέροντος οργανισμού, των όψεων, της στέγης, των στοιχείων που χρήζουν αποκατάστασης. Είναι ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα που έχει ήδη μπει στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Το τρίτο, αφορά πάλι στο Χωροταξικό Νομοσχέδιο. Δόθηκε η δυνατότητα στους δήμους, με το εργαλείο της επίσπευσης των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων, να μπορούν – ένα μέρος των ιδιοκτησιών που θα κρίνει ο δήμος μετά από έναν σχεδιασμό ότι πρέπει να περάσει στην ιδιοκτησία του – να δίνονται χρήματα (το κεντρικό κράτος) για να απαλλοτριώνονται αυτά τα κτίρια, αλλά να παίρνουν τα χρήματά τους οι ιδιοκτήτες και ο δήμος να αξιοποιεί αυτό το κτιριακό απόθεμα, σε πολιτιστικές δραστηριότητες ή χρήσεις που μπορούν να αποφέρουν και κάποια έσοδα. Στόχος είναι, να μπορέσουμε να αναβιώσουμε, να αξιοποιήσουμε και να αποκαταστήσουμε το αστικό περιβάλλον σε όλο αυτό το πολύτιμο κτιριακό απόθεμα που έχει αυτήν την ιστορία και αυτή την αρχιτεκτονική, έτσι ώστε να γίνει πιο ελκυστικό, πρώτα από όλα για τους ίδιους τους κατοίκους και δεύτερον να προσελκύσει και επισκέπτες από όλη την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΟΝΟΒΟΡΕΣ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΒΟΡΕΣ ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ
Επιπλέον αναφορικά με τους λόγους των ιδιοκτητών, που δεν προχωρούν σε αποκαταστάσεις ανάλογων κτιρίων (πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής ομορφιάς), κ. Μπακογιάννης, τόνισε ότι:
Είναι πολλοί οι λόγοι. Ο ένας είναι οι διαδικασίες που είναι πολύ χρονοβόρες. Ένας δεύτερος λόγος είναι οι μελέτες, που επίσης είναι πολύ κοστοβόρες. Ένας τρίτος λόγος είναι η αποκατάσταση, που επίσης απαιτεί πολλά χρήματα. Πράγματι σε περιόδους κρίσης και κορωνοϊού, αλλά και της προηγούμενης περιόδου, μετά από δέκα χρόνια τέτοιας παρατεταμένης κρίσης, είναι πάρα πολύ δύσκολο να μπορέσουν να βρουν χρήματα και οι ιδιοκτήτες. Για αυτό και σας είπα πως η πολιτεία θα αναλάβει να βρει κάποια χρηματοδότηση προκειμένου να εξασφαλίσει την δυνατότητα στους ιδιοκτήτες, να πάρουν χρήματα για να μπορέσουν να αποκαταστήσουν τα κτίρια.
ΠΩΣ ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ ΤΟ «ΔΙΑΤΗΡΩ»
Ακολούθως, ο κ. Μπακογιάννης αναφερόμενος στον προϋπολογισμό του προγράμματος «ΔΙΑΤΗΡΩ», στο ποσοστό της επιδότησης αλλά και στο αν θα «προβλεφθούν» θέματα πολυιδιοκτησίας, επισήμανε ότι:
Θα είναι μια μορφή αντίστοιχη με το «Εξοικονομώ». Δηλαδή, σίγουρα θα χρειάζεται συναίνεση των συνιδιοκτητών. Δεν μπορείς να κάνεις κάτι χωρίς την συναίνεση εκτός και αν υπάρχει επικινδυνότητα, επομένως με την παρουσία του δήμου, θα πρέπει να γίνεται η παρέμβαση στο κτίριο έτσι ώστε να αρθεί η επικινδυνότητα και στην συνέχεια να γίνουν οι επόμενες ενέργειες. Το πιο κρίσιμο εδώ, είναι ότι ο αρχικός μας προϋπολογισμός – που δεν ξέρουμε αν τελικά θα περάσει από το Ταμείο Ανάκαμψης γιατί είναι πολλοί οι παράγοντες – είναι 200.000.000 για όλη την Ελλάδα. Είναι ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα και στόχος είναι να βάλουμε όσο το δυνατόν περισσότερα κτίρια, τα οποία θα έχουν ένα πολύ υψηλό βαθμό επιλεξιμότητας. Η αρχική μας σκέψη είναι να είναι 70%-30% (70% να βάζει το ταμείο και 30% ο ιδιοκτήτης). Όπως καταλαβαίνετε μιλούμε για πολύ μεγάλα ποσά. Ευελπιστούμε ότι με αυτό το πρόγραμμα θα έχει την δυνατότητα ο ιδιοκτήτης – σε συνδυασμό και με την «Τράπεζα Γης» – να βρει σχεδόν το 100% της χρηματοδότησης για να μπορέσει να φτιάξει το ακίνητο.
ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΗΛΕΚΤΡΑ» ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΙΡΙΑ – ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥΣ
Σε ο,τι αφορά στα δημόσια κτίρια, ο ίδιος σημείωσε ότι:
Ετοιμάζουμε τώρα ένα καινούριο πρόγραμμα που λέγεται «ΗΛΕΚΤΡΑ». Είναι το «Εξοικονομώ» του δημοσίου και ουσιαστικά πρόκειται για ένα πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης, το οποίο θα είναι για τα δημόσια κτίρια και μέσα σε αυτό – προφανώς – κατά προτεραιότητα θα έχουν τα κτίρια με ιδιαίτερη πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομία.
Η αρχική ιδέα και αυτό που έχουμε κάνει μέχρι στιγμής, είναι να δικαιολογείται το κόστος της συνολικής αποκατάστασης. Θέτοντας το ενεργειακό ως προτεραιότητα, αν ένα κτίριο έχει προβλήματα στατικότητας, είναι επιλέξιμο για να μπορέσεις να κάνεις την ενεργειακή αναβάθμιση, να το υποστηρίξεις στατικά. Άρα είναι επιλέξιμη δαπάνη και αυτή, αλλά και εκείνη της προσβασιμότητας, καθώς με βάση την νέα νομοθεσία, θα πρέπει τα κτίρια να είναι προσβάσιμα σε ΑμεΑ. Άρα, σε αυτό το πρόγραμμα, θα υπάρχουν αυτές οι επιλεξιμότητες. Το σίγουρο είναι ότι θα πρέπει ο δήμος να έχει κάποιες ώριμες μελέτες. Τώρα με το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» δίνεται η δυνατότητα στους δήμους να κάνουν μελέτες, άρα έχουν μια πληθώρα εναλλακτικών δυνατοτήτων από χρηματοδοτικά εργαλεία για να μπορέσουν να κάνουν αυτές τις μελέτες και για να τις εντάξουμε στο πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ».
Επιπλέον στο θεσμικό πλαίσιο που ετοιμάζουμε τώρα, ο προγραμματισμός μας είναι να δώσουμε την δυνατότητα στους ΟΤΑ, επειδή οι ΟΤΑ έχουν και την ευθύνη στα επικινδύνως ετοιμόρροπα κτίρια για παρεμβάσεις και πρέπει να βρουν την χρηματοδότηση για αυτό (ένα μέρος της θα είναι από το κεντρικό κράτος). Επειδή όμως είναι αδύνατον να βρεθεί χρηματοδότηση για το σύνολο των κτιρίων της επικράτειας, είπαμε να δώσουμε την δυνατότητα στους ΟΤΑ να μπορούν μέρος της χρηματοδότησης αυτής, να το «παίρνουν» από την εκμετάλλευση, ανάλογα με το business plan που θα βγει. Αν δηλαδή ένα κτίριο χρειάζεται περίπου 2εκ. το business plan θα πρέπει να δείξει τι χρήση πρέπει να έχει για τα επόμενα 5-10-15 χρόνια, για να μπορέσει να γίνει η αποπληρωμή αυτού του κόστους. Προφανώς εδώ θα παίξει ρόλο και το ΤΠΔ, γιατί ο δήμος δεν έχει τα χρήματα. Θα πρέπει να δανειστεί από το «Παρακαταθηκών», να βάλει τα χρήματα, να έρθει ο εργολάβος να το αποκαταστήσει, να πάρει την χρήση, να το λειτουργήσει (ως εγγυητής)».
ΤΡΕΙΣ ΟΙ ΖΩΝΕΣ ΜΕΛΕΤΩΝ – ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΜΑΣ, ΚΟΣΜΗΜΑ
Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Ξάνθης, επισήμανε ότι:
Όπως είδατε, θεωρούμε ότι είμαστε σε πολύ καλό δρόμο με το υπουργείο και με την παρουσία του Γενικού Γραμματέα επιβεβαιώνονται κάποια πράγματα. Εύχομαι με ειλικρίνεια, να γίνουν πράξεις. Σε ο,τι αφορά στο κομμάτι της ευθύνης του δήμου, να είστε σίγουροι ότι θα είμαστε συνεργάτες και συνοδοιπόροι με τους δημότες μας σε όλα τα επίπεδα, για να μπορέσουμε να κάνουμε τα όνειρά τους πραγματικότητα και στο «επιχειρείν» αλλά και να αξιοποιήσουμε τις περιουσίες τους και παράλληλα να κάνουμε αυτή την Παλιά Πόλη μας «κόσμημα» και να είναι πόλος έλξης ατόμων όχι μόνον από όλη την Ελλάδα, αλλά και από όλη την Ευρώπη και από όλο τον κόσμο και να έχουμε και τα οικονομικά – θεμιτά – αποτελέσματα για τον τόπο μας, για να μπορούμε να αναβαθμίσουμε το βιοτικό επίπεδο της πόλης που είναι πάρα πολύ χαμηλό. Δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι, αν δεν καταλάβουμε ότι πρέπει να βάλουμε μπροστά το «επιχειρείν» σε όλα τα επίπεδα των δραστηριοτήτων. Να είστε σίγουροι ότι εμείς, μαζί με τους φορείς και τα υπουργεία, θα προσπαθήσουμε να το εφαρμόσουμε το συντομότερο δυνατόν. Ξέρω ότι είναι μια δύσκολη περίοδος αυτή (με τον κορωνοϊό) αλλά δεν μας τρομάζει. Αυτά που μπορούμε να κάνουμε, θα τα κάνουμε. Ιδιαίτερα (όπως είπε και ο Γ.Γ) για τις μελέτες, ήδη τον ενημέρωσα ότι υπάρχουν τρεις ζώνες μελετών (μικρή, μεσαία, μεγάλη). Προσωπικά διαφωνώ για τις 30.000 ευρώ (πρέπει να πάει το λιγότερο στις 40.000 – 50.000 η μεσαία ζώνη) και θα είμαι αύριο στο υπουργείο για αυτό.
Ιδιαίτερα στο κομμάτι της εκπαίδευσης ή στα έργα υποδομής, μια μελέτη που στοιχίζει 100.000 -120.000 ευρώ, που με 60% έκπτωση, κατεβαίνει στις 40.000 (και προσπαθούμε ενάμιση χρόνο για αυτή), είναι ευκαιρία – αν έχουμε στόχο ως αυτοδιοίκηση και ως κυβέρνηση – να προχωρήσουμε στην απορροφητικότητα των χρημάτων. Πρέπει να το κάνουμε αυτό, για να μπορούμε τον επόμενο χρόνο να κτίζουμε όλοι υποδομές στην εκπαίδευση, στον αθλητισμό και στον πολιτισμό, με ευέλικτες λύσεις. Δεν λέω να πάρουμε μελέτες 2 εκ. ή 1,5 εκ. ευρώ, αλλά τουλάχιστον να πετύχουμε μικρά και μεσαία έργα – με ανάθεση από την Τ.Α – για να μπορούμε σύντομα να πάρουμε τα χρήματα. Νομίζω ότι πρέπει να καταλάβουμε πως ο,τι προτάσεις κάνουμε ως τοπική αυτοδιοίκηση να είναι στοχευμένες και να δίνουμε πραγματικά την διάσταση της αποτελεσματικότητας του αιτήματός μας. Και σε αυτό το κομμάτι, να είστε σίγουροι και αύριο στο ραντεβού μου με τα υπουργεία – σε συνεργασία και με τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ- θα προσπαθήσουμε να κερδίσουμε αυτό που πραγματικά θα είναι πιο αποτελεσματικό.
