Με πολυώροφες πολυκατοικίες, άναρχα «ξεφυτρωμένες» – Πως βρέθηκαν οι «τρύπες» για τις άδειες; Πώς «πέρασαν» τα στάδια μέχρι την ανέγερση;
Κ. Κουρτίδης, Ν. Ανταμπούφης και Θ. Πριγγόπουλος, μιλούν στην «Θ»
Μια εκτρωματική εικόνα, που δεν συνάδει με τον παραδοσιακό οικισμό της Παλιάς Ξάνθης, συναντά κανείς, ιδιαίτερα στην περιοχή του Σαμακώβ, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν «ξεφυτρώσει» πολυώροφες οικοδομές που καμία σχέση δεν έχουν με την φυσιογνωμία και το πολιτιστικό στοιχείο του οικισμού. Ενός οικισμού, που αν ήταν σε άλλη πόλη, δεν θα επιτρέπονταν ΚΑΜΙΑ οικοδομική δραστηριότητα που να μην συνάδει με την γενικότερη εικόνα, μιας διατηρητέας πόλης. Κι όλα αυτά, την στιγμή που σε άλλες περιπτώσεις, παρεμβαίνουν οι υπηρεσίες ακόμη και για… ψύλλου πήδημα!
Εύλογα πολλοί Ξανθιώτες αναρωτιούνται πως εξασφαλίσθηκαν οι απαραίτητες άδειες δόμησης σε μια κατά τα άλλα διατηρητέα και ιστορική Παλιά Ξάνθη, προκειμένου να «ξεφυτρώσουν» κτίρια στα οποία δεν υπάρχει το παραμικρό χαρακτηριστικό αρχιτεκτονικής, αισθητικής, υλικών κ.ο.κ. που να παραπέμπει σε αυτήν.
Η «Θ» διερεύνησε – κατά τον μέγιστο δυνατό βαθμό – το εν λόγω ζήτημα, με το παρόν ρεπορτάζ, στο οποίο μιλούν, ο πρόεδρος του Συλλόγου για την προστασία και αναβίωση της Παλιάς Ξάνθης κ. Κωνσταντίνος Κουρτίδης, ο Δημοτικός Σύμβουλος και κάτοικος του οικισμού κ. Νίκος Ανταμπούφης, καθώς και ο προϊστάμενος της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης του ΥΠ.ΠΟ.Α κ. Θεόδωρος Πριγγόπουλος.
«ΤΟ ΣΑΜΑΚΩΒ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΕΙ» ΕΙΧΕ ΠΕΙ Η ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ «ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ» – ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΕΓΙΝΑΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ
Αναλυτικότερα ο κ. Κουρτίδης επισήμανε στην «Θ» ότι:
Τα έχω δει. Και βεβαίως και αυτοί που τα έκαναν είναι κάτοικοι. Όπως έλεγε και η πρώην προϊσταμένη της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων κ. Αριάδνη Διαγουμά, το Σαμακώβ έχει καταστραφεί, ενώ είναι στο ίδιο καθεστώς με την Παλιά Πόλη. Επίσης έλεγε ότι «αν δεν προσέξετε, όλη η Παλιά Πόλη, θα γίνει έτσι». Δεν έχω ιδέα πως έγιναν όλα αυτά. Υποπτεύομαι – αλλά δεν γνωρίζω για να πω – ότι έγιναν χωρίς άδεια τα περισσότερα. Κάποια μπορεί να έγιναν και πριν χαρακτηρισθεί η Παλιά Πόλη, πολλά όμως έγιναν και μετά και πιστεύω χωρίς άδεια. Ήταν υπόψη και της «Νεωτέρων Μνημείων» αλλά δεν γνωρίζω τι κινήσεις είχε κάνει, σχετικά με αυτό, η κ. Διαγουμά. Το Σαμακώβ έχει «ξεφύγει» από την Παλιά Πόλη. Μια βόλτα να κάνεις, θα το δεις. Ακόμη και αν καθίσεις στις γέφυρες ή στο ποτάμι και κοιτάξεις απέναντι, φαίνονται.
ΤΟ ΣΑΜΑΚΩΒ ΔΕΝ ΕΤΥΧΕ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ «ΠΥΡΗΝΑ» ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΞΑΝΘΗΣ – ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ
Από την πλευρά του, ο κ. Ανταμπούφης, επισήμανε ότι:
Ξεκινώ από το ζήτημα των αδειών, όπου εδώ εμφανίζεται ξεκάθαρα το πρόβλημα που υπάρχει και είναι γενικότερο, με τον τρόπο με τον οποίο λειτούργησαν στο παρελθόν οι υπηρεσίες της πολεοδομίας είτε ήταν στην ευθύνη του κράτους, της περιφέρειας ή τώρα στους δήμους. Άρα και εδώ, έχουμε την ίδια παθογένεια που έχουμε και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις. Μόνο που εδώ, αυτή η παθογένεια έχει προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα και έχει κάνει φανερή την παρέμβαση έξω από τα πλαίσια που πρέπει, σε περιπτώσεις όπως είναι οι συνοικία του Σαμακώβ. Επιπλέον, να πούμε ότι η συνοικία του Σαμακώβ, δεν έχει τύχει της ίδιας προστασίας με την περιοχή από την άλλη μεριά του ποταμού, η οποία είναι ο «πυρήνας» της Παλιάς Ξάνθης και του παραδοσιακού οικισμού, με αποτέλεσμα να είναι πιο «χαλαρός» ο έλεγχος και η αντιμετώπιση γενικότερα της δόμησης σε αυτήν την περιοχή. Ξεκάθαρα, το αποτέλεσμα αισθητικά, πολιτιστικά και από άποψη πολεοδόμησης είναι απαράδεκτο, όχι μόνο για τις περιπτώσεις των κτιρίων τα οποία είναι πολυώροφα και αλλοιώνουν τον χαρακτήρα της περιοχής αλλά και επειδή στον ίδιο συνοικισμό έχουμε και ένα μέρος «μη πολεοδομημένο», οπότε οι κατασκευές είναι άναρχες και οι περισσότερες – ενδεχομένως (δεν γνωρίζω λεπτομέρειες) – χωρίς όλες τις απαραίτητες άδειες. Αυτό όμως έχει σαν αποτέλεσμα να μην υπάρχουν σχεδιασμοί για άμεσες ανάγκες των ίδιων των κατοίκων. Σας φέρνω ένα παράδειγμα το οποίο και η Δημοτική Κίνησή μας, το είχε επισημάνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια και αναφέρονταν στην αδυναμία πρόσβασης ασθενοφόρων ή οχημάτων άλλων υπηρεσιών σε ορισμένες περιοχές του συνοικισμού.
ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΑΙ Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ «ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΚΑΚΟΥ» – ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ, Η ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ
Επιπλέον ο ίδιος εξήγησε ότι:
Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για τα επακόλουθα αυτής της άναρχης κατάστασης, η οποία όντως έχει πολύπλοκη μορφή, αλλά θα έλεγα ότι κυρίως εκείνο που λείπει είναι το ζήτημα της βούλησης από την μεριά της πολιτείας, με τα όργανά της (είτε είναι το συντεταγμένο κράτος και οι υπηρεσίες του, είτε είναι οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης) που δεν έχουν δείξει την ανάλογη «πυγμή» και την ανάλογη συνέπεια για να προφυλάξουν και αυτόν τον οικισμό. Ενδεχομένως ακολουθείται η λογική του «αναγκαίου κακού» και όχι του υποχρεωτικά καλού στην περίπτωσή μας, με αποτέλεσμα οι δύο όχθες του Κόσυνθου να «τρέχουν» σε οικισμούς που είναι στην ίδια περιοχή, αλλά εντελώς διαφορετικοί και το τελικό – και για τους επισκέπτες της πόλης μας αλλά και για όλους τους συμπολίτες μας όμως κυρίως για τους κατοίκους του συνοικισμού – σαν αποτέλεσμα είναι να έχουμε μια υποβάθμιση ενός οικισμού που διαφορετικά θα μπορούσε να αποτελεί την άλλη πλευρά του ποταμού και την συνέχεια του παραδοσιακού οικισμού της Παλιάς Ξάνθης.
ΠΟΛΥΣΥΝΘΕΤΑ ΤΕΤΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ – ΤΟ ΕΧΟΥΜΕ ΔΕΙ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ
Απο πλευράς Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων, ο κ. Πριγγόπουλος εξήγησε ότι:
Όλα αυτά τα θέματα είναι πολυσύνθετα. Δηλαδή μπορεί να υπάρχουν οικοδομικές άδειες χωρίς την έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού. Μπορεί να υπάρχουν οικοδομικές άδειες χωρίς καν άδεια πολεοδομίας (και όλα τα λέω με επιφύλαξη). Μπορεί επίσης κάποια να είναι αδειοδοτημένα πριν τον χαρακτηρισμό. Είναι πάρα πολλά τα «σενάρια» και πραγματικά θα πρέπει να κάνει κανείς μια «βουτιά» στο αρχείο, αλλά σε μια έκταση ενός ολόκληρου τόπου, μιας ολόκληρης περιοχής, για να αρχίσει να καταγράφει την διαφορετικότητα και την περιπλοκότητα των πολυκατοικιών αυτών και του πως ανέκυψαν. Το έχουμε δει και όχι μόνον εδώ, στο Σαμακώβ στην Παλιά Πόλη αλλά και σε άλλους ιστορικούς τόπους. Είναι αυτό που λέμε: «Η αλλοίωση των ιστορικών τόπων» και η «παραφθορά τους μετα χρόνια» που έρχεται για όλους αυτούς, τους πάρα πολλούς και διαφορετικούς μεταξύ τους λόγους. Μάλιστα, αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι όταν εκδόθηκε ο νόμος 4495 περί τακτοποίησης αυθαιρέτων, εν γένει θα έγειρε πολλά ζητήματα χειρισμού του με την έννοια ότι έχουμε τόσο μεγάλη και αριθμητική και ποιοτική διαφορά ειδών αυθαιρεσιών ευρύτερα, που αναρωτιέται κανείς πως μπορεί να ελέγξει κανείς κατά περίπτωση, το θέμα.
Το θέμα είναι ποια είναι η σειρά. Επιπλέον σε κάθε υποβαλλόμενο θέμα στην υπηρεσία, είτε από τον ενδιαφερόμενο πολίτη , είτε αν ανακύπτει από άλλους φορείς που πάει να αδειοδοτηθεί (όπως η πολεοδομία για παράδειγμα) εμείς ζητούμε πάντα (πέραν από την έρευνα που κάνουμε στο αρχείο μας) τι προηγούμενο υπάρχει για το κάθε θέμα. Εν ολίγοις, αν υπάρχει προηγούμενη έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού (αυτή είναι η ουσία). Από εκεί και πέρα ζητούμε το σύννομο των κατασκευών επάνω στις οποίες επίσης θα γνωμοδοτήσουμε περεταίρω.
«ΜΠΟΥΣΟΥΛΑΣ» ΚΑΙ ΟΧΙ ΚΑΤΙ ΤΟ «ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΟ», ΤΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ – ΜΟΝΑΔΙΚΗ Η ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ – ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ ΠΑΝΤΑ ΤΟ ΣΥΝΝΟΜΟ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
Σε ο,τι αφορά το «Πολεοδομικό Διάταγμα» ο κ. Πριγγόπουλος τόνισε ότι:
Όλα είναι θέμα ερμηνειών τον ΦΕΚ. Ένα Πολεοδομικό Διάταγμα, πρέπει να σας πω ότι δεν είναι άκρως δεσμευτικό για το Υπουργείο Πολιτισμού. Απλά είναι ένας εξαιρετικός «μπούσουλας» για το προς ποια κατεύθυνση πρέπει κανείς πλέον να σχεδιάζει στους ιστορικούς τόπους. Δηλαδή το Πολεοδομικό Διάταγμα, έπεται του χαρακτηρισμού και φυσικά εκδίδεται στα πλαίσια του χαρακτηρισμού και σύμφωνα – αν δεν κάνω λάθος – και με την γνωμοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού. Το αν δηλαδή συμπεριλαμβάνεται το Σαμακώβ ή όχι, δεν έχει καμία σημασία. Από την στιγμή που είναι ιστορικός τόπος, θα πρέπει να τηρούνται κάποιες προδιαγραφές και να λαμβάνονται κάποια χαρακτηριστικά. Κάθε περίπτωση είναι μία και μοναδική και έχει την δική της ιστορία και εξετάζεται από την υπηρεσία κάθε θέμα που υποβάλλεται για όποιους λόγους έρχεται ως εδώ.
Έχουμε αρμοδιότητα 13 ιστορικών τόπων σε όλη την περιφέρεια και 499 μνημείων. Έχουμε εικόνα των ιστορικών τόπων και αυτό είναι σαφές. Από εκεί και πέρα κάθε περίπτωση εξετάζεται ως μοναδική και ζητείται πάντα το σύννομο όλων των προηγούμενων διαδικασιών από τον κάθε πολίτη.
Το να συνεχιστεί (σ.σ. το κτίσιμο πολυκατοικιών στην εν λόγω περιοχή) το βλέπω απίθανο. Δηλαδή, δεν μπορούμε να συζητούμε σήμερα εδώ για την υποβολή μελέτης ανέγερσης τριώροφης και τετραώροφης οικοδομής στον ιστορικό τόπο. Επιστρέφεται. Το Πολεοδομικό Διάταγμα λέει «έως διώροφα» αν δεν κάνω λάθος.
