Το γλυκό που έκανε παραγγελία ο Μακαριστός Μητροπολίτης Αντώνιος για να κερνάει στη γιορτή του
Γ. Αρσένης: Κληρονομιά η συνταγή του – Αυτές είναι οι «πινελιές» που το έκαναν να ξεχωρίζει
Μια ιστορία που λίγοι Ξανθιώτες γνωρίζουν, η οποία ωστόσο «ταξιδεύει» με το πέρασμα των χρόνων από τους μεγαλύτερους στους νεότερους, κρύβεται πίσω από ένα γλυκό, που βγαίνει μια φορά τον χρόνο και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στην Ξάνθη.
Ο λόγος για τα «Δεσποτικά» ή «Αντωνάκια» που συνεχίζει να δημιουργεί κάθε χρόνο τέτοια εποχή, δηλαδή λίγες ημέρες πριν την Εορτή του Αγίου Αντωνίου το ζαχαροπλαστείο ΠΑΠΑΠΑΡΑΣΚΕΥΑ, στην μνήμη του Μακαριστού Μητροπολίτη Κυρού Αντωνίου (σ.σ. διατέλεσε Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου, από το 1954 έως το 1994), ο οποίος είχε ζητήσει ένα «ξεχωριστό» γλυκό για να κερνά στους Ξανθιώτες κατά την ονομαστική του εορτή.
Η δε συνταγή, αποτελεί «κληρονομιά» της οικογένειας ΠΑΠΑΠΑΡΑΣΚΕΥΑ στους νεότερους (3η γενιά) που συνεχίζουν να το δημιουργούν αποκλειστικά και μόνο αυτές τις ημέρες.
Μοναδική εξαίρεση – όπως εξηγεί στην «Θ» ο τεχνίτης ζαχαροπλαστικής κ. Γιώργος Αρσένης – μια χρονιά που το ζήτησε για την εορτή του Αγ. Παντελεήμονα και ο σημερινός Δεσπότης Ξάνθης.
ΕΤΣΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ ΤΑ «ΔΕΣΠΟΤΙΚΑ» Ή «ΑΝΤΩΝΑΚΙΑ» ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΟΥΝ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΑΓ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ειδικότερα ο ζαχαροπλάστης του «ΠΑΠΑΠΑΡΑΣΚΕΥΑ» κ. Γιώργος Αρσένης, εξηγεί στην «Θ» ότι:
Αυτό ξεκίνησε επί του Δεσπότη Αντωνίου, ο οποίος κάποια στιγμή ζήτησε να έχει ένα κέρασμα το οποίο θα είναι κάτι ιδιαίτερο κάτι που δεν έβγαινε δηλαδή – όχι βέβαια αποκλειστικά και μόνον για εκείνον – ώστε να κερνά τον κόσμο στην ονομαστική εορτή του. Τότε πολύς κόσμος προσέρχονταν για να του ευχηθεί κατά την εορτή του – και κατά την ημέρα της Λειτουργίας – και θεωρούσε ότι πρέπει να έχει ένα κέρασμα για όλους. Κάπως έτσι και ξεκίνησε. Επειδή όμως κάποιοι ξέχασαν το όνομα αυτών των γλυκών (γιατί εμείς είπαμε ότι είναι μια νουγκατίνα) και άρχισαν να τα περιγράφουν ως «αντωνάκια», κάποιοι ως «αντωνίνες» (που περιλαμβάνει το όνομα «Αντώνιος» και την λέξη «Νουγκατίνα») ενώ οι περισσότεροι τα έλεγαν «δεσποτικά». Το γλυκό αυτό καθιερώθηκε λοιπόν στην γιορτή του Δεσπότη. Μετά από την Κοίμηση του Αντωνίου, ο κόσμος, οι ιερείς και οι πιστοί, αναζητούσαν σε εμάς «εκείνο το γλυκό που έτρωγαν του Αγίου Αντωνίου» και μας ρωτούσαν αν θα ξαναβγάλουμε αυτό το γλυκό.
Έτσι αποφασίσαμε να καθιερωθεί – και στην Μνήμη του – ότι το γλυκό αυτό θα ξεκινήσει να παρασκευάζεται αποκλειστικά μια εβδομάδα πριν του Αγίου Αντωνίου και θα παραμένει στο κατάστημα για μία – δύο εβδομάδες, το πολύ.
ΤΟ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΞΑΝΘΙΩΤΕΣ – ΒΓΗΚΑΝ ΚΑΙ ΜΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΑΓ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ
Επιπλέον ο κ. Αρσένης επισήμανε ότι:
Ο κόσμος – και κυρίως οι μεγαλύτεροι Ξανθιώτες – το έχουν μάθει και από τους μεγαλύτερους περνά στους νεότερους και μάλλον έχει αρέσει στους περισσότερους και πλέον ξέρουν ότι μετά τις γιορτές θα περιμένουν τα «Δεσποτικά» ή «Αντωνάκια». Συνεπώς περιμένουν αυτές τις ημέρες για να γευτούν αυτό το γλυκό.
Μας το έχουν ζητήσει κάποιοι και με παραγγελία βέβαια – σε άλλη περίοδο του χρόνου – αλλά δεν το κάναμε, διότι είναι και λίγο περίπλοκο όσον αφορά στην παρασκευή του. Έχει λίγο παραπάνω κόπο. Σε εμάς βοηθά η περίοδος του Ιανουαρίου (που είναι πεσμένη μόλις έχουν περάσει οι γιορτές) και άρα έχουμε και χρόνο να ασχοληθούμε με αυτό. Στις 20 Δεκεμβρίου για παράδειγμα, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε αυτά τα γλυκά. Φτιάξαμε μόνον μια χρονιά, για τον νυν Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ξάνθης και Περιθεωρίου (σ.σ. κ.κ. Παντελεήμονα), που μας το ζήτησε του Αγίου Πανελεήμονα για τον ίδιο λόγο, επειδή άκουγε ότι ο Δεσπότης κερνούσε αυτά, εφόσον και ο κόσμος το έχει «συνδέσει» με την Ονομαστική Εορτή του Δεσπότη. Εάν μας το ζητήσει ο ίδιος, εννοείται ότι θα το ξανακάνουμε, αλλά γενικά το έχουμε συνδέσει και το έχουμε καθιερώσει στην Εορτή του Αγίου Αντωνίου, άσχετα με το ποιος δεσπότης είναι εν ενεργεία.
Ο κόσμος κάθε χρόνο ρωτά πότε θα βγουν τα «Αντωνάκια», ενώ κάποιοι μας καλούν – καθώς μπορεί να έχει φτάσει 15 Ιανουαρίου και φοβούνται μήπως τελειώσουν και δεν προλάβουν να πάρουν – και κάνουν την κράτηση.
Έχουν δηλαδή ένα άγχος μήπως δεν προλάβουν αυτά τα γλυκά.
«ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ» Η ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΟΥ «ΔΕΣΠΟΤΙΚΟΥ» – ΑΥΤΕΣ ΟΙ «ΠΙΝΕΛΙΕΣ» ΕΚΑΝΑΝ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΤΟ ΓΛΥΚΟ
Αναφορικά με την συνταγή του «Δεσποτικού» ο ίδιος επισήμανε ότι:
Εμείς κληρονομήσαμε αυτήν την συνταγή και την συνεχίζουμε, καθώς πάμε πολλά χρόνια πίσω. Και ο πατέρας μου, από ο,τι γνωρίζω – γιατί εμείς είμαστε η 3η γενιά – την βρήκε και εκείνος σαν συνταγή. Πιθανολογώ πως είπαν «να φτιάξουμε κάτι πολύ ποιοτικό. Να φτιάξουμε μια κρέμα που θα έχει το βούτυρο μέσα, θα έχει κουβερτούρα (που θεωρείται πιο ποιοτική, πιο υγιεινή και ανώτερη ποιότητας σε σχέση με μια σοκολάτα γάλακτος) θα έχει ένα κοκ αμυγδάλου (που είναι και αυτό ποιοτικά πολύ καλύτερο από ότι ένα απλό κοκ, ενώ γίνεται μια ειδική επεξεργασία στο αμύγδαλο για να γίνει πούδρα) και γενικά κάποιες «πινελιές» για τις οποίες χρειάζεται να ασχοληθείς λίγο παραπάνω και κάποια υλικά που και κοστίζουν λίγο παραπάνω και παράλληλα ανεβάζουν και την ποιότητα του γλυκού».
Και η επικάλυψή του ακόμη είναι 100% κουβερτούρα, ενώ στα περισσότερα είναι 70-30% ή 80-20%. Είναι κάποιες πινελιές που έκαναν λίγο ιδιαίτερο το γλυκό.
