Καταπατημένα Δημοσίου: Πώς και πόσο εξαγοράζονται

Σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις θα μπορέσουν να «αγοράσουν» οι ιδιώτες 90.000 καταπατημένα ακίνητα του Δημοσίου, με την υποβολή των αιτήσεων να ξεκινάει στις 30 Σεπτεμβρίου σε 20 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας ενώ από την 31η Οκτωβρίου δεκτές θα γίνονται αιτήσεις για ακίνητα στο σύνολο της επικράτειας.

Με την υπογραφή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, μια χρόνια εκκρεμότητα μπαίνει πλέον στην τελευταία φάση επίλυσης, δίνοντας τη δυνατότητα σε όσους κατέχουν καταπατημένες εκτάσεις του Δημοσίου να τις εξαγοράσουν, με σημαντικές μάλιστα εκπτώσεις, ενώ απ’ τη άλλη ο κρατικός προϋπολογισμός θα αρχίσει να …μετράει έσοδα τα οποία εκτιμάται ότι μπορεί να ξεπεράσουν ακόμα και το μισό δισ. ευρώ.

Μετά την υποβολή της αίτησης, αρμόδια επιτροπή δίνει το «πράσινο φως» και μέσα σε πέντε ημέρες ο αιτών λαμβάνει το πιστοποιητικό αποδοχής της με το τίμημα και τον διακανονισμό της οφειλής. Το τίμημα εξαγοράς εξοφλείται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά σε 60 ισόποσες, άτοκες, μηνιαίες δόσεις, με το ποσό της κάθε δόσης να είναι τουλάχιστον 100 ευρώ. Αν υπάρξει εφάπαξ εξόφληση, προβλέπεται έκπτωση κατά 10% στο τίμημα εξαγοράς.

Στο νέο πλαίσιο εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων του δημοσίου, καταργήθηκε η προϋπόθεση ύπαρξης κτίσματος για την υποβολή της αίτησης εξαγοράς, δεν επιτρέπεται η εξαγορά ακινήτου με αυθαίρετο κτίσμα, ενώ απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο Ε9 για τουλάχιστον πέντε χρόνια πριν την υποβολή της αίτησης.

Βάση υπολογισμού του τιμήματος εξαγοράς αποτελεί η αντικειμενική αξία του ακινήτου, με εκπτώσεις οι οποίες φτάνουν ακόμα και το 80%, ανάλογα με τον χρόνο κατοχής, το είδος του ακινήτου, τον χρόνο άσκησης ένδικων μέσων και πιθανές δικαστικές αποφάσεις.

Μέσω πλατφόρμας

Οι αιτήσεις για την εξαγορά των διακατεχόμενων εκτάσεων καθώς και όλες οι σχετικές διαδικασίες και η επικοινωνία των αιτούντων με τις αρμόδιες υπηρεσίες θα πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω της νέας ψηφιακής πλατφόρμας.

Η είσοδος των αιτούντων γίνεται με κωδικούς ΤaxisΝet ενώ θα παρέχεται επίσης η δυνατότητα υποβολής της αίτησης εξαγοράς από εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, το οποίο πρέπει να συμπληρώσει στο σύστημα τον Α.Φ.Μ. του και να επισυνάψει υπεύθυνη δήλωση εξουσιοδότησης από το gov.gr ή με βεβαίωση γνησίου υπογραφής.

Η πρόσβαση στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα γίνεται μέσω του gov.gr στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://aeda.apps.gov.gr.

Οι αιτήσεις εξαγοράς των ακινήτων ξεκινούν:

• 30 Σεπτεμβρίου 2024 για τις Περιφερειακές Ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Έβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων, Χίου.

Η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων για τις περιοχές αυτές λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2025.

• 31 Οκτωβρίου 2024 για όλες τις υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες. Η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων λήγει στις 31 Οκτωβρίου 2025.

Προϋποθέσεις

Βασική προϋπόθεση του δικαιώματος υποβολής αίτησης εξαγοράς, είναι η άσκηση από τον ίδιο τον αιτούντα ή τους δικαιοπαρόχους, επί δημοσίου ακινήτου, αδιαλείπτως κατοχή:

α) επί 30 τουλάχιστον έτη με τίτλο,

β) επί 40 τουλάχιστον έτη χωρίς τίτλο, εφόσον ο αιτών χρησιμοποιεί το ακίνητο ως την κύρια κατοικία του ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα,

γ) η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο «Ε9» για τα 5 τουλάχιστον έτη που προηγούνται της αίτησης, προκειμένου να είναι σαφές ότι οι αιτούντες θεωρούσαν πως το ακίνητο είναι δικό τους.

Το τίμημα της εξαγοράς θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και κοινωνικά κριτήρια (για ευπαθείς ομάδες, πολύτεκνους, άτομα με αναπηρία). Επιπρόσθετα, το τίμημα εξαγοράς σε ειδικές περιπτώσεις αμφισβήτησης της κυριότητας του δημοσίου ακινήτου διαμορφώνεται με έκπτωση:

• 50% για αιτούντα που έχει αναγνωρισθεί από πρωτοβάθμιο δικαστήριο ως κύριος του ακινήτου ή που έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής.

• 70% αν ο αιτών έχει ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως την 31η.12.2022.

• Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν το 1964. Σε αυτή την περίπτωση το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.