Ο φόβος της συμμετοχής των συλλόγων και οι προτάσεις για ετήσια «εκμετάλλευση» του λαογραφικού στοιχείου της πόλης μας
Ευ. Στάντσιου και Γ. Κατσούλης, μιλούν στην «Θ»
«Λαβωμένοι» – για άλλη μια χρονιά – βγαίνουν και οι Λαογραφικοί Σύλλογοι της Ξάνθης, καθώς πέρα από την εβδομάδα του Ξανθιώτικου Καρναβαλιού, η πόλη ζούσε μια εβδομάδα νωρίτερα, σε ρυθμούς «ΘΛΕ». Κάτι που θα αποτυπωθεί και στο λιτό πρόγραμμα που αναμένεται προσεχώς, από το Κέντρο Πολιτισμού του Δήμου Ξάνθης. Δυστυχώς και φέτος, η απουσία των λαογραφικών συλλόγων και των δρώμενων και δράσεών τους, θα γίνει ιδιαίτερα αισθητή, την ίδια στιγμή που η οικονομική «πληγή» για αυτούς, συνεχίζει να αιμορραγεί, ενώ τα μέλη τους συνεχίζουν να διακατέχονται από τον… φόβο της συμμετοχής. Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα που ανακύπτουν από το ρεπορτάζ της «Θ» στο οποίο μιλούν, η πρόεδρος του Λυκείου των Ελληνίδων Ξάνθης κ. Ευτέρπη (Πέπη) Στάντσιου και ο πρόεδρος του Συλλόγου Μικρασιατών Ν. Ξάνθης «Αλησμόνητες Πατρίδες» κ. Γιάννης Κατσούλης.
ΚΑΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ – ΔΙΣΤΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
Αναλυτικότερα η κ. Στάντσιου εξήγησε στην «Θ» ότι:
Τα θέμα δεν είναι μόνον οι ΘΛΕ. Γενικώς, αυτό το κομμάτι του πολιτισμού, δεν άπτεται μόνο της παράδοσης, διότι όλοι, εκτός από το παραδοσιακό κομμάτι, αναπτύσσουμε και άλλες δράσεις πολιτισμού (παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις, σεμινάρια, τμήματα με ιστορία κ.ο.κ.). Όλοι δηλαδή, ναι μεν έχουμε ένα πολύ βασικό κομμάτι (που είναι και το κύριο) και αφορά στην διατήρηση της παράδοσης με την ευρεία έννοια, παράλληλα όμως γίνονται και άλλες δραστηριότητες. Αυτό το κομμάτι των πολιτιστικών συλλόγων, έχει βαλθεί πολύ αυτά τα χρόνια. Δεν έγινε από την πολιτεία καμία προσπάθεια στο να μπορέσουν να διατηρηθούν οι σύλλογοι. Είναι γεγονός ότι δεν δόθηκε η δέουσα προσοχή προς αυτούς τους συλλόγους που μάθαμε να τους ονομάζουμε «πολιτιστικούς συλλόγους». Κατά αρχήν δεν βγήκε καμία ΚΥΑ που να αφορά αυτούς καθαυτούς τους συλλόγους. Δουλεύουμε παίρνοντας τα μέτρα μας και λαμβάνοντας υπόψη μας, γενικότερες κατηγορίες όπως γυμναστήρια, επαγγελματικές σχολές χορού κ.ο.κ. που δεν αφορούν ακριβώς στο δικό μας αντικείμενο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να ατονήσει η παρουσία μας σε συνδυασμό βέβαια και με το ότι ο κόσμος φοβάται την συναναστροφή. Όλο αυτό λοιπόν, είχε σαν αποτέλεσμα, το δυναμικό μας από πλευράς ανθρώπων που λειτουργούσαν, έρχονταν και παρακολουθούσαν, να έχει μειωθεί πάρα πολύ. Αυτό έχει αντίκτυπο και στις δράσεις που θα αναπτύξεις, διότι αυτές στελεχώνονται από όλα αυτά τα άτομα. Όταν λοιπόν είναι λίγος ο κόσμος που συμμετέχει, δεν έχεις και την δυνατότητα να αναπτύξεις την δραστηριότητα αυτή που θέλεις. Αναφορικά με το προκείμενο και το κατά πόσο μπορούμε εμείς να υποστηρίξουμε εκδηλώσεις που έχουν καθιερωθεί (και έχουν μια ζωή ετών) είτε είναι οι Θρακικές Λαογραφικές Εορτές είτε οι Γιορτές Παλιάς Ξάνθης (αφού και εκεί οι δράσεις μας ήταν πολύ περιορισμένες, αφού το Λύκειο έκανε 10 δράσεις και περιορίστηκε στις 3, που μπορούσε να αναπτύξει με ασφάλεια), ναι, πράγματι ο Δήμος ζήτησε την συμμετοχή μας. Που να έχουμε συμμετοχή; Να βγούμε να χορέψουμε; Να πιαστούμε χέρι – χέρι; Αυτό δεν είναι εύκολο να γίνει διότι πρώτον ο κόσμος μας φοβάται και δεύτερον τα στελέχη μας – που είχαμε χρόνια και ήταν ετοιμοπόλεμα – έχουν μειωθεί. Αν δηλαδή είχαμε 150 τέτοια στελέχη σαν Λύκειο, σήμερα έχουμε 50. Έτσι είναι πιο δύσκολο. Όλα αυτά λοιπόν και κυρίως ο φόβος, μας έχουν αναγκάσει να είμαστε διστακτικοί στο να προτείνουμε κάποια δραστηριότητα. Από την άλλη δεν είναι απλώς να την προτείνεις και να την υλοποιήσεις.
ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΛΥΨΟΥΜΕ ΟΥΤΕ ΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΜΑΣ ΕΞΟΔΑ – Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ ΚΑΙ ΔΕΝ ΧΑΝΕΤΑΙ
Ακολούθως η κ. Στάντσιου, αναφέρθηκε στο κομμάτι των διαδικτυακών εκδηλώσεων, επισημαίνοντας ότι ναι μεν είναι καλό για τους νέους σε ηλικία ανθρώπους, αλλά οι μεγαλύτεροι σε ηλικία δεν έχουν πάντα την δυνατότητα να παρακολουθήσουν διαδικτυακά μια εκδήλωση. Παράλληλα η ίδια, στάθηκε και στα οικονομικά των συλλόγων, τονίζοντας ότι:
Όλη αυτή η αδράνεια, έχει φέρει σε μεγάλη οικονομική δυσχέρεια, όλους τους συλλόγους. Εμείς, για παράδειγμα, αυτήν την στιγμή δεν μπορούμε να καλύψουμε τα λειτουργικά μας έξοδα. Ναι μεν λειτουργούμε, αλλά λειτουργούμε «μπαίνοντας συνεχώς μέσα». Πόσο θα πάει αυτό; Πόσο θα μπορέσουμε να κρατηθούμε. Και επιπλέον, εμείς δεν ήμασταν σύλλογοι που είχαμε μεγάλο ταμειακό απόθεμα. Διότι πάντα πολλές δράσεις μας γίνονταν δωρεάν ή με ένα πολύ μικρό τίμημα για να τις παρακολουθεί όλος ο κόσμος και κοιτούσαμε – με μια χορηγία από έναν φορέα – να μπορέσουμε να καλύψουμε τα έξοδα μιας εκδήλωσης για να μπορέσουμε να την πραγματοποιήσουμε. Όλοι έχουμε απόψεις, ιδέες, σχέδια και σε όλους μας αρέσει το ωραίο, το πρωτοποριακό και το καινοτόμο αλλά και αυτά απαιτούν και έξοδα. Αυτοί είναι οι λόγοι που μας έχουν περιορίσει σε μια στάση αναμονής. Από εκεί και πέρα, δεν νομίζω ότι θα χαθούν οι θεσμοί. Η παράδοση είναι δυνατή. Δεν χάθηκε εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Όλοι εμείς είμαστε οι θεματοφύλακες αυτής της προσπάθειας και πρέπει να την στηρίξουμε και να την συνεχίσουμε. Θέλω να πιστεύω ότι τα επόμενα χρόνια – αν τα πράγματα είναι καλύτερα (όλοι ευελπιστούμε σε αυτό) και με διάθεση και κέφι – θα γίνουν ξανά ίσως και πιο πολλά και πιο δυναμικά, γιατί μας έχει λείψει όλο αυτό.
Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΟΙ «ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ» ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝ ΥΠΟΥΡΓΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Από την πλευρά του ο κ. Κατσούλης επισήμανε ότι:
Το πρόβλημα έχει πολλά επίπεδα ανάλυσης. Πρώτα από όλα, υπάρχει ο γενικότερος φόβος της πανδημίας, που αποτρέπει να μέλη των συλλόγων να συμμετέχουν στις δράσεις και στα εργαστήρια των συλλόγων. Επίσης, το ότι επιτρέπεται – για παράδειγμα – να γίνεται μια συνάθροιση, δεν σημαίνει ότι οι χώροι που έχουν οι σύλλογοι πληρούν όλες τις προδιαγραφές. Θέλω να πω ότι ο κάθε σύλλογος, ανάλογα με τις δυνατότητές του, έχει κάποιο συγκεκριμένο χώρο. Όταν οι ΚΥΑ βγαίνουν με «απαίτηση» απόστασης ενάμιση μέτρου είτε από χορευτή σε χορευτή είτε από χορωδό σε χορωδό, δεν υπάρχει ο τεράστιος χώρος που θα καλύψει τις απαιτήσεις αυτές. Από την άλλη, τα εργαστήρια κατακερματίζονται. Ας μην ξεχνάμε ότι οι σύλλογοι λειτουργούσαν πάντα και στο πλαίσιο της ομάδας, της συνεργασίας αλλά και της παρέας. Όταν «σπας» ένα τμήμα σε δυο – τρία μικρότερα, για να μπορέσεις να εναρμονιστείς με τις ΚΥΑ, αυτό δημιουργεί επιπρόσθετα προβλήματα. Σίγουρα, μας λυπεί το ότι δεν θα γίνουν οι Θρακικές Λαογραφικές Εορτές γενικότερα, παρά θα γίνουν κάποιες συναυλίες. Είναι δεδομένο ότι ο Δήμος και ο κάθε υπεύθυνος κοιτάζει να πληροί τις προϋποθέσεις που τίθενται από το κράτος, όσον αφορά στην διεξαγωγή των εκδηλώσεων, αλλά θεωρούμε ότι θα μπορούσαν να γίνουν σε υπαίθριο χώρο και κάποιες εκδηλώσεις που σχετίζονται με την Λαογραφία. Εδώ βέβαια, η δική μου τοποθέτηση είναι ότι λαογραφία δεν είναι μόνον ο χορός. Θα μπορούσαν να διοργανωθούν και άλλες εκδηλώσεις, όπως μια ομιλία με παρουσίαση των λαογραφικών στοιχείων που εμφανίζονται την περίοδο της Αποκριάς, οπότε να υπάρχει και ένα θεωρητικό υπόβαθρο σε όλο αυτό και να έχει κάποιος μια γνωριμία και με το λαογραφικό υπόβαθρο σε αυτό το επίπεδο (ποιες εκδηλώσεις γίνονταν, τι έκαναν με τα φαγητά, τι παραδόσεις είχαν κ.ο.κ).
ΛΥΣΗ ΤΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΣΤΟΥΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΔΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑ
Επιπλέον ο ίδιος, επισήμανε μεταξύ άλλων ότι:
Θεωρώ ότι οι σύλλογοι δεν μπορούν να έχουν πολύ μεγάλες εγκαταστάσεις. Εκτός από συγκεκριμένους συλλόγους (βλέπε ΦΕΞ, Λύκειο των Ελληνίδων) που έχουν δικά τους κτίρια, οι υπόλοιποι σύλλογοι φιλοξενούμαστε σε διάφορα κτίρια. Μια λύση – επειδή ο τόπος μας επενδύει στην Λαογραφία και σύλλογοι είναι ένα βασικό κομμάτι της τουριστικής ανάπτυξης του τόπου – θα ήταν να μπορούσαν να δοθούν κίνητρα ώστε ο κάθε σύλλογος να μπορέσει να έχει τον δικό του χώρο και να μπορεί (ενδεχομένως) να φιλοξενεί και άλλες δράσεις. Για παράδειγμα εμείς, ως Σύλλογος Μικρασιατών έχουμε ένα λαογραφικό υλικό που σήμερα βρίσκεται παροπλισμένο αλλά θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν πρόσθετο χώρο έκθεσης λαογραφικών αντικειμένων μικρασιατικής κυρίως προέλευσης, που θα μπορούσε να συντελέσει σε ένα δίκτυο χώρων που θα μπορούν να «τονώσουν» την τουριστική προβολή του τόπου μας. Γιατί είναι πολύ ωραίο να έχουμε τις ΘΛΕ και τις ΓΠΠ, αλλά νομίζω ότι ο τόπος έχει ανάγκη από μια ετήσια προβολή και τόνωση της ετήσιας επισκεψιμότητας. Επιπλέον, θα μπορούσαν να γίνουν και φεστιβάλ που είτε άπτονται της λαογραφίας είτε έχουν και ένα σύγχρονο αποτύπωμα, ώστε η Ξάνθη να δημιουργήσει αφενός τις «άυλες» υποδομές (θεσμούς και φεστιβάλ) για να υποδέχεται κόσμο όλη την χρονιά και αφετέρου υλικές υποδομές… Πιστεύω ακράδαντα ότι οι σύλλογοι πρέπει να βοηθηθούν ώστε να αποκτήσουν την δική τους «στέγη» και να μπορέσουν να οργανώσουν και άλλες δράσεις…
Κλείνοντας ο κ. Κατσούλης, αναφέρθηκε και στην οικονομική «αιμορραγία» των συλλόγων, κάνοντας λόγο για πτώση της τάξεως του 60-70% σε όλους τους συλλόγους, επισημαίνοντας παράλληλα ότι οι σύλλογοι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν ούτε στα λειτουργικά τους έξοδα και εκφράζοντας την ανησυχία του σχετικά με το κατά πόσο θα καταφέρουν να επανέλθουν, σε εποχές προ – covid.
