Με αφορμή την αυτοκτονία γυναίκας στην Καβάλα που αποδίδεται στο ότι εντοπίσθηκε θετική στον κορωνοϊό…
Οι αγχώδεις διαταραχές ενός θετικού κρούσματος, δεν οδηγούν σε αυτοκτονία – Πάντα υπάρχει ένα υποκείμενο ψυχιατρικό νόσημα, σημειώνει ο γνωστός Ψυχίατρος στην «Θ»
Απαντήσεις σε καίριες ερωτήσεις από πλευράς ψυχιατρικής αντιμετώπισης κρουσμάτων κορωνοϊού (αφού ο καθένας μας πλέον έχει έναν συγγενή, έναν φίλο ή έναν γνωστό θετικό στον CoviD – 19) δίνει μέσα από την «Θ» ο Ψυχίατρος και Βουλευτής ΚΙΝΑΛ Ξάνθης κ. Μπουρχάν Μπαράν, με αφορμή την τραγική είδηση αυτοκτονίας γυναίκας στην Καβάλα, η οποία απέδωσε (κατά την πρώτη αποτυχημένη απόπειρα) την πράξη της αυτή, στο γεγονός ότι εντοπίσθηκε θετική στον κορωνοϊό!
Ερ: Είδαμε ένα ακόμη δυσάρεστο συμβάν στην γειτονική Καβάλα, με μια απόπειρα αυτοκτονίας μιας γυναίκας θετικής στον CoviD, που όμως μια μέρα αργότερα τελικά αυτοκτόνησε. Είναι το «στίγμα» του κορωνοϊού που οδηγεί σε κάτι τέτοιο ή κάποιες ψυχιατρικές επιπλοκές;
Απ: Ας ξεκινήσουμε λέγοντας ότι ο κορωνοϊός δεν είναι μια ανίατη ασθένεια και τα ποσοστά θνησιμότητας από κορωνοϊό είναι πολύ μικρά σε όλη την Ελλάδα. Εμείς στην Ψυχιατρική έχουμε ένα κεφάλαιο που ονομάζεται «οξεία διαταραχή έντονου στρες». Δηλαδή άτομα που έχουν ζήσει ένα τραυματικό γεγονός (τροχαίο, πλημμύρες, σεισμούς κ.ο.κ) αντιδρούν με άγχος. Η αυτοκτονικότητα όμως σε αυτούς τους ανθρώπους δεν είναι συχνό φαινόμενο. Και ένας άνθρωπος που διαπίστωσε ότι έχει κορωνοϊό, δεν «επιβάλλεται» να βάλει τέλος στην ζωή του. Υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που είναι φορείς, το έχουν περάσει και δεν έχουν παρουσιάσει συμπτώματα. Στους καρκινοπαθείς για παράδειγμα υπάρχει ένα υψηλό ποσοστό αυτοκτονιών. Όταν έχουμε έναν καρκινοπαθή σε προχωρημένο στάδιο, τα νούμερα είναι υψηλά. Αλλά τώρα, επειδή ένας άνθρωπος βρέθηκε θετικός στον κορωνοϊό, ψυχιατρικά αυτό δεν μπορούμε να το εξηγήσουμε. Περισσότερο με τον κορωνοϊό συναντούμε αγχώδεις διαταραχές.
Ερ: Αυτές οι αγχώδεις διαταραχές, μπορούν να οδηγήσουν σε απόπειρες ή και αυτοκτονίες;
Απ: Όχι, διότι ίσα ίσα με το άγχος φοβόμαστε τον θάνατο. Αγχώνομαι με τον κορωνοϊό για να μην πεθάνω. Τις αυτοκτονίες τις βλέπουμε πιο πολύ στις καταθλίψεις. Αν υπάρχει μια ασθένεια που κρατά μήνες και χρόνια, λέει κάποιος ότι «είμαι σε αδιέξοδο, δεν θα γίνω ποτέ καλά, δεν έχει νόημα που ζω, το μέλλον είναι μαύρο και είναι καλύτερα να αυτοκτονήσω». Το αν πει κάποιος ότι «επειδή έχω κορωνοϊό, θα πεθάνω» με αυτά τα μικρά ποσοστά θνησιμότητας, μας φαίνεται παράδοξο. Πρέπει να κρύβεται από κάτω μια άλλη αιτία. Θα αυτοκτονούσε κάποιος «στα τελευταία» του, όταν βλέπει ότι ο κορωνοϊός έχει εξαπλωθεί σε όλο του το σώμα, δεν αντιμετωπίζεται, αλλά αυτοί οι άνθρωποι με αυτήν την οργανική νόσο στην ΜΕΘ. Για αυτό δεν μπορώ να τα συνδυάσω με τον κορωνοϊό.
Ένας άνθρωπος που έχει χρόνιο νόσημα (το βλέπουμε συνήθως σε βαριές καταθλίψεις) είναι σε αδιέξοδο από την φύση της αρρώστιας. Στις καταθλίψεις δύο στους τρεις ασθενείς έχουν τον αυτοκτονικό ιδεασμό. Απλώς είναι πολύ λίγοι αυτοί που το σχεδιάζουν. Δηλαδή ένας σε πληθυσμό 10.000. Προσωπικά, στην Ξάνθη θα περίμενα 10 – 15 αυτοκτονίες τον χρόνο, αν υπολογίσουμε ότι είμαστε 100.000 άνθρωποι. Άρα δεν είναι τόσο συχνό φαινόμενο η αυτοκτονία. Αλλά τώρα, λόγω του κορωνοϊού, αν έχει την κατάθλιψη στο υπόβαθρο κάποιος και βλέπει ότι κλείστηκε στο σπίτι ενώ έβλεπε έτσι και αλλιώς «μαύρο» το μέλλον και δεν ξέρει πότε θα τελειώσει η «ιστορία», εκεί μπορεί να αυτοκτονήσει σαν μια επιπλέον κατάσταση. Αλλά ας μην εξισώσουμε τον κορωνοϊό με την αύξηση των αυτοκτονιών. Πάντα υπάρχει ένα υποκείμενο ψυχιατρικό νόσημα, συνήθως σχιζοφρένειες και καταθλίψεις.
Ερ: Τι ψυχικές διαταραχές μπορεί να επιφέρει ο κορωνοϊός, σε έναν ασθενή;
Απ: Μπορεί να δημιουργήσει κρίσεις πανικού, αγχώδεις διαταραχές (προσωρινές και λόγω του εγκλεισμού) αλλά αυτό δεν οδηγεί στην αυτοκτονία. Ίσα ίσα, φοβόμαστε τον θάνατο με τον κορωνοϊό. Έχει αποδιοργανωθεί η ζωή μας, το πρόγραμμά μας, το μέλλον μας, αλλά όλα αυτά ανήκουν στις αγχώδεις διαταραχές, όπου οι αυτοκτονίες δεν είναι συχνό φαινόμενο. Πιο πολύ είναι στις καταθλίψεις.
Ερ: Πως αντιμετωπίζουμε έναν άνθρωπο θετικό στον κορωνοϊό, υποστηρικτικά; Τι μπορούμε να κάνουμε;
Απ: Κατά αρχήν τα νούμερα των νοσούντων δεν είναι αυτά που μας λένε. Δεν λέω ότι μας τα κρύβουν, απλώς επειδή είμαστε μέσα στο σύστημα υγείας, βλέπουμε ότι ο κόσμος δεν πηγαίνει, δεν κάνει τεστ, υπάρχουν ασυμπτωματικοί (κρυφά περιστατικά) άρα τα νούμερα είναι πολλά. Άρα δεν μπορεί να πει κάποιος ότι στιγματίζεται από τον κορωνοϊό.
Οπωσδήποτε το άγχος είναι αντίδραση του οργανισμού έναντι του κινδύνου (απειλούμενου θανάτου κλπ). Εδώ θα προσπαθήσουμε να το δώσουμε στατιστικά: Δηλαδή φοβόμαστε τα αεροπλάνα, αλλά αν πάμε στατιστικά, πόσα αεροπλάνα έχουν πέσει μέχρι τώρα και πόσες πτήσεις έχουμε στον αέρα αυτήν την στιγμή; Θα βγουν κάποια νούμερα ελάχιστα. Άρα και εδώ προσπαθούμε να ενημερώσουμε τον ασθενή ότι ναι μεν είναι μια δύσκολη ασθένεια, αλλά δεν είναι θανατηφόρα. Αυτό που φοβόμαστε με τον κορωνοϊό είναι η εύκολη μετάδοσή του. Από αυτό κινδυνεύει να πέσει το σύστημα υγείας. Οι θάνατοι από κορωνοϊό, δεν είναι τόσοι. Με μια απλή ίωση, έχουμε περισσότερους θανάτους. Αυτό που μας ανησυχεί, επειδή η εξάπλωση είναι γρήγορη, είναι να μην πέσει το σύστημα υγείας και για αυτό κάθε μέρα ακούτε ότι «έχουμε τόσα κρεβάτια ΜΕΘ». Άρα σε έναν θετικό ασυμπτωματικό ασθενή, που τον έχουμε στην καραντίνα θα του πούμε ότι δεν τίθεται θέμα ζωής. Είναι εκατομμύρια άτομα στον κόσμο θετικοί, αλλά αν δει τα νούμερα θνησιμότητας είναι ελάχιστα. Και βέβαια χρειάζεται και η σωστή ενημέρωση από τον γιατρό.
Ερ: Αν δούμε ότι κάτι δεν μας «αρέσει» παρόλα αυτά, στην συμπεριφορά του ασθενούς, τι πρέπει να κάνουμε;
Απ: Απευθυνόμαστε σε κάποιον ειδικό. Και εμείς, επειδή είναι λίγες οι μέρες (σ.σ. της καραντίνας) δίνουμε ένα αγχολυτικό (τύπου Xanax κλπ) για να ξεπεράσει το άγχος, αλλά αν δούμε ότι και μετέπειτα από το άγχος δεν μπορεί να το ξεπεράσει και περάσει η περίοδος των 14 ημερών της καραντίνας, βάζουμε και αντικαταθλιπτικό. Η φύση του ανθρώπου είναι τέτοια που θέλει να γνωρίζει το μέγεθος του κινδύνου όσο μεγάλος και αν είναι. Αυτό το ζήσαμε και με την ελληνική κρίση και πάντα έλεγα στους πολιτικούς «πείτε το μέγεθος της κρίσης για να προσαρμοστεί ο άνθρωπος». Αν κάποιος μπει την νύχτα σε ένα δάσος και ακούσει έναν θόρυβο, τον ερμηνεύει σαν μια απειλή ενώ μπορεί να είναι ένα αθώο πουλάκι που κάνει τον θόρυβο. Επειδή όμως, δεν το ξέρει και δεν το βλέπει, το ερμηνεύει ως μια απειλή για την ζωή του και έπειτα «κουρδίζει» το σύστημα του οργανισμού που ξεκινά με την ταχυκαρδία, οξυγονώνονται οι μύες και ο εγκέφαλος λέει «ή θα πολεμήσεις με τον κίνδυνο ή θα φύγεις». Άρα πρέπει να είσαι προετοιμασμένος.
Ερ: Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους Ξανθιώτες, με αφορμή όλα τα παραπάνω;
Απ: Ο κόσμος της Ξάνθης πρέπει να γνωρίζει ότι αυτές οι αυτοκτονίες δεν έχουν καμία σχέση με τον κορωνοϊό. Αυτοί που είναι θετικοί στον κορωνοϊό δεν αυτοκτονούν. Ίσα ίσα φοβούνται τον θάνατο. Αν δουν ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το υπερβολικό άγχος και ότι δεν μπορούν να το διαχειριστούν (και εδώ πρέπει να πούμε οτι δεν πρέπει να υπάρχει και χαλαρότητα, ότι ο κορωνοϊός δεν θα μας κάνει τίποτα) να απευθυνθούν στον ψυχίατρο.
