Τ. Μακρή: Η βία «διδάσκεται» μέσα στο σπίτι – Το παιδί είναι εκτεθειμένο σε ο,τι έρχεται απ΄έξω

Η γνωστή Ψυχολόγος και Συγγραφέας, μιλά αποκλειστικά στην «Θ», με αφορμή τα φαινόμενα bullying και βίας, που αυξάνονται συνεχώς

Ας μην δίνουμε στα παιδιά μας «Φτερά Ικάρου», σημειώνει η ίδια

Μακελάρηδες, που δέχθηκαν bullying στο σχολείο και κατέληξαν να σκοτώνουν ή να τραυματίζουν συνομιλήκους τους, επιθετικά παιδιά μέσα και έξω από την σχολική κοινότητα, ομάδες που επιτίθενται σε «αδύναμους» συνομήλικους τους ή σπάνε και ρημάζουν ο,τι βρουν μπροστά τους.

Αυτή είναι η «εικόνα» που βλέπουμε σε καθημερινή, σχεδόν, βάση να υφίσταται εντός των σχολείων αλλά και εντός του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου και όχι μόνο σε Πολιτείες της Αμερικής αλλά και σε χώρες της Ευρώπης και στην Ελλάδα, σε αρκετές περιπτώσεις.

Πως «γεννάται» η βία; Πως δημιουργούνται οι ομάδες παιδιών που ασκούν bullying σε άλλα παιδιά; Πως επηρεάζεται ένα παιδί από τραγούδια, ταινίες, video games και διαδίκτυο και πως μπορούμε να τα  προστατεύσουμε;

Απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω, δίνει αποκλειστικά μέσα από την «Θ», η γνωστή ψυχολόγος και συγγραφέας κ. Τένια Μακρή.

Η ίδια, επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι η βία «διδάσκεται» από το σπίτι, ενώ αναλύει τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται οι «ομάδες» που επιτίθενται σε άλλα παιδιά, μέσα στο σχολείο, τονίζοντας παράλληλα ότι ένα παιδί είναι εκτεθειμένο σε ο,τι έρχεται απ΄έξω.

Τέλος, η κ. Μακρή, συμβουλεύει τους γονείς να μην δίνουν «Φτερά Ικάρου» στα παιδιά τους, ενώ παράλληλα σημειώνει με έμφαση ότι το σχολείο είναι συνέχεια της οικογένειας και δεν αποτελεί πηγή γνώσης αλλά πηγή ζωής.

Η ΒΙΑ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ – ΕΤΣΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΟΙ «ΟΜΑΔΕΣ»

Αναλυτικότερα, η κ. Μακρή, εξήγησε στην «Θ» ότι:

Η βία διδάσκεται μέσα στο σπίτι. Και η βία, διδάσκεται  στα παιδιά μέσα στο σπίτι, από τον τρόπο που εκείνα δέχονται την βία από τους γονείς τους, από τα αρχέτυπά τους και από το πώς βλέπουν τα παιδιά να επικοινωνούν και να συμπεριφέρονται τα αρχέτυπα μεταξύ τους ( δηλαδή οι γονείς τους). Άρα λοιπόν, η βία γεννιέται και διδάσκεται και είναι μιμητική συμπεριφορά, την οποία το παιδί παίρνει και βγάζει προς τα έξω. Όταν ένα παιδί, έχει μάθει μέσα στην βία – στην κακοποίηση – η συναισθηματική του τροφοδότηση είναι πολύ ελλιπής. Συνεπώς, όταν ένα παιδί είναι συναισθηματικά ελλιπώς τροφοδοτημένο, εκείνο που σκέπτεται για τον εαυτό του, είναι ότι «δεν αξίζει» (για να μην το προσέχουν, για να μην το φροντίζουν, για να μην το αγαπούν με τον τρόπο που θα ήθελε εκείνο, για να το παραμελούν, να το «γεμίζουν» με ύλη και όχι με συναίσθημα). Το παιδί αυτό, εισπράττει ότι δεν έχει αξία τίποτε άλλο, παρά μόνο ότι αυτό είναι ένα παιδί που οι γονείς το «χρησιμοποιούν» με τον τρόπο που θέλουν εκείνοι. Άρα, τα παιδιά που ξεκινούν με βία μέσα από το σπίτι τους και με ελλιπείς συναισθηματικές ανάγκες (άρα με αλλοιωμένη εικόνα του εαυτού τους), όλα αυτά θα ψάξουν να τα βρουν έξω. Μετά από τους γονείς, την εικόνα μας την φτιάχνει ο δάσκαλος και μετά οι φίλοι μας. Όταν λοιπόν το παιδί φτάσει στην εφηβεία, εκείνο που μετρά για εκείνο είναι η γνώμη που έχουν οι φίλοι του, η ομάδα του, για εκείνο. Ένα παιδί που έρχεται με βία από το σπίτι του, δεν θα πάει με τα παιδάκια που είναι «απαλά», αλλά με τα παιδιά που είναι νευρικά. Θα πάει στα παιδιά όπου βλέπει την δική του συμπεριφορά (δηλαδή την βίαιη συμπεριφορά). Έτσι, δημιουργούνται οι ομάδες. Οι ομάδες όμως έχουν μια δομή (όπως έχει και η οικογένεια δομή) και υπάρχει αρχηγός (όπως υπάρχει και στην οικογένεια) και ανάλογα με τον αρχηγό, το παιδί συμπεριφέρεται όπως συμπεριφέρονταν και στο σπίτι του. Υποτάσσονταν στον αρχηγό; Θα υποταχθεί και εκεί. Δεν θα βρει έναν δίκαιο, απαλό, ενεργητικό, με ενδιαφέροντα αρχηγό. Θα βρει εκείνον που θα του «βγάλει» όλη του την βία και τα συναισθήματα της έλλειψης που έχει προς τα έξω. Έτσι δημιουργείται η βία.

Που θα την εξασκήσω όμως την βία; Στην οικογένειά μου; Μπορεί, γιατί βλέπουμε παιδιά που επιτίθενται στους γονείς και βλέπουμε και γονείς που επιτίθενται στα παιδιά. Άρα που θα το κάνω; Θα το κάνω στην γειτονιά μου και στο σχολείο μου. Έτσι, το σχολείο γίνεται οι «κοιτίδα» μέσα στην οποία θα δημιουργήσω την ομάδα μου, θα προσκολληθώ στα παιδιά που μου θυμίζουν τον εαυτό μου και στην γειτονιά μου. Όταν γίνω μέλος αυτής της ομάδος, οφείλω να δέχομαι τον αρχηγό και τους κανόνες της ομάδας. Έτσι βλέπουμε ότι αρχίσει ο εκφοβισμός μέσα στο σχολείο.

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΔΕΧΟΝΤΑΙ BULLYING ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙΝΑ ΠΟΥ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΣ ΔΕΝ ΤΑ ΕΧΟΥΝ ΔΙΔΑΞΕΙ ΑΜΥΝΕΣ

Αναφορικά με τα παιδιά που επιλέγουν οι θύτες, η κ. Μακρή, επισήμανε ότι:

Θα διαλέξω τον διαφορετικό. Αυτός θα είναι ο καλός μαθητής, ο αθλητής, αυτός που έχει δυνατότητες, αυτός που έχει σπυράκια, το κοριτσάκι και το αγοράκι που πιθανότατα έχει περισσότερο βάρος; Θα είναι εκείνο το παιδάκι που έρχεται με το ψωμάκι του στο σχολείο και είναι προσεγμένο από την οικογένειά του; (αυτό που θα ήθελε το παιδί να έχει για τον εαυτό του και δεν το έχει;). Σε αυτόν θα επιτεθώ.

Τα παιδιά που δέχονται bullying, είναι εκείνα τα οποία οι γονείς τους δεν τα έχουν διδάξει άμυνες. Νιώθουν και εκείνα ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν. Και εκείνα δεν ξέρουν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Άρα, σε αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει να αναζητήσεις κάποιον με «κυριαρχία». Ο πρώτος είναι ο γονέας σου και ο άλλος, το σχολείο σου, στο οποίο θα ανατρέξεις για να ζητήσεις βοήθεια. Έτσι, εμπλέκεται το σχολείο που ή λαμβάνει τα μέτρα του ή δεν τα λαμβάνει και έτσι έρχεται και ο γονιός, που βλέποντας ότι το παιδί του κακοποιείται με εκφοβιστικές και τραμπούκικες συμπεριφορές, το υπερασπίζεται, το προστατεύει και λαμβάνει τα μέτρα που πρέπει.

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΕΙΝΑΙ ΕΚΤΕΘΕΙΜΕΝΟ ΣΕ Ο,ΤΙ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠ΄ΕΞΩ – ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΙΑ, ΥΠΑΡΧΕΙ ΦΟΒΟΣ

Επιπλέον, η ίδια τόνισε ότι:

Αν φτάσουμε στο σημείο να βγάζουν τα παιδιά όπλα, σιδερογροθιές, να βιάζουν, να στριμώχνουν κορίτσια στην γωνία και να τους σκίζουν τα ρούχα (γιατί έχει συμβεί και αυτό), μιλάμε για συμπεριφορές όπου αρχίζουμε και γινόμαστε μιμητές της βίαιης συμπεριφοράς. Που θα το μάθω αυτό; Από ταινίες που παρακολουθώ, από το διαδίκτυο, από τα παιχνίδια του διαδικτύου και από οπουδήποτε μπορώ να πάρω τέτοια «μαθήματα», ανεξόδως, γιατί έτσι μπορώ να «κυριαρχήσω» στον κόσμο για τον οποίο εγώ δεν ρωτήθηκα και είμαι υποχρεωμένος να ζω. Αυτό είναι το «μότο» που έχουν τα παιδιά. «Μου έχεις φτιάξει έναν κόσμο στον οποίο με καλείς να ζήσω, αλλά εγώ δεν έχω συμμετάσχει καθόλου στην κατασκευή του και εσύ με υποχρεώνεις να ζήσω». Έτσι, έρχεται ο άλλος κύκλος που ονομάζεται «κοινωνικό σύνολο» και περιλαμβάνει τα video games, την μουσική, τις ταινίες κλπ. Και επειδή σήμερα το παιδί είναι κυριολεκτικά έρμαιο, με το τηλέφωνο στο χέρι, με την πρόσβαση στο διαδίκτυο και με ο,τιδήποτε μπορεί να πάρει – ανερμάτιστο και χωρίς την παρουσία ενός γονιού που θα το προστατεύει – είναι κυριολεκτικά «κρεμασμένο στα μανταλάκια». Με άλλα λόγια είναι εκτεθειμένο σε ο,τιδήποτε έρχεται απ΄έξω. Και χωρίς να έχει την δυνατότητα της ηλικίας να το εκλογικεύσει, το συναίσθημα να το συγκρατήσει, την οικογένεια για να καταφύγει, το σχολείο για να του βάλει το «πλέγμα» της ασφάλειας, το παιδί γίνεται όλο και περισσότερο επιθετικό από φόβο μήπως γίνει εκείνο θύμα εκβιασμού και εκφοβισμού άλλων. Πίσω λοιπόν από την βία, υπάρχει φόβος.

ΑΣ ΜΗΝ ΔΙΝΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ «ΦΤΕΡΑ ΙΚΑΡΟΥ» – ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ – ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΑΛΛΑ Η ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Κλείνοντας, στο μήνυμά της προς τους γονείς αλλά και προς το εκπαιδευτικό περιβάλλον, η κ. Μακρή σημείωσε ότι:

Το πρώτο που θα έλεγα προς τον γονιό είναι πως επειδή το παιδί σου το έκανες με την θέλησή σου, πρέπει να έχεις και την ευθύνη να το μεγαλώσεις σωστά. Μεγαλώνω σωστά, σημαίνει ότι είμαι κοντά στο παιδί μου, το αφουγκράζομαι και του ικανοποιώ τις συναισθηματικές του ανάγκες. Όχι τις υλικές του ανάγκες. Οι γονείς λένε «τα είχε όλα» και εννοούν το ποδήλατο, τα παιχνίδια, τα ρούχα, το χαρτζιλίκι, το κινητό τηλέφωνο, το ιντερνετ κλπ. Το παιδί δεν έχει ανάγκη από αυτά, αλλά ανάγκη να το αγαπήσουν, να το εκτιμήσουν, να το σεβαστούν για αυτό που είναι. Το παιδί μας, δεν γεννιέται για να μοιάσει σε εμάς και να «συνεχίσει» εμάς. Πρέπει να το εκτιμήσουμε σαν μοναδικότητα, να το αφουγκραστούμε και να του προσφέρουμε ο,τι είναι δυνατόν συναισθηματικά, να πατήσει γερά στα πόδια του, να ανοίξει τα «φτερά» του και να πετάξει. Ας μην δίνουμε λοιπόν στα παιδιά μας «Φτερά Ικάρου» που μόλις φτάσουν κοντά στον ήλιο (δηλαδή στον κίνδυνο) θα λιώσουν. Η ύλη που προσφέρουμε στα παιδιά μας είναι τα «Φτερά του Ικάρου». Δεν είναι τα γερά «φτερά». Βέβαια, πολύ μεγάλη σημασία έχει όχι μόνο η σχέση με τον γονιό μας αλλά και η σχέση που έχουμε με τον ή την σύντροφο μας. Το παιδί, μαθαίνει την αγάπη από τον τρόπο με τον οποίο το αγαπούν οι γονείς του και από τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τους γονείς του να αγαπιούνται.

Ως προς το σχολείο, δεν είναι ούτε «ξεκρέμαστο» ούτε ανερμάτιστο. Είναι η συνέχεια της οικογένειας, άρα η οικογένεια είναι συνδεδεμένη με το σχολείο. Το σχολείο δεν είναι «πάρκινγκ» των παιδιών, αλλά μια συνέχεια του σπιτιού μας στην έξω κοινωνία. Δεν είναι η πηγή γνώσης, είναι η πηγή της ζωής. Μέσα στο σχολείο μαθαίνουμε να ζούμε γιατί εκεί συναντάμε συνειδητά, όσο μας το επιτρέπει σιγά σιγά η ηλικία μας, τις διάφορες προσωπικότητες και τα παιδιά που προέρχονται από τελείως διαφορετικά περιβάλλοντα με τελείως διαφορετικές συνήθειες και αρχές. Άρα, το σχολείο είναι εκείνο που θα αποτελέσει την μετάβαση από την προστασία της οικογένειας, στο ανοικτό κοινωνικό σύνολο. Ποιος είναι εκεί ο μαέστρος; Ο εκπαιδευτικός! Άρα υπάρχει σύνδεση μεταξύ της οικογένειας και του σχολείο και αυτό σημαίνει ότι ο γονέας παραδίδει το παιδί του στο σχολείο και μένει σε επαφή με αυτό, με τον δάσκαλο ή τον καθηγητή, όχι για να πάρει την βαθμολογία αλλά για να βλέπει πως το παιδί του συμπεριφέρεται στο κοινωνικό σύνολο και πως εξελίσσει την προσωπικότητά του. Το σχολείο δεν έχει να μας μάθει μόνον γράμματα. Έχει να μας μάθει ζωή. Να ζούμε μέσα σε ένα σύνολο διαφορετικών προσωπικοτήτων και διαφορετικών ανθρώπων, προερχόμενα από διαφορετικά κοινωνικά και οικονομικά περιβάλλοντα.