Παιδοκτόνοι, πατροκτόνοι, μητροκτόνοι, αδελφοκτόνοι, βιαστές των παιδιών τους…
Μπουρχάν Μπαράν: «Η βία δεν είναι ασθένεια, είναι συμπεριφορά…»
Τείνει να γίνει «ρουτίνα» πλέον και καθημερινότητα… Ο λόγος για περιστατικά βίας, ιδιαίτερα από συγγενείς σε συγγενείς, με ακραίες εκφάνσεις όπως «ψυχρές» δολοφονίες παιδιών, γονέων, αδελφών, βιασμοί παιδιών και άλλα εγκλήματα ειδεχθούς χαρακτήρα… Εύλογα γεννιέται η ερώτηση αν τελικά «ζούμε σε μια άρρωστη κοινωνία».
Μια «κοινωνία» για την οποία μιλά στην «Θ» ο γνωστός Ψυχιάτρος κ. Μπουρχάν Μπαράν ο οποίος και εξηγεί τα αίτια αυτής της «κατάντιας» (αν και το θέμα είναι πολύπλοκο και πολυδιάστατο) που ξεκινά όπως αναφέρει χαρακτηριστικά από ολοένα και πιο μικρή ηλικία.
«ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΒΙΑ…»
Ειδικότερα ο ίδιος αναφέρει στην «Θ» ότι «μιλάμε για ένα πολύπλοκο και πολυδιάστατο θέμα. Η βία βέβαια υπάρχει στον άνθρωπο από τον πρώτο άνθρωπο. Η βία να για σκοτώσει κανείς ξεκινά από τότε που ξεκίνησε η ανθρωπότητα, επειδή ο άνθρωπος έπρεπε να σκοτώσει για να φάει ή για να επιβιώσει. Το έχουμε μέσα μας, αλλά καθώς περνούσαν τα χρόνια, ο άνθρωπος εξελίχθηκε, μπήκαν οι νόμοι, μπήκαν οι θρησκείες και «περιόρισαν» το ένστικτο αυτό που έχουμε μέσα μας. Δυστυχώς όμως οι σημερινές συγκυρίες συντελούν για να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί η βία. Όντως οι απειλές και οι πράξεις βίας, έχουν γίνει πια καθημερινό φαινόμενο στην ζωή μας και τα βλέπουμε και εμείς σαν ψυχίατροι».
«Η ΒΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ – ΚΟΡΥΦΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΝ ΚΑΙ ΣΕ ΕΙΚΟΣΑΧΡΟΝΟΥΣ»
«Είναι γνωστό ότι υπάρχει η πεποίθηση πως οι ψυχασθενείς είναι επικίνδυνα άτομα. Εμείς ξέρουμε πως οι ψυχασθενείς είναι επικίνδυνοι αλλά δεν είναι και τόσο αληθές αυτό. Για τα όσα παρατηρούμε καθημερινά δεν μπορούμε να τα αποδώσουμε στο ότι «ήταν ψυχασθενείς και έκαναν αυτό που έκαναν». Δεν είναι δηλαδή βέβαιο ότι μόνο οι ψυχασθενείς είναι αυτοί που ασκούν βία. Στην σημερινή κοινωνία παρατηρούμε επεισόδια βίας και στους «νορμάλ» ανθρώπους, στους ανθρώπους που έχουμε γύρω μας. Βία σημαίνει επίθεση σε αντικείμενα και σε άτομα. Βλέπουμε τι γίνεται στα Εξάρχεια, βλέπουμε τι γίνεται σε διαδηλώσεις και πορείες. Αυτό για παράδειγμα, είναι ένα είδος βίας. Επίσης υπάρχουν σεξουαλικές επιθέσεις σε άτομα και οι επιθέσεις σε άτομα. Η βία δεν είναι μια αρρώστια, είναι μια συμπεριφορά. Δεν υπάρχει στα βιβλία ψυχιατρικής ως ασθένεια. Συμβαίνει συχνά και σε άτομα που δεν έχουν διάγνωση ψυχικής διαταραχής. Μην το «κωδικοποιούμε» μόνο για τους δικούς μας ασθενείς. Ας μην το περιορίζουμε στο ότι «είναι ψυχασθενής και ασκεί βία» συνεχίζει ο ίδιος, υπογραμμίζοντας ότι «το ιστορικό της βίας, είναι ένας αξιόπιστος δείκτης για επανεμφάνιση της βίας και στο μέλλον. Ένα παιδί που έχει μεγαλώσει με βία ή με εκφοβισμό (bullying) στο σχολείο κλπ, είναι αναμενόμενο και στο μέλλον να πράξει τα ίδια πράγματα. Σημασία έχει η ηλικία, γιατί τελευταία βλέπουμε ότι η βία κορυφώνεται στους εφήβους και στα άτομα που είναι στην αρχή της δεκαετίας των 20 ετών. Τελευταία βλέπουμε τα ποσοστά βίας από ανήλικους να έχουν διπλασιαστεί και βέβαια δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε και τον σχολικό εκφοβισμό που έχει γίνει μόδα και τον παρατηρούμε καθημερινά. Από εκεί ξεκινά. Αυτά είναι τα πρώτα χρόνια της βίας. Μάλιστα η βία ασκείται περισσότερο από τους άνδρες. Επίσης υπάρχει και η ενδοοικογενειακή βία, που έχει ως χαρακτηριστικό την κακοποίηση του παιδιού από γυναίκες, από την μάνα που χτυπά το παιδί Αυτό όμως στατιστικά δεν μπορούμε να το ελέγξουμε γιατί δεν διαρρέει έξω. Τελευταία επίσης παρατηρούμε ότι η βία προέχεται σε μεγάλο βαθμό και από τους ανέργους και από άτομα χαμηλών κοινωνικοοικονομικών ομάδων, ενώ παίζει ρόλο και το μορφωτικό επίπεδο. Επίσης προέρχεται από ανθρώπους που κάνουν χρήση ουσιών (χασίς, ηρωίνη κλπ) και αλκοόλ. Και σε αυτούς είναι αυξημένα τα ποσοστά βίας είναι αυξημένα».
«ΤΟ ΚΑΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ…»
Για τους εφήβους τώρα, ο γνωστός ψυχίατρος, επισημαίνει ότι «μας ενδιαφέρει πιο πολύ αυτή η ηλικία γιατί από εκεί ξεκινά. Από την γονεϊκή αποστέρηση. Εκεί υπάρχει συχνά ιστορικό γονεϊκής παραμέλησης ή εγκατάλειψης καθώς και γονεϊκής κακοποίησης με λόγια ή με πράξεις. Όλη η ιστορία ξεκινά από την οικογένεια. Όταν ένα παιδί μεγαλώνει σε μια οικογένεια με τσακωμούς, μαλώματα ή χωρισμούς και διαστάσεις, αυτό το παιδί πραγματικά αργότερα θα το δούμε να έχει και βίαιη συμπεριφορά. Οι χωρισμοί, τα διαζύγια, οι συχνές αλλαγές περιβάλλοντος, μπορούν να αποτελέσουν τις βασικές αιτίες και βλέπουμε πλέον ότι και τα διαζύγια έχουν αυξηθεί πολύ. Δεύτερον υπάρχουν και τα κακά παραδείγματα. Πάρτε για παράδειγμα την εικόνα της Βουλής, όπου ακούμε βρισιές, τσακωμούς. Αυτό είναι το «κακό παράδειγμα», όπως και οι ενδοοικογενειακές συγκρούσεις ακόμη και τα παιχνίδια. Τα παιδιά επηρεάζονται από τους πολέμους (πιστόλια ως δώρα κλπ), από τους πολέμους. Άρα αυτό που δημιουργείται στον εγκέφαλο του παιδιού είναι ότι «για να μαλώνουν στην Βουλή, για να μαλώνουν τα κράτη μεταξύ τους, για να μαλώνει η μαμά με τον μπαμπά, άρα η βία δεν είναι και τόσο κακό πράγμα, αφού το κάνουν όλοι». Έτσι και οι λεκτικές και οι σεξουαλικές και γενικά οι επιθετικές και βίαιες συμπεριφορές, έχουν όντως αυξηθεί γιατί το παιδί λαμβάνει κακά παραδείγματα. Αυτά είναι τα στάδια της βίας που ολοένα και «εξελίσσονται». Όλα είναι βία».
«Η ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Η ΒΑΣΙΚΗ ΑΙΤΙΑ – ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΜΕ ΚΑΝΕΝΑΝ…»
«Σαφώς και υπάρχουν και οι ψυχικές ασθένειες, όπως η σχιζοφρένεια, η μανία, η ψυχωτική κατάθλιψη, οι διαταραχές προσωπικότητας κλπ που μπορούν να αποτελέσουν παράγοντες βίας. Ακόμη η σεξουαλική διαταραχή (όπως η διαταραχή στύσης) είναι μια αιτία βίας γιατί ο ασθενής το κάνει, ως επίδειξη ανδρισμού επειδή έχει το σεξουαλικό μειονέκτημα. Προσπαθεί να το καλύψει δείχνοντας ότι είναι «άντρας» και χρησιμοποιεί την βία» τονίζει επίσης ο κ. Μπουρχάν Μπαράν, σημειώνοντας ότι «κατ εμέ στο βάθος κρύβεται ότι ο άνθρωπος έχει απομονωθεί και σε αυτό οφείλεται η εξέλιξη του καπιταλισμού. Μας έκανε εξαρτημένα άτομα, οι κοινωνικές σχέσεις έχουν μειωθεί και έχουν αλλοιωθεί και επικοινωνούμε μέσα από ένα τηλέφωνο. Όλα αυτά μας έχουν απομονώσει. Δεν υπάρχουν σχέσεις. Δεν ασχολείται κανείς με κανέναν και κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη του και δεν προσπαθεί. Μου έχουν έρθει παιδιά που επηρεάστηκαν από σχολικό εκφοβισμό, έχω γράψει επιστολές σε καθηγητές κλπ και κανείς δεν ενδιαφέρθηκε. Δυστυχώς δεν τους ενδιαφέρει πια».
