Με αφορμή τους αιφνίδιους θανάτους και άλλου είδους «απώλειες» των τελευταίων ημερών στην Ξάνθη…
«Να εκδηλώνουμε ελεύθερα τα συναισθήματά μας και να μην κατακρίνουμε τα συναισθήματα των άλλων», οι βασικές συμβουλές του εγχειριδίου, που επιμελήθηκε
Θάνατοι λόγω κορωνοϊού, αιφνίδιοι θάνατοι νέων σε ηλικία ατόμων, θάνατοι από αυτοχειρίες και από διάφορα νοσήματα, αποτελούν – δυστυχώς – το τελευταίο χρονικό διάστημα, καθημερινές ειδήσεις στην Ξάνθη, βυθίζοντας ολοένα και περισσότερο στο πένθος την πόλη μας και κυρίως τους συγγενείς και τους φίλους των ατόμων που «φεύγουν»…
Βέβαια, το «πένθος» μπορεί να προκύψει και από άλλου είδους απώλειες – με σημαντικότερη αυτή που αφορά σε ανθρώπινη ζωή – δηλαδή ακόμη και από την απώλεια ενός αντικειμένου μεγάλης συναισθηματικής αξίας, την απώλεια εργασίας ή ακόμη και την απώλεια της ελευθερίας (που μικροί και μεγάλοι βιώσαμε κατά την διάρκεια του εγκλεισμού και των lockdown λόγω πανδημίας).
Όλα τα παραπάνω, αποτελούν ξεχωριστά κεφάλαια στο εγχειρίδιο – οδηγό, που επιμελήθηκε ο Ξανθιώτης ερυθροσταυρίτης κ. Τζαν Μεμέτ Αλή, στο πλαίσιο της πρακτικής του άσκησης στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, ο οποίος μίλησε στην «Θ» για το έναυσμα του εν λόγω εγχειρήματος, ενώ δίνει και τις δικές του συμβουλές (που αναφέρονται άλλωστε και στον οδηγό) για την κατανόηση και διαχείριση της ψυχολογίας του πένθους.
ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ «ΘΕΡΑΠΕΙΑ» ΑΛΛΑ ΒΑΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ
Αναλυτικότερα ο κ. Μεμέτ Αλή, εξήγησε στην «Θ» ότι:
Το συγκεκριμένο εγχειρίδιο με αφορμή την πρακτική μου άσκηση, του Τμήματος Ψυχολογίας, την οποία και υλοποίησα στα κεντρικά γραφεία του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Αφουγκραζόμενος τα καθημερινά προβλήματα εν μέσω πανδημίας γενικότερα, σκεφτήκαμε και υλοποίησα το συγκεκριμένο εγχειρίδιο σε συνεργασία με τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό αλλά και το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το οποίο βάσει του αυστηρού και εμπεριστατωμένου προγράμματος σπουδών του, υποχρεώνει όλους τους φοιτητές να πραγματοποιήσουμε την πρακτική μας άσκηση.
Έτσι λοιπόν, δημιουργήθηκε και εκδόθηκε το συγκεκριμένο εγχειρίδιο – οδηγός. Στο σημείο αυτό, να τονίσω ότι το συγκεκριμένο εγχειρίδιο σε καμία περίπτωση δεν έχει θέση θεραπείας ή θεραπευτικής παρέμβασης και σε κάθε περίπτωση συνιστάται η αναζήτηση εξειδικευμένης βοήθειας από έναν ψυχολόγο, ψυχίατρο και γενικότερα έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Πολύ περισσότερο, το συγκεκριμένο εγχείρημα οδηγεί τους ειδικούς στην αναζήτηση περισσότερης βιβλιογραφίας. Αποτελεί μια βάση προβληματισμού – θα λέγαμε – αλλά και μια ενημέρωση των απλών πολιτών. Δεν είναι θεραπεία.
Βεβαίως θα μου επιτρέψετε να ευχαριστήσω τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό και τον Dr. Αυγερινό αλλά και το Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών όπου μέσα από την συνεργασία και την ευκαιρία που μου έδωσαν, υλοποιήθηκε και δόθηκε στην δημοσιότητα και στο κοινό το συγκεκριμένο εγχειρίδιο – οδηγός για την κατανόηση και διαχείριση της ψυχολογίας του πένθους με αφορμή την πανδημία CoviD-19.
ΝΑ ΜΗΝ ΘΕΤΟΥΜΕ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΕΝΘΟΥΣ, ΝΑ ΕΚΔΗΛΩΝΟΥΜΕ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΠΙΚΡΙΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΡΙΝΟΥΜΕ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ
Αναφορικά με τα ίδια τα περιστατικά, ο ίδιος τονίζει ότι:
Μιλώντας και ως Εκπαιδευτής του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, μερικές φορές θρηνούμε άτομα ή επιδεινώνουμε την κατάσταση των ατόμων, επειδή δεν έχουμε και την σωστή ενημέρωση και την σωστή εκπαίδευση. Για παράδειγμα, σε ένα ατύχημα στον δρόμο (τροχαίο) μπορεί να επιδεινωθεί η κατάσταση του θύματος έως και 70% (κάτι που αναφέρει και το ίδιο το ΕΚΑΒ). Αυτό σημαίνει πως για ό,τι και αν κάνουμε, πρέπει να είμαστε σίγουροι. Εννοώ ακόμη και την παροχή πρώτων βοηθειών ώστε να μην χειροτερεύσει η κατάσταση. Όσον αφορά στο ψυχολογικό κομμάτι – και στο συγκεκριμένο εγχειρίδιο – υπάρχουν κάποιες βασικές συμβουλές για την κατανόηση του πένθους, που όμως δεν απευθύνεται μόνον στην απώλεια ανθρώπινων ζωών αλλά σε κάθε απώλεια. Υπάρχουν ειδικά κεφάλαια ακόμη και για τις ελευθερίες που χάσαμε μέσα στον κορωνοϊό ή για την απώλεια της εργασίας μας, όπως επίσης υπάρχουν και οι αντίστοιχοι τρόποι διαχείρισης ενός περιστατικού πένθους.
Θα φέρω ένα πολύ απλό παράδειγμα. Αν χάσω ένα ρολόι που για εμένα έχει μεγάλη συναισθηματική αξία, γιατί ήταν δώρο ενός συγγενικού μου προσώπου, θα βιώσω πένθος. Ίσως το έχουμε βιώσει οι περισσότεροι κάτι τέτοιο.
Αυτό που χρειάζεται – και αναγράφεται και μέσα στο εγχειρίδιο – είναι γενικότερα να μην παραμελείται η προσωπική φροντίδα του ατόμου (δηλαδή να τηρώ μια σωστή διατροφή, να γυμνάζομαι, να αποφεύγω την κατανάλωση οινοπνεύματος, γιατί έχουμε την εντύπωση ότι με την κατάχρηση ξεχνιέται ένα άτομο αλλά αυτό είναι παροδικό, επιφανειακό και μετέπειτα θα προκύψουν άλλα προβλήματα) και να δοθεί γενικότερα χρόνος στην επούλωση αυτού του «τραύματος». Να μην θέτουμε χρονοδιαγράμματα για την βίωσή του, να εκδηλώνουμε ελεύθερα τα συναισθήματά μας, να μην επικρίνουμε και κατακρίνουμε τα συναισθήματα των άλλων. Αυτό που θα βοηθούσε επίσης πολύ, είναι η ενσυναίσθηση.
Όλα αυτά βέβαια θα μπορούσαν να ξεκινήσουν ακόμη και από το πέρας της φοιτητικής ζωής – για παράδειγμα – γιατί κλείνει ένας κύκλος της ζωής ή από μια μετακόμιση στο εξωτερικό. Ακόμη και εκεί μπορεί να βιώσει κάποιος το πένθος γιατί αναπολεί τις παλιές καλές ή άσχημες στιγμές.
ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΚΑΙ ΟΛΑ ΘΑ ΠΑΝΕ ΚΑΛΑ – ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΡΡΩΣΤΙΑ Ή ΑΔΥΝΑΜΙΑ, ΤΟ ΠΕΝΘΟΣ
Σε ο,τι αφορά στον αιφνίδιο θάνατο, ο κ. Μεμέτ Αλή, εξηγεί ότι:
Υπάρχει ειδικό κεφάλαιο και για αυτό μέσα στο εγχειρίδιο και αναφέρεται στο πένθος για αναμενόμενο ή αιφνίδιο θάνατο. Το μήνυμα, με αφορμή όλα αυτά – σε κάθε περίπτωση – είναι ο ανθρωπισμός και η ενσυναίσθηση. Νομίζω ότι αν έχουμε αυτές τις δύο λέξεις στο μυαλό μας, όλα θα πάνε καλά. Το πένθος είναι μια φυσιολογική αντίδραση και όχι μια αρρώστια ή αδυναμία.
